Xudoyberganova zarofat zahidovna xojibekova zilola shavkat qizi

Aktivlar 
Federal Z
axira buxgalteriya balansidagi 2 turdagi aktivlar ikki sabab bo’yicha eng muhim 
aktivlardan hisoblanadi. Birinchisi, aktiv moddalaridagi o’zgarishlar zaxiralar va pul bazasining 
o’zgarishiga olib boradi va natijada pul taklifi miqdoriga ham ta’sir ko’rsata
di. Ikkinchidan, ushbu 
aktivlar (davlat qimmatli qog’ozlari va Federal kreditlar) majburiyatlar (foiz to’lanmaydigan 
muomaladagi pullar, va zaxiralar)ga nisbatan balandroq foiz stavkalarida bo’lganligi sababli, 
Federal Zaxira har yili milliardlab dollarlar 
yig’ib oladi, chunki uning aktivlari kattagina daromad 
keltirsa, passivlari aytarli xarajat talab qilmaydi. Federal Zaxira foydasining ko’pgina qismini 
federal hokimiyatga qaytarishiga qaramay, u qolgan qismini ham arzirli sabablarga xarajat 
qilmaydi. 
1.
Qim
matli qog’ozlar. Aktivlarning ushbu kategoriyasi AQSh G’aznachiligi tomonidan 
chiqarilgan qimmatli qo’g’ozlarning Federal Zaxiradagi qismini va ko’zda tutilmagan holatlar (16
-
bo’limda aytib o’tilganidek) hamda boshqa qimmatli qog’ozlarni qoplaydi. Federal 
Zaxiraning 
bank tizimini zaxira bilan ta’minlashining birlamchi usuli undagi qimmatli qog’ozlarni sotib olish 
va shu orqali ulardagi aktivlardagi ulushini oshirish hisoblanadi. Federal Zaxiraning davlat yoki 
boshqa qimmatli qog’ozlardagi ulushining ortishi
pul taklifining ortishiga olib keladi. 
2.
Moliya muassasalariga kreditlar. Federal Zaxiraning bank tizimini zaxira bilan 
ta’minlashining ikkinchi usuli –
bu banklar va boshqa moliya tashkilotlariga qarzlar berishidir. 
Ushbu muassasalar uchun, ular olgan qarzlar 
Federal Zaxiradan olingan mablag’lar
yoki, 
boshqacha qilib aytganda, jalb qilingan zaxiralar 
bo’lib hisoblanadi. Ushbu mablag’lar moliya 
muassasalari balansida
 
majburiyat sifatida namoyon bo’ladi. Moliya muassasalariga beriladigan 
qarzlarning ko’payishi ham pul massasi ko’payishining manbasi bo’lishi mumkin. Normal 
holatda, Federal Zaxira faqatgina banklarga qarz mablag’lari ajratadi va unga qo’yiladigan foiz 
stavkasi diskont stavka deb yuritiladi. 
 
57
Monetar bazani tahlil qilayotganimizda bu albatta xavfsiz hisoblanadi chunki qonuniy ta’qiqlarga ko’ra hukumat 
pul taklifida faol ishtirok etishi mumkin emas.

---

216