Xxi аср биотехнология ютуқлари ва истиқболи

2002 йил – шоли геноми секвенсланган (Oryza sativa).
2005 йил - шимпанзе геноми секвенсланган (Pan troglodyte).
Геном ҳажми -3.3 млрд. нуклеотид Хромосома сони-24(Одам билан якинлиги-95% (Бриттон),98%-эмас
2013 йил - Zebrafish (Danio rerio) геноми секвенсланган .

Одам геномини тўлиқ ўқиб чиқиш учун қанча маблағ керак ?

Йиллар пул миқдори

1988 3 млрд $

2001 200’000’000 $

2004 20’000’000 $

2005 1’000’000 $

2008 100’000 $

2013 1’000 $

Улкан илмий ва технологик ривожланиш!

Қилинган ишлар	аввал ўтмишда?	ҳозирда
муддати	>3650 кун	3 кун
харажатлари	3 000 000 000 $	2 000 $
иштирокчилар	Юзлаб лабораториялар	бир киши
сифати	1 та ўқилади	100 ўқийди

Тиббиётда биотехнология

• Тиббиётда биотехнология воситалари ва методлари турли касалликларни эрта ташхис қўйиш ва даволаш учун мўлжалланган янги биологик фаол моддалар ва дориларни яратишда муҳим рол ўйнайди.
• Моноклонал антителолар турли касалликларга ташхис қўйиш ва даволаш учун ноёб реагентлар сифатида ишлатилади.

Махсулот	Компания	Олинадиган ҳайвон манбаси	Тайёргарлик даражаси
ATryn, одамнинг рекомбинант анти-тромбин III	GTC Biotherapeutics	Эчки	ЕС да бозорга чиқиш арафасида АҚШда 3 фаза текширувда
С1 эстеразный ингибитор	Pharming	Қуён	3 фаза текширувда
MM-093 (AFP), альфа-фетопротеин	Merrimack and GTC Biotherapeutics	Эчки	2 фаза текширувда
Альфа-глюкозидаза	Pharming	қуён	Клиник тек. қадар
Одамнинг ўсиш гормони	BioSidus	сигир	Клиник тек. қадар
Альбумин	GTC Biotherapeutics	сигир	Клиник тек. қадар
Фибриноген	Pharming	сигир	Клиник тек. қадар
Коллаген	Pharming	сигир	Клиник тек. қадар
Альфа-1-антитрипсин	Pharming	сигир	Клиник тек. қадар
Лактоферрин	GTC Biotherapeutics	эчки	Клиник тек. қадар
Малярия вакцинаси	GTC Biotherapeutics	эчки	Клиник тек. қадар
CD 137 (4–1BB) MAb, монокло-нал антитела	GTC Biotherapeutics	эчки	Клиник тек. қадар

Фармацевтика бозорига чиқишга тайёр,
уй ҳайвонлар сутларидан олинадиган
терапевтик оқсиллар

Биотехнологик изланишлар фаолияти туфайли САРАТОН ва ОИТС каби жиддий касалликларни даволашнинг замонавий усуллари ишлаб чиқилмоқда. Статистик маълумотларга кўра бу усуллар беморлар ҳаётини узайтириш имконини бериши аниқланган.

• Биотехнологик изланишлар фаолияти туфайли САРАТОН ва ОИТС каби жиддий касалликларни даволашнинг замонавий усуллари ишлаб чиқилмоқда. Статистик маълумотларга кўра бу усуллар беморлар ҳаётини узайтириш имконини бериши аниқланган.

.

• Антибиотиклар – юқори физиологик фаолликка эга бўлиб, маълум гуруҳ микроорганизмлар, рак ва бошқа касалликларнинг ривожланишига танлаб таъсир этиб ривожланишини тўхтатади. Уларнинг тури 5000 дан ошиқ бўлиб , айримлари терапевтик ишларга тавсия қилинган.
• Биотехнологиянинг янги йўналиши қимматбаҳо гармонал препаратларни синтез қилиш ҳисобланади.

Қишлоқ хўжалигида биотехнология

Қишлоқ хўжалигида биотехнология қуйидаги мақсадларда ишлатилади:

• ҳосилдорликни оширишда;
• Патоген бактериялар , замбуруғлар ва вирусларга қарши курашда;
• Ноқулай табиий шароитларда яшаш қобилиятини (совуқ ,шурланиш ва қурғоқчилик)оширишда;
• Ҳашоратларга чидамлилигини оширишда,
• Бегона ўтларга карши курашда (Биогербицидлар)
• Нематодалар ва бошка зараркунандаларга қарши курашда;

• Ер юзида инсонларнинг сони жадаллик билан ортаётган бир вақтда озиқ-овқатга бўлган талабни қондириш , ўсимликшунослик ва чорвачиликнинг самарадорлигини оширишни талаб килади , шунинг учун биотехнологияни асосий эътибори шу муаммоларни ечишга қаратилган.