Y. R. Toshmatov, Sh. A. Sulaymonov, G’. O. Mamajanov Namangan-2017

Mahsulot tarkibidagi antratsen unumlari miqdorini aniqlash. 
Poroshok holidagi mahsulotdan (0,05-0,1) aniq tortib olib 100 ml li 
kolbaga solib konts. sirka kislotasidan 7,5 ml solib 15 min sovutgich ulab 
qizdiriladi. Keyin 30 ml efir solib suv hammomida yana 15 min qaynatiladi, 
keyin ajratgich voronkada filtrlab olinadi. Paxta, mahsulot bir necha marta 
efir solib qayta qaynatiladi va yana ajratgich voronkadagi efirli eritma ustiga 
filtrlab qo’shiladi. Kolbadagi mahsulot, paxta ikki marta efir bilan chayqab, 
voronkaga qo’yiladi. 
Keyin voronkaga 2% li ammiak saqlagan 5% li ishqor eritmasidan 100 
ml ni asta sekin bir necha marotaba solib chayqatiladi va pastki qizil rangli 
ishqoriy qismini 250 ml li o’lchov kolbasiga ajratiladi. SHu holni bir necha 
marotaba qaytariladi, toki oxirgi marotaba ishqor qo’shilganda ajratgich 
kolbadagi efirga qizil rang hosil bo’lguncha. Keyin o’lchov kolbadagi 
suyuqlikni ishqor bilan 250 ml belgigacha to’ldiriladi va aralashtirib 25 ml 

---

91 
eritmani boshqa kolbaga solib suv hammomida 15 min qizdiriladi. Suyuqlik 
sovutilgandan keyin rangning darajasini FEK-M fotoelektrokolorimetrda 
yashil svetofiltr yordamida 1sm li kyuvetada o’lchanadi. 
Analizga olingan suyuqlik tarkibidagi antratsen unumlarini miligram 
miqdori kobol’t xlorid (SoS1
2
*6N
2
O) ning 0,2 - 0,3% li eritmasi yordamida 
tuzilgan grafik bo’yicha topiladi. Mahsulot tarkibidagi antratsen 
unumlarining % miqdori (x) quyidagi formula bo’yicha topiladi. 
;
 C
- 100ml ammiak-ishqor eritmasi tarkibidagi grafik yoradamida 
topilgan antratsen unumlarining milligram miqdori (kontsentratsiyasi). 
V
- Ishqoriy ajratmaning hajmi (boshlang’ich), ml. 
Q
- Analizga olingan mahsulotning gramm miqdori. 
h 
- Mahsulotning namligi, % 
R
- Qizdirilgandan so’ng suyultirilgan koeffitsienti.