«Yangiyo‘l Poligraf Servise» Tashkent – 2017 A. S. Sagdullaev, V. A. Kosteckiy Áyyemgi dúnya tariyxí

JUWMAQLAW
Adamlar áyyemnen jaratılǵan izertlewshilik hám oylap 
tabıwshılıqtan paydalanıp keledi. Bular zúráátshilik usılları, 
dóńgelek, suw trubaları, álipbe, kalendar, sanlar, arxitektura 
sıyaqlı jetiskenlikleri bolıp tabıladı. 
Biz házir áyyemgi qúniya xalıqları jaratqan mádeniy es-
teliklerden hayran qalamız. Áyyemgi avtorlardıń kóplegen 
shıǵarmaları bizlerdi mártlikke, miynet súyiwshilikke, watandı 
qásterlewge, ádiwlewgw shaqıradı.
Watan súyiwshilik bárqulla qádirlenip kelingen. Hátte 
áyyemgi dáwirlerde de alıs áwladlarımız ómiri qáwip-qáter, 
qıyınshılıqlarǵa tolı bolıwına qaramastan insaniyat dúniyanı 
tanıwǵa háreket etip kelgen. Bul óz gezeginde adamlardıń 
ruwhıy mádeniyattıń rawajlanıwı ushın tiykarın salıwǵa xızmet 
qıladı.
Grek hám Rimliliklerdiń Shıǵıs mádeniyatı menen óz-ara 
baylanısı ilim hám óndiristiń jetiskenliklerin tezlestiriwge, dú-
niya mádeniyatınıń rawajlanıwına alıp keldi.
Endi siz, áyyemgi dúniya tariyxı hám Ózbekistan tariyxı 
neshe mıń jıllarǵa barıp taqalǵanlıǵın jaqsı bilesiz. Áyne, usı 
uzaq ótmishte biziń elimizde bay mádeniy miyras rawajlanıwı 
ushın tiykar salınǵan edi. Bul jerde áyyemgi mámleketler hám 
eski qalalar payda bolǵan. Zúráátshiler, ónermentshiler hám 
qurılısshılar ózleriniń dóretiwshilik miyneti menen úlke dańqın 
álemge taratqan.
Watanǵa muxabbat kóp sanlı basqınshılarǵa qarsı gúresken 
xalıq qaharmanları mártliklerinde belgili bolǵan. Tumaris, 
Shıraq, Spitaman hám basqa da kóplegen mart qaharmanlar el 
azatlıǵı, erkinligi ushın qurban bolǵan.
Eń dáslepki jazba derek-«Avesto»da eń jaqsı mámleket 
sıpatında Ózbekistannıń áyyemgi diyxanshılıq aymaqları atap 
ótiledi.

---

180
Ámiwdárya jaǵalawlarında áyyemgi Xorezm jerler-
inde, surqan, Qashqadárya hám Zarapshan oazislerin-
de zarduyshilik ulamaları jawızlıq hám jaqsılıq arasındaǵı 
máńgi gúres haqqındaǵı muxaddes qosıqtı atqarǵan. Olar 
adamlardı tınıshlıqqa, ádillik hám jaqsılıqqa jetelegen. Adam-
lar shańaraqqa,úyge, suw hám jerge húrmet penen qaraǵan, 
perzentlerine insannıń jámiyettegi joqarı ornı haqqındaǵı tú-
siniklerin sińdirip barǵan.
Áwladlarımızdıń tariyxtaǵı dóretiwsheńlikke umtılıwı hám 
mártlikleri watansúyiwshilik sezimlerine tárbiyalaydı, óz 
Watanınıń máplerin qorǵawǵa úyretedi.
Ózbekistan Respublikasınıń Birinshi Prezidenti Islom Kari-
mov milliy ǵárezsizlik ideyasınıń mazmunın ashıp bere turıp, 
mámleketimizdiń rawajlanıwshı milleti, tili dininen qattı názer, 
pútkúl Ózbekistan puqaralarınan ibarat jámiyettiń ruwhıy gúllep 
jasnawı hám kámil insandı tárbiyalaw menen baylanıslı eken-
ligin, áwladlarımızdan qalǵan bay mádeniy miyraslarımızdı 
qádirlew hám asırap saqlaw kerekligin túsindirip ótti.
Xalqımız. Hámiyshe jaqsılıqqa, tınıshlıq hám dóretiwsheń-
likke umtıladı. Bul umtılıs bay ruwxıy-aǵartıwshılıqqa tiy-
karlanǵan hám mámleketimizdiń búgingi hám keleshektegi 
rawajlanıwı, gúllep jasnawı menen baylanıslı.
Biz, Watanımızdıń materiyallıq hám ruwxıy mádeniyatın 
qásterlep saqlaw, toplanǵan ruwxıy esteliklerdi kóbeyttirgen 
halda áwladlarımızdıń islerin dawam ettiriwimiz kerek.
Mánawiyatımızdı jetilistiriw barısındaǵı máqset hám 
waziypalardı ámelge asırıw ushın hár bir insan óz mámleketiniń 
haqıyqıy puqarası dep seziniwi bolıp tabıladı. Áyyemgi, dúniya 
tarixtı, ullı awladlarımızdıń bay miyrasın hám mádeniyatın tereń 
úyrenemiz. Búgingi kúndegi dúniya tańqalarlıq ózgerislerge 
bay máńgilikti sanalı túrde órnek qıla biliw. Jámiyetimizdiń hám 
mámleketimizdiń rawajlanıwına ózimizdiń de juwapker eken-
ligimizdi seze biliwimiz kerek. 

---

181