Xxiv. Sug’oriladigan yerlarni sho’rlanish sabablari, salbiy tomonlari va sho’rni ketkazish tadbirlari

24.2.7-rasm. Qurama zovurlar 

 

Qurama zovurlarni loyihalash yuqorida qayd qilinganidek, 2 va undan yuqori 

tarkibli tuproqlarda, agar yuqori tarkib suvni yomon o’tkazuvchan va uning qalinligi 

zovur chuqurligidan kata bo’lsa, hamda quyi tarkiblarda bosimli sizot suvlariga ega 

bo’lgan yaxshi suv   o’tkazuvchan tuproqlar mavjud filtratsion sxemalarda tavsiya 

etiladi. 

Litologik  tarkibga  qarab  qurama  zovurlarning  kuchaytiruvchi  quduqlari 

quyidagicha loyihalanishi mumkin: 

1.  Quvurlar bilan jihozlangan quduqlar. Bu holda kuchaytiruvchi quduq teshik 

(tirqish)li quvur va qum-shag’alli filtr to’kmasi bilan jihozlanadi va tuzilmada quyi 

qatlamlardan ko’tarilayotgan sizot suvlari gidravlik  qarshilikka juda kam uchrab, 

kuchaytiruvchi quduqning suv ko’tarish qobiliyati keskin ortadi. 

2.  Qum-shag’al aralashmasi bilan to’ldirilgan quduqlar. Bu tuzilma yuqori va 

quyi qatlamlar kam qalinlik qiymatiga ega bo’lganda qo’llaniladi.  

Kuchaytiruvchi quduqlarning zovur tarmoqlariga yaqin joylashtirilishi (yopiq 

zovur o’qidan ochiq zovur qirg’og’igacha masofa 1, 5-2, 0 m. bo’lishi) maqsadga 

muvofiq hisoblanadi. Lekin, zovur o’qi bilan kuchaytiruvchi quduq o’qi orasidagi 

masofa

м

6

l



bo’lishikerak. 

---