Yaponiya va Xitoyda o’quvchilar xoh kichik xoh katta bo’lmasin biror ixtiro qilishmasa maktabni tugata olishmaydi

Umumiy o’rta ta’limda yuqori sinf o’quvchilari, bitiruvchi 10-11-sinflar odatda 1-smenada o’qishadi va danslar aksariyat hollarda tushdan keying 1-2 atrofida tugaydi. Dardan so’ng o’quvchilarning 20-25% i qo’shimcha kurslarga boradi. 10% I qo'shimcha ishda ishlaydi. Lekin qolgan qismi vaqtini mazmunsiz o’tkazadi bu ko’rsatkich judajam yuqori, ular kelajaklari haqida qayg’urish emas hatto o’ylab ham ko’rishmaydi. Buning oqibatida ma’sulyatsizlik, ishsizlar soni ortishi, jinoyatlar ko’payishi ortmoqda. Uyushmagan yoshlar atamasi paydo bo’ldi. O’rta talimdagi ushbu muammoga qanday yechim topish mumkinligi haqida izlanishni boshladim va hozirgi kunda chet davlatlardaayniqsa ta’lim tizimi yuqori yo’lga qo’yilgan davlatlar tajribasini o’rgandim.

Finlandiya ta’lim tizimi test natijalari kopaytirish va matematika, tabiiy fanlar, ingliz tili ustuvorlik berish o’rniga o’qish uchun sog’lom va uyg’un muhit yaratishga etibor qaratadi. O’quvchilar odatda kuniga 4 soatdan mashg’ulot o’tkazishadi va har hafta ularga kasbiy rivojlanish uchun 2 soat vaqt ajratiladi. Maktab o’quvchilarining 66% I qo’shimcha ta’lim ya’ni kasb-hunar ta’limi kurslariga qatnaydilar.

Estoniyada esa ta’lim tizimi bolalar 1-sinfdan boshlab kompyuter o’rganishadi, 1-sinfda bolalar asalari robotini dasturlashadi, 10-sinfda esa piton dasturlash tili yordamida vedioo’yinlar yozishadi

Yaponiya va Xitoyda o’quvchilar xoh kichik xoh katta bo’lmasin biror ixtiro qilishmasa maktabni tugata olishmaydi.

Ta'lim tizimida yuqori davlatlar tajribasi shuni ko’rsatadiki yoshlarni kasbga yo’naltirish yoki hunarga o’rgatish maktabdan boshlanishi kerak.

Mehnat insonni tarbiyalaydi, chiniqtiradi va irodasini mustahkamlaydi. Mehnat ma’lum kasbga yo’naltirilgan bo’lsa samarali natijaga erishish mumkin.

Hozirgi kunda O’zbekistonda 11-sinflar haftada 1 kun 5-6 soat kasbga yo’naltirish bo’yicha mashgulotda bo’lishadi. Lekin be mashg’ulotlarning samaradorligi past. Aynan kasbiy ta’limini o’qitishda texnologiyalar, vositalar va shakllarini qo’llash mexanizmlarini tartibga solish va uni boshqarishda muammolarga chuqurroq yondashib hal etish masalalarini ko’rib chiqmoqchiman.