Xxviii-вариант 1 – топшириқ

Оиланинг иқтисодий, репродуктив, тарбиявий ва коммуникатив вазифалари

4.Инсонга нисбатан муносабатига кўра оиланинг вазифаларига нималар киради?

Оиланинг рекреатив, фелицитологик, регулятив ва релаксatsiя вазифалари.
5.Оиланинг иқтисодий функцияси қандай вазифани бажаради?
Оиланинг иқтисодий вазифаси. Барча даврларда ҳам оиланинг иқтисодий вазифаларни ижобий ҳал қилиш имкониятига эга бўлишига алоҳида эътибор қаратиб келинган. Зеро, оила иқтисодиёти ва унинг маънавий-ахлоқий қиёфаси унинг мавжудлигини таъминловчи муҳим омиллар саналади. Бозор муносабатлари шароитида эса оиланинг иқтисодий вазифасини муваффақиятли адо этиш лаёқатига эга бўлиши янада муҳим аҳамиятга эга.
Иқтисодий вазифалари сирасида оила иқтисодиёти ва бюджетини шакллантириш, оила даромадини режали сарфлаш, оиланинг кундалик харажатларини амалга ошириш, оилавий эҳтиёжлар учун маблағ йиғиш, оила хўжалигини юритиш, моддий неъматлар ишлаб чиқиш кабилар алоҳида ўрин тутади
6.Оиланинг ижтимоий функциясига нималар киради?

Ўзига хос тарбия муҳити бўлган оила фарзандларнинг камолотини таъминлашда муҳим ўрин тутади. Оиланинг тарбиявий имкониятлари беқиёсдир. Боланинг табиий аломатлари ва насл-насаби қанчалик аҳамиятга эга бўлмасин, тарбия ҳал қилувчи ролни ўйнайди. Оиланинг тарбиявий вазифаси болаларда маънавий-ахлоқий, ақлий, жисмоний, эстетик, меҳнатсеварлик, жинсий, экологик, ҳуқуқий, иқтисодий фазилатларни тарбиялашдан иборат.

7.Оиланинг репродуктив функцияси нималардан иборат?
Оиланинг репродуктив вазифаси. Ҳар қандай замон ва маконда ҳам оила, энг аввало, авлодлар давомийлигини таъминлаш, наслни сақлаш саналади. Дастлаб таянч тушунча (“репродуктивлик”)нинг луғавий маъносини англаб олиш оиланинг репродуктивлик вазифаси моҳиятини тўлақонли тушуниш имкониятини яратади.
Электрон манбалардан бирида талқин этилишича, “репродуктивлик” (лот. “фертиллик” (“fertilis”) – насл қолдириш) тушунчаси “вояга етган организмнинг насл қолдириш лаёқатига эгалиги”¹ маъносини англатишга хизмат қилади. Биология, тиббиёт каби соҳаларда “репродуктивлик” тушунчасининг антоними сифатида “бепуштлик” атамаси ишлатилади. Юқорида кўрсатилган электрон манбада қайд этилишича, вояга етган организм сифатида одам ёки ҳайвоннинг насл қолдириш лаёқатига эга бўлмаслиги “бепуштлик”, ниҳолнинг маълум йилдан сўнг, етарли даражада ривожланганидан кейин ҳам ҳосил бера олмаслиги “стериллик” (лот. “sterilis” – кўпая олмаслик) деб юритилади. “Саломатлик. Оммабоп-медицина энциклопедияси”² эса “бепуштлик” тушунчаси луғавий нуқтаи назардан “вояга етган организмнинг насл қолдиришга ожизлиги”ни ифодаловчи маънони англатишига урғу бериб ўтилади.
8.Ендогам ва эгзогам оилалар тушунчаларини қандай изоҳлаш мумкин?


Ижтимоий муносабатларнинг такомиллашуви, моддий бойликларнинг яратилиши натижасида биргаликда хўжаликни бошқариш ҳамда ўз болаларини тарбияловчи эр-хотин иттифоқи кўринишида моногом (юн. “monos” – бир, якка, ягона, “gamos” – қўшилиши; бир никоҳлилик) оилалар шаклланди.
Моногам оилалар “ибтидоий жамиятнинг емирилиши даврида жуфт никохдан пайдо бўлиб, никоҳнинг ҳукмрон шаклига айланган”³.
Неолит (янги тош) даврига келиб, никоҳ бобида гарчи икки уруғ жамоаси ўртасида гуруҳли никоҳ ҳукмронлик қилган бўлса-да, бироқ, никоҳ туб моҳияти билан ўзининг дастлабки босқичдаги ҳолатидан фарқ қилган. Кейинчалик матриархал уруғ жамоаси негизида жуфтликка асосланган никоҳ ва оила вужудга келган. Унга кўра аёллар ўз фарзандларининг оталаридан уруғ жамоаси манфаати учун меҳнат қилишни талаб қиладиган бўлди. Аёллар ўзлари учун доимий жуфтни танлай бошлаган.
9.Никоҳий ҳолат бўйича оилаларни қандай турларга бўлиш мумкин?

10.Болалар сонига кўра замонавий оилаларнинг қандай турлари мавжуд?