«Yangiyo‘l Poligraf Servise» Tashkent – 2017 A. S. Sagdullaev, V. A. Kosteckiy Áyyemgi dúnya tariyxí

Afinalılar 
qáwenderi – 
Afina
Perikl – Afina 
strategi
7 – Tariyx, 6-sinf.
Ó
zińizdi sınań!
 Besjúzler keńesi – ...
 Strateg – ...
 Perikl – ...
 Parfenon – ...
Tayanısh konspekt
agora – xalıq jıynalısları ushın maydan
demokratiya – xalıq hákimiyat 
aristokratlar → demos
e.sh. 621–jıl – Drakont nızamları
e.sh. 594–jıl – Solon reformaları
e.sh. 443–429-jıllar – Perikl 15 ret strateg 
lawazımına qayta saylanǵan
Parfenon – Afina qudayı ibadatxanası
→
→
→
→
→
→
→
tólewdi engizdi. Perikl húkimdarlıǵı dáwirinde 
Afinada úlken qurılıs isleri ámelge asırıldı. Ol 
Akropoldaǵı 
Parfenon
imaratı – Afina qudayı-
nıń ibadatxanası eń belgili imarat edi.
Perikldıń xızmeti qalada jasawshı bay 
qatlamlarǵa jaqpadı, ol arıstokratlardıń qıs-
qıların qaytarıp turıwǵa májbúr bolatuǵın edi. 
Perikl ólgennen keyin ol iske asırǵan kóp le gen 
jańalıqlar biykar etildi.
S
oraw hám tapsırmalar
1. Kartadan Afina mámleketin kórsetiń hám onı 
súwretlep berin.
2. Demokratiya degen ne? Afinada demokrati-
ya qanday formada belgili bolǵan?
3. Solon reformaları ótkizilgennen keyin xalıq 
turmısında neler ózgerdi?
4. Solon reformaları boyınsha Afina mámle-
keti basqarıwınıń tiykarǵı organların sanap 
beriń.

---

98
Greciya 
jaǵalaw-
larındaǵı parsı 
kemeleri
Parsı 
jawıngerleri
25-§. Grek-parsı urısları
 
Grekler hám parsılar 
Eramızǵa shekemgi V ásir baslarında 
Greciyaǵa parsılar qáwip tuwǵıza basladı. 
Dara I húkimdarlıq etip atırǵan Persiya mám-
leketi jańadan ellerdi basıp alıwǵa umtılar edi.
Greciyanıń barlıq qalalarında parsı elshile-
ri payda boldı, olar: «
Biziń húkimdarımız, ullı 
shaxanshax Dara, kún shıǵıstan kún batısqa 
shekem barlıq adamlardıń birden-bir iyesi siz
-
den jer hám suw talap qılmaqta
», dep baqırıp 
aytar edi.
Greciyadaǵı qalalar xalqı parsılarǵa 
qarsılıq ko‘rsetiwdin sira ilojı joq dep esaplap, 
shax Dara I din shártleriń qabıl qilıwge razi 
boldi. 
Afina hám Sparta basqınshılarǵa ba-
ǵınbawǵa ant etti. Parsı elshileri Afinaǵa kel-
gende, qala xalqı ǵázepten olardı óltirip, jar-
dan taslap jiberdi. Elshilerdi tereń qudıqqa 
taslap jibergen spartalılar ashıw ıza menen: 
«
Jeterlishe suwdı da, jerdi de qudıqtıń túbinen 
tabasız-da!
» degen eken.
Parsı shaxları Kishi Aziyadaǵı grek qala-
mámleketlerin basıp aldı, Greciyanı basıp alıw 
maqsetinde úlken tayarlıq kore basladı
.