Янги Ўзбекистонни қуриш ва ривожланишида ёшларнинг фаоллиги


Янги Ўзбекистонни қуриш ва ривожланишида ёшларнинг фаоллиги



Download 5,24 Mb.
Pdf ko'rish
bet310/550
Sana22.02.2022
Hajmi5,24 Mb.
#94276
1   ...   306   307   308   309   310   311   312   313   ...   550
Bog'liq
4-MAQOLA NamDU - ПЕДАГОГИКА секцияси туплами

 Янги Ўзбекистонни қуриш ва ривожланишида ёшларнинг фаоллиги
311 
bolaga s-z, p-f, t-d, p-b, l-r, u-o‘, x-h, k-g tovush‖ guruhlarini‖ to’g’ri‖ talaffuz‖ etishga‖
o’rgatish,‖ularni‖farqlashni,‖ovoz‖sifatlarini‖(baland, o’rtacha, past, yo’g’on, ingichka, juda 
ingichka), nutq‖ sur’atini (tez, o’rtacha, sekin)‖ tarbiyalash,‖ so’zda‖ tovush‖ o’rnini‖
belgilashga‖e’tibor‖qaratish‖kerak.‖ 
Nutqni egallash bolaga bevosita va bilvosita (hikoya, badiiy asar, 
tarbiyachining‖ tushuntirish‖ va‖ boshqalar)‖ yo’l‖ bilan‖ borliq‖ haqida‖ bilimlar‖ hosil‖
qilishga‖ imkon‖ beradi.‖ Maktabgacha‖ ta’lim‖ tashkilotida‖ lug’at‖ boyligini‖ oshirish,‖
so’zning‖ Grammatik‖ tuzilishini‖ shakllantirish,‖ bog’lanishli‖ nutqni‖ rivojlantirish‖
vazifalarini hal etadi. Maktabgacha yoshdagi bolalarda nutq madaniyatini 
rivojlantirishga oid quyidagi vazifalarni muvafaqqiyatli hal etish lozim: 

Tovushlarni‖ to’g’ri‖ talaffuz‖ qilishni‖ shakllantirish‖ (bolada‖ avvalo,‖ nutqni‖
ravonligi shakllanadi, talaffuz egallaydi); 

Aniq‖ talaffuzni‖ hosil‖ qilish‖ (so’z‖ va‖ so’z‖ birikmalarini‖ dona‖ – dona va aniq 
talaffuz qilish); 

So’zni‖talaffuz‖qilganda‖urg’uni‖to’g’ri‖qo’yish ustida ishlash; 

Nutqni‖orfoepik‖jihatdan‖to’g’riligi‖ustida‖ishlash; 

Nutq‖sur’atini‖rivojlantirish; 

Nitqni ifodaliligini shakllantirish; 

Nutqiy‖aloqa‖ko’nikmalarini‖shakllantirish; 

Nutqiy‖eshitish‖ko’nikmalarini‖shakllantirish; 

Nutqiy nafas olishni shakllantirish; 

O’z‖fikrini‖erkin‖va‖izchil‖bayon‖etish‖ko’nikmasini‖shakllantirish‖kabilar. 
Nutqning‖tovush‖madaniyatini‖shakllantirish‖bolalarning‖bog’lanishli‖nutqini‖
rivojlantirishda‖ muhim‖ ahamiyatga‖ egadir.‖ Nutq‖ madaniyatiga‖ o’zbek‖ adabiy‖ tilini‖
mukammal egallash asosida erishiladi. Aslini olganda nutq madaniyati deganda, 
adabiy‖ til‖ normalariga‖ rioya‖ qilish,‖ o’z‖ fikrlarini,‖ hissiyotlarini,‖ tasavvurlarini‖
aytilayotgan‖gapning‖yo’nalishi‖va‖maqsadiga‖buvofiq‖holda‖mazmunli,‖grammatik‖
to’g’ri,‖ aniq‖ va‖ ifodali bera olish tushuniladi.Shundan kelib chiqqan holda bolalar 
ko’pincha‖ z‖ – s, p – f, p – b, u – o’,‖ x‖ – h, q – g’‖ tovushlarini‖ to’g’ri‖ talaffuz‖ qila‖
olmaydilar. Nutq jarayonida ketappan – ketyapman, Hojahon – Shohjahon, Yustam – 
Rustam, qalga – qarg’a‖ kabi‖ talaffuz‖ etishga‖ yo’llash,‖ ovoz‖ balandligiga,‖ tovush‖
sur’atiga‖ e’tibor‖ berish‖ metodik‖ jihatdan‖ muhim‖ ahamiyatga‖ ega.‖ Ba’zi‖ bolalar‖
o’zidan‖ kichiklarni‖ jerkib,‖ ovozni‖ ko’tarib‖ muomala‖ qiladilar.‖ Shunda‖ ularning‖
talaffuziga,‖ nutq‖ madaniyatiga‖ e’tibor‖ qilish,‖ me’yorida‖ so’zlab‖ muomala‖ qilishga‖
o’rgatish‖ zarur.‖ Chunki‖ bolalikda‖ tarkib‖ topgan‖ muomala‖ madaniyati‖ inson‖
umrining‖ oxirigacha‖ muhrlanib‖ qoladi.‖ Obrazli‖ nutqni‖ rivojlantirish‖ keng‖ ma’noda‖
nutq madaniyatining muhim tarkibiy qismi hisoblanadi. Nutq faqat bolada til 
boyligiga nisbatan qiziqish tarbiyalangan, nutqda turli xil ifoda vositalaridan 
foydalanish‖ko’nikmasi‖rivojlantirilgan‖taqdirda‖obrazli,‖bevosita‖va‖jonli‖bo’ladi. 
Barchamizga‖ ma’lumki,‖ bolalar‖ nutqi‖ ko’proq‖ o’yin‖ faoliyatida,‖ muloqot‖
jarayonida‖ o’sadi‖ va‖ rivojlanadi.‖ Ko’p‖ bolalarda‖ uyatchan‖ va‖ tortinchoqlik‖ kabi‖
holatlar‖kuzatiladi.‖Bunga‖asosiy‖sabab,‖oilada‖kattalarning‖bolaga‖bee’tiborligi,‖kam‖



Download 5,24 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   306   307   308   309   310   311   312   313   ...   550




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish