Xudoyberganova zarofat zahidovna xojibekova zilola shavkat qizi

.
62
Valyuta kurslarining muhimligi nimada? 
Valyu
ta kurslarining muhimligini ularning o’z mamlakatlari hududidagi va xorijiy 
davlatlarning tovarlariga nisbatan qiymatiga ta’sir etishida ko’rishimiz mumkin. Amerikaliklar 
uchun fransuz tovarlarining dollardagi narxi ikki omillarning o’zaro ta’siri orqali a
niqlanadi: 
yevroda ifodalangan fransuz tovarlarining narxi hamda yevro/dollar valyuta kursidadir. 
Tasavvur qiling, amerikalik Vanda Degustator o’zining vino kolleksiyasini to’ldirish 
maqsadida 1961-yilning qimmatbaho fransuz vinosini harid qilishga qaror qildi. Agar Fransiyada 
bir litr vinoning narxi 1000 yevro bo’lsa, ammo valyuta kursi 1 yevro uchun 1,18 dollarga teng 
bo’lsa, Vandaga vino 1080 dollarga to’g’ri keladi. (1000 yevro*1,08 dollar/yevro). Tasavvur 
qilaylikki, Vanda o’zining haridini ikki oyg
a kechiktirdi. Vaholanki ushbu davr mobaynida 
yevroning qiymati 1,2 dollarga oshdi. Agar bir litr vinoning ichki narxi 1000 yevro bo’lib, ya’ni 
o’zgarmasa, dollardagi qiymati esa 1080 dan 1200 ga o’sadi.
Boshqa tarafdan, valyutaning anologik mustahkamlanishi mamlakat ichida xorij 
mahsulotlarining narxini tushiradi. 2000 dollar narxidagi Compaq komputeri bir yevro uchun 1.08 
dollarga to’g’ri keluvchi valyuta kursida programmist Pyer uchun 1852 yevroga tushadi. Agar 
valyuta kursi bir yevro uchun 1,02 dollar 
bo’lsa, computer 1667 yevro bahoga ega bo’ladi.
Yevro narxining tushishi AQShda fransuz tovarlarining narxlari tushishiga olib keladi va 
ayni shu bilan bir vaqtda Fransiyada Amerika mahsulotlarining narxlari oshishiga olib keladi. 
Agar bir yevro 0,90 dolla
r bo’lsa, Vandaga bit litr vino 1080 dollar emas 900 dollarga, Pyer 
uchun Compaq komputeri 1852 yevrogamas 2222 yevroga tushadi. 
Bu turdagi yondashuv quyidagi xulosani keltirib chiqaradi: mamlakat valyutasi 
mustahkamlanganda (boshqa xorij valyutalariga nisbatan qiymati oshsa), ushbu mamlakatning 
mahsulotlari qimmatlashadi, mamlakat ichida import tovarlar arzonlashadi. Va aksincha, 
mamlakat valyutasi qadrsizlansa, uning mahsulotlari xorijda arzonlashadi, import tovarlar esa 
qimmatlashadi.
 
Masalan, AQShning 
po’lat quyuvchi sanoati nafaqat amerika qimmat po’latining xorijga 
eksporti qisqardi, balki AQShda nisbatan arzon import po’latning sotuvi ro’y berdi. To’g’ri, 
amerikalik iste’molchilar g’alaba qozonishdi, chunki import mahsulotlar arzonlashdi. Yaponiya 
videomagnitafonlari va kameralari, hamda Yevropa
ga yo’llanmalarning narxi dollarning 
mustahkamlanishi tufayli tushdi.
63