Yangi tarmoqqa kirish quyidagi uch shakldan birida davom etishi mumkin

7.4. Yangi tarmoqlarga kirish strategiyasi

Yangi tarmoqqa kirish quyidagi uch shakldan birida davom etishi mumkin:

a) «yutib yuborish»;
b) yangi kompaniya tuzish;
v) kushma korxona tuzish.
Mavjud korxonani «yutib yuborish» eng ommaviy usul bo’lib, yangi bozorga tezroq kirish ustunligiga ega. SHuningdek u texnologik qoloqlikni tugatish, ta’minotchilar bilan aloqalar bog’lash, yangi tarmoqda raqobatbardoshlikka erishish kabi tusiqlarni yengish uchun yordam beradi. Ko’ptarmoqlarda zarur axborot bazasini rivojlantirish, o’zini resurslar bilan ta’minlash va jiddiy raqobatchi obrusini egallash uchun korxonalarga bir necha yil kerak bo’ladi.
«Noldan boshlash» diversifikatsiyasi tanlangan tarmoqda «bosh» kompaniya boshchiligida yangi kompaniya to’zishni ifodalaydi. Bu kuyidagi xollarda jozibali xisoblanadi:
- bunda yetarli vaqt bo’lgan taqdirda;
- yangi korxonaning bozorni egallashga bo’lgan xarakatlariga raqobatchi korxonalar reaktsiya bildirmaydilar.
Bunday yul bilan bozorga chiqish boshqa kompaniyani sotib olishdan arzonga tushadi.
Korxona samarali faoliyat ko’rsatishi uchun yetarli tajribaga ega bo’ladi.
Yangi ishlab chiqarish quvvatlarini tashkil etish tarmoqdagi talab va taklif muvozanatiga salbiy ta’sir ko’rsatmaydi.
Maqsadli tarmoqda nisbatan katta bo’lmagan korxonalar bo’lganligi uchun yosh kompaniyalarga yirik raqobatchilar bilan raqobat qilishiga to’g’ri kelmaydi.
Qo’shma korxonalar tuzish quyidagi xollarda foydali samara berishi mumkin.
Qo’shma korxona - bu yakka tartibda biror bir narsani qilish xavfli yoki tejamsiz ekanligida yaxshi usuldir.
Qo’shma korxonalar resurslarni birlashtirish yanada kuchliroq raqobat ustunliklariga ega bo’lgan tarkibni yaratadigan taqdirda qulaydir.
Xorijiy xamkorlar bilan qo’shma korxonalar ba’zida import kvotalarini, tariflarni milliy-siyosiy manfaatlar va madaniy tusiqlarni yengib o’tishning yagona imkoniyati bo’lib xisoblanadi.

Qo'shilish va qo'shib olish - bu kompaniyalar o'z kapitalini birlashtirgan biznesni qayta tashkil etishning bir turi. Boshqacha qilib aytganda, bu boshqa yuridik shaxsga qo'shilishdir.

Xalqaro operatsiyalarda bu jarayon "Birlashish va sotib olish" yoki M&A deb ataladi. Birlashish shunchaki "birlashish" degan ma'noni anglatadi va sotib olish " sotib olish" degan ma'noni anglatadi.

"Unda hokimiyatni egallash qayerda?" - deb so'rayapsiz. Va bu erda bir oz sir yotadi va biz bu haqda biroz pastroq gaplashamiz.

Ko'rinishidan, qo'shilish va sotib olish muhim ahamiyatga ega. Lekin, har doimgidek, hamma narsa tafsilotlar bilan hal qilinadi: bu jarayonlar sezilarli farqlarga ega.

Birlashish turlari
Birlashish - bu ikki yoki undan ortiq kompaniyalarning yangi iqtisodiy birlik yaratish uchun ixtiyoriy birlashmasi.


Bu turli yo'llar bilan sodir bo'lishi mumkin.


Birlashish shakllari - barcha ishtirokchi kompaniyalar mustaqil ravishda mavjud bo'lishni to'xtatadilar va huquqlar, majburiyatlar va kapitalning to'liq huquqli "vorisi" bo'ladigan yangi yuridik shaxsni yaratadilar.
Aktivlarning birlashishi - ishtirokchi kompaniyalar mustaqil faoliyat yuritishda davom etadilar, lekin mutlaq huquqlarni yangisiga, masalan, ishlab chiqarishga yoki kapitalga o'tkazadilar.
Birlashishning ko'p turlari mavjud. Bularning barchasi biz ularni qanday ajratishni xohlayotganimizga bog'liq.


Masalan, kompaniyalarning faoliyat turlari bo'yicha:


Gorizontal . Kompaniyalar bir-biriga to'g'ridan-to'g'ri raqobatchilardir. Ular bir sohada ishlaydi va bir xil mahsulot ishlab chiqaradi. Asosiy maqsad kompaniyani mustahkamlash va raqobatni kamaytirishdir. Bunday birlashma monopoliyani yaratishga yordam beradi.
Vertikal . Kompaniyalar yetkazib beruvchi-ishlab chiqaruvchi tamoyiliga muvofiq birlashtirilgan. Ya'ni, ishlab chiqaruvchi etkazib beruvchi bilan birlashadi. Bunday ittifoqning maqsadi ishlab chiqarish jarayonlarini soddalashtirish va ishlab chiqarish xarajatlarini kamaytirishdir. Shunday qilib, kompaniya turli xil yaxshilanishlar uchun uchinchi shaxslarga murojaat qilmasdan, tayyor mahsulotni darhol chiqarishi mumkin bo'ladi.
Parallel (yoki umumiy) . Tegishli mahsulotlar ishlab chiqaradigan ikkita kompaniya ittifoqqa kiradi. Masalan, smartfonlar ishlab chiqaruvchi va ular uchun ekranlar ishlab chiqaruvchi kompaniya. Natijada, jarayon uchun bitta kompaniya mas'ul bo'lib, unumdorlik va sifatni oshiradi.
Doiraviy (yoki konglomerat) . Ishlab chiqarish yoki tegishli soha bilan hech qanday aloqasi bo'lmagan ikki tashkilotning birlashishi. Ular hech qachon bir-birlari bilan muloqot qilishmagan va raqobatchi emas edilar. Misol uchun, kiyim-kechak ishlab chiqaruvchisi oziq-ovqat kompaniyasi bilan hamkorlik qiladi. Bu asosan bozorni kengaytirish va sotishni ko'paytirish uchun amalga oshiriladi, lekin aslida haqiqiy sabablar ko'plab omillarga bog'liq.
Qayta tashkil etish . Ikki butunlay boshqa kompaniyalarning kombinatsiyasi. Buning sabablari har xil bo'lishi mumkin. Masalan, ulardan birining bankrotligi.
Millati bo'yicha":


Mahalliy - bir mamlakat hududida sodir bo'ladi.
Import qilingan - xorijiy kompaniyalarga huquqlar sotib olinadi.
Eksport - kompaniya boshqa davlatda joylashgan tashkilotning huquqlarini o'tkazadi.
Aralash - qo'shilish ishtirokchilari turli davlatlar hududida joylashgan.
Hududiy asosda:


Mahalliy - bitta shahar/shaharda sodir bo'ladi.
Mintaqaviy - viloyat, viloyat, respublika chegarasidan tashqariga chiqmaydi.
Milliy - bir davlat hududida.
Transmilliy - bir qancha davlatlar ishtirok etadi.