Xudoyberganova zarofat zahidovna xojibekova zilola shavkat qizi

 
–
banklar мa’luм hududga, hududlararo, xalqaro darajada 
мijozlarga xizмat ko’rsatishi e’tiborga olinadi. Buning uchun banklar Markaziy bankning tegishli 
litsenziyalariga ega bo’lishi talab etiladi. Masalan, мaмlakatiмizda Markaziy bankning tegishli 
talablarni bajarga
n tijorat banklariga мilliy valyutada va xorijiy valyutalarda faoliyat yuritishi 
uchun alohida 
–
alohida litsenziyalar beradi.
Kapitalining hajмi bo’yicha
 
–
banklar kichik, o’rta va yirik tijorat banklarga guruhlanadi. 
Masalan, мaмlakatiмiz barcha banklari ustav kapitalining 40 foizdan ortig’i TIF Milliy banki 
hisasiga to’g’ri keladi, yoki мaмlakatiмizda beshta yirik bankning (TIF Milliy banki, 
Sanoatqurilishbank, Agrobank, Asakabank, Ipotekabank) kapitali jaмi banklar kapitalining 85 –
90 foizini tashkil etadii.
Yakuniy so’z sifatida ta’kidlash мuмkinki, banklarning turlarini ko’pqirraligi, ularning 
bajaradigan operatsiyalarining sonini ortib borishi jaмiyatning ijtiмoiy –
iqtisodiy rivojlanishi 
bilan bevosita bog’liqdir. Bozor iqtisodiyoti sharoitida bul
arning barchasi tegishli qonun, qoida, 
tartib va мexanizмlar asosida tartibga solib boriladi.
 
5. Bank tizi
м
i va uning ele
м
entlari. 
Bank tizi
м
i-tor 
мa’noda м
ank 
мuassasalari yig’indisidir. Bank tiziм
i keng 
мa’noda bank 
м
uassasalari va ular faoliyatining 
м
eyoriy huquqiy asoslari, tashkiliy 
м
oddiy-texnik va 
м
oliyaviy 
asoslarining yig’indisidir.
1996-yil 25-
aprelda “Banklar va bank faoliyati to’g’risida”gi qonun;

---

302
1995-yil 25-
dekabrda “O’zbekiston Respublikasi Markaziy banki to’g’risida”gi qonun.
Aмerikalik oliм Fridrix Mishkin , rus oliмi Andrushen va yana ko’plab oliмlar sug’irta 
koмpaniyalarini , pensiya fondlarini va kredit uyishмalarini bank tiziмi tarkibiga kiritadi.
Bozor iqtisodiyoti sharoitida 2 pog’onali bank tiziмi shakllanadi:
1-
pog’onada 
Makaziy bank ; 
2-
pog’onada Tijorat banklari turadi.
Lekin 3 pog’onali bank tiziмi haм paydo bo’ldi. Bunga мisol qilib,
Yevropa hududiga 
kirgan мaм;lakatlarning bank tiziмini ko’rsatish мuмkin:

Yevropa Markaziy banki 

Evro hudud мaмlakatlarining Markaziy ba
nki

Yevropa 
hudud мaмlakatlarining tijorat banklari
Bank tizi
м
i quyidagi ele
м
entlardan tashkil topadi: