Yan amos komenskiyning pedagogik tizimi

YAN AMOS KOMENSKIYNING PEDAGOGIK TIZIMI.
Mashg’ulot rejasi:
1. Yan Amos Komenskiy tarbiyaning maqsadi va vazifalari to’g’risida.
2. Komenskiy tarbiyaning tabiat bilan uyg’unligi to’g’risida.
3. “Buyuk didaktika”asarida ilgari surilgan didaktik tamoillar.
4. Komenskiyning sinf-dars tizimi tavsifi va o’qituvchilik kasbiga qo’ygan talablari
Mashhur donishmand, chexoslovakiyalik gumanist-pedagog Yan Amos Komenskiy pedagogikaning asoschisi sifatida bashariyat tarixida o ‘ziga xos o‘rin egallaydi. U o ‘zining ongli faoliyatini xalq bolalarini o'qitish va tarbiyalashdek buyuk ishga bag‘ishladi. Uning xizmati shundaki pedagogika ilmi poydevorini quribgina qolmay, keyingi rivojlanish yo‘llarini ham ko‘rsatib berdi.
Buyuk pedagog Yan Amos Komenskiy o ‘z Vatani Chexiya nemis feodallari tomonidan og‘ir milliy zulm ostida bo ‘lgan va xalqi o ‘z ozodligi uchun kurashga otlangan bir davrda yashadi.
Ya.A.Komenskiy 1592-yil 28 mart «Ugorskiy Brod» degan joyda Moraviyada tegirmonchi oilasida dunyoga keladi. Uning oilasi ruxoniy «Chex qardoshlari» jamoasiga mansub bo‘lib, o‘zlarini protestant Yan Gusning davomchisi deb hisoblar edilar.
Ota-onasidan erta judo bo‘lgan Komenskiy jamoa g‘amho‘rligi tufayli Gerbem Universiteti (Germaniya) ta’limini oladi. 0 ‘qishni tamomlagandan keyin Ful’neks shahridagi qardoshlik maktabiga o‘qituvchi qilib tayinlanadi, keyinchalik u Chex qardoshlar mahal- liy jamoasining targ‘ibotchisi va rahbarlaridan biriga aylanadi. Komenskiy vatanparvarlik ruhi bilan sug‘orilgan har tomonlama ilmiy tadqiqotlar olib bordi.

Ya.A.Komenskiy xalqqa bilim berish to ‘g‘risida g‘amho‘rlik qilib, fanni xalqning qarashlari bilan birlashtirishga harakat qildi, shuningdek, qardoshlik maktablaridagi o ‘qitish mazmuni va usul- larini takomillashtirdi.

Buni yodda saqlang!

«Buyuk didaktika» jahon pedagogikasining nodir asarlaridan biridir. Unda ta ’lim nazariyasi va amaliyotiga doir fikrlar bilan birga maktabgacha va maktab yoshidagi bolalarni aqliy, axloqiy, jismoniy va estetik jihatdan tarbiyalash usullari ham bayon etilgan. Barcha 0‘g‘il-qizlarga ta’lim berish uchun maktablar ochish, bolalarni o‘z ona tilida o‘qitish, tarbiyalash, xususiy usullarni takomillash- tirish. Shuningdek, ta’lim-tarbiyaning maqsadi, shart-sharoitlari, imkoniyatlarini tahlil qilish.
Komenskiy insonning rivojlanishida tarbiyaning o ‘rni benihoya katta ekanligiga ishonadi va tarbiya tufayligina «har qanday boladan haqiqiy insonni tarbiyalash mumkin», barcha bolalar agar ularga pedagogik jihatdan to ‘g‘ri yondashilsa, yuqori axloqli va ma’lumotli bo‘lib yetishishlari mumkin, deb ta’kidlaydi.