Январь 2021 йил. Тошкент: «Tadqiqot», 2021. 30 б

Январь  2021  21-қисм

Тошкент

“POLIMERLARDA IZOMERIYA HODISASI” MAVZUSINI O`QITISHDA 

PEDAGOGIK TEXNOLOGIYALARNI QO`LLASH

Sadulloyeva Mohinur Nurilloyevna  

I bosqich magistri

Farg`ona Davlat Universiteti magistranti

Telefon: [phone]

[e-mail]

Annotatsiya: 

Ushbu  maqolada  “Polimerlarda  izomeriya    hodisasi”  mavzusini  pedagogik 

texnologiyalar  yordamida o`zlashtirishning oson usullari, polimerlar konfiguratsiyasi, kimyoviy 

tarkibi, polimer turlari haqidagi fikrlar bayon qilingan. 

Kalit so`zlar: 

Makromolekula, -sis va –trans, stereotartibli, VRML- modeli, Organik, anorganik,  

elementorganik,  gomozanjir,  geterozanjirizomer, izotaktik, sindiotaktik, struktura.

Organik  kimyo  fanini    izomeriya  hodisasi  orqali  yaxshi  bilamiz  va  yaxshi  o`zlashtiramiz. 

Biroq  ,  “Polimerlarda  izomeriya  hodisasi”  birmuncha  murakkabroq.  Quyida  “Polimerlarda 

izomeriya hodisasi” sini o`rganishning texnologik usullari bilan tanishamiz.

Makromolekulalar konfiguratsiyasini xarakterlashda organik kimyo kursidagi tushunchalardan 

foydalaniladi. Masalan, tarkibida qo`shbog` bor polimerlar makromolekulalarida  ikki xil isomer 

ko`rinishidagi bo`g`inlar jaylashishi mumkin: -sis  va –trans

Bu  bo`g`inlar  qo`shbog`  stereoizomerlar  markazi  hisoblanadi.Sis  shakldagi  o`rinbosarlar 

qo`shbog`  tekisligining  bir  tomonida  joylansa,  trans  shakldagi  tekislikning  ikkala  tomoniga 

joylashadi.Bundan  tashqari  polimerlarda  yana  l;  d  optic  izomerlar  ham  mavjud  bo`ladi.Bir 

turdagi monomerlar, ya`ni stereoizomerlar (l va d) birikkanda izotaktik struktura , stereoizomerlar 

makromolekula zanjirida muntazam navbatma – navbat almashib joylashgan bo`lsa , sindiotaktik  

struktura  hosil  hosil  bo`ladi.  Izotaktik  va  sindiotaktik  tuzilishdagi  polimerlar  umumiy  holda 

stereotartibli polimerlar deb yuritiladi.Stereotartibli polimerlarda monomer bo`g`inlar “boshga- 

dum” ko`rinishida birikadi.

Agar  o`rinbosarlar  makromolekula    asosiy  zanjirida  tartibli  joylashgan  bo`lsa,  bunday