Ялпи ички махсулот статистикаси

Реал ЯИМ –бу нарх ўзгаришини назорда тутиб ҳисобланган маҳсулотдир. У ишлаб чиқариш ва хизматларнинг ҳақиқий моддий ҳажмини белгилайди.Реал ЯИМ номинал ЯИМ ни баҳо(нарх)нинг умумий индексига бўлинганига тенг.

• Реал ЯИМ –бу нарх ўзгаришини назорда тутиб ҳисобланган маҳсулотдир. У ишлаб чиқариш ва хизматларнинг ҳақиқий моддий ҳажмини белгилайди.Реал ЯИМ номинал ЯИМ ни баҳо(нарх)нинг умумий индексига бўлинганига тенг.
• Буерда.
• – бахонингумумийиндекси.
• Баҳо индексини ҳисоблашда маҳсулот ва хизматлар ҳажми ўзгаришсиз олинади.Яъни ,ҳар иккала давр учун ҳам жорий даврдаги (q1) маҳсулот(хизматлар) ҳажми қатншади. Шу сабабли номинал ЯИМ хажмига нисбатдан нарх индекси секин усса,реал ЯИМ ҳажмига бўлиш ёрдамида аниқланади.

•  

ЯИМнинг дефлятори жорий даврда ишлаб чиқарилган маҳсулот (хизмат) бирлиги баҳосининг базис даврда ишлаб чиқарилган маҳсулот (хизмат) бирли баҳосига нисбатдан қандай даражада ўзгарганлигини ифодалайди. Бошқача айтганда ,ЯИМнинг дефлятори мамлакат бўйича товар ва хизматларининг баҳоси жорий даврида базис даврга нисбатан уртача қанчага ўзгарганлигини билдиради. Бу кўрсаткич ёрдамида жорий даврдаги турли маҳсулотларнинг ўртача баҳосини базис даврдаги ўртача баҳо билан таққослаш имконини туғдуради.

• ЯИМнинг дефлятори жорий даврда ишлаб чиқарилган маҳсулот (хизмат) бирлиги баҳосининг базис даврда ишлаб чиқарилган маҳсулот (хизмат) бирли баҳосига нисбатдан қандай даражада ўзгарганлигини ифодалайди. Бошқача айтганда ,ЯИМнинг дефлятори мамлакат бўйича товар ва хизматларининг баҳоси жорий даврида базис даврга нисбатан уртача қанчага ўзгарганлигини билдиради. Бу кўрсаткич ёрдамида жорий даврдаги турли маҳсулотларнинг ўртача баҳосини базис даврдаги ўртача баҳо билан таққослаш имконини туғдуради.

• ЯИМ миллионлаб турдаги моддий неъматларни ўз ичига олади. Улар бўйича ўртача нархни ҳисоблаш имконияти ниҳоятда мурракаб жарён. Шу сабабли ЯИМ дефлятори истеъмол савати (потребительская корзина)га критиладиган моддий неъматлар нархлари асосида ҳисобланади. Бундан истеъмол нархлари индекси (ИНИ) ҳосил бўлади.
• Олимлар (биолог,врач,иқтисодчилар) томонидан ўзтача талаб ўрганилиб чиқилиб,меъёрдаги истеъмол саватчи ишлаб чиқарилган. Оддий истеъмол саватчасига 18 та ўта зарур озиқ овқат маҳсулоти (чекувчииларга 19 та) аниқланиб ,унинг ойлик миқдори белгиланган .