Xromosomaning molekulyor tuzilishi

Xromatin – xromosomaning tarkibiy qismi bo’lgan nukleoproteid ip. Uning tarkibiga DNK (30-45%), giston oqsili (30-50%) va giston bo’lmagan oqsillar (4-33%) kiradi. Elektron mikrofotografiya tasvirlarida xromatin xuddi ipga terilgan marjonga o’xshab ko’rinadi. Buni quyidagi rasmdan ham ko’rsangiz bo’ladi. Aynan xromatin darajasida genetik materialdan foydalanish, DNK replikatsiyasi va reparatsiyasi boshlanadi. “Xromatin” atamasini 1880-yilda V.Flemming fanga kiritgan.

• Xromatin – xromosomaning tarkibiy qismi bo’lgan nukleoproteid ip. Uning tarkibiga DNK (30-45%), giston oqsili (30-50%) va giston bo’lmagan oqsillar (4-33%) kiradi. Elektron mikrofotografiya tasvirlarida xromatin xuddi ipga terilgan marjonga o’xshab ko’rinadi. Buni quyidagi rasmdan ham ko’rsangiz bo’ladi. Aynan xromatin darajasida genetik materialdan foydalanish, DNK replikatsiyasi va reparatsiyasi boshlanadi. “Xromatin” atamasini 1880-yilda V.Flemming fanga kiritgan.

Xromonema – mitoz davridagi zichlashgan xromosomaning qayta yoyilish vaqtida yorug’lik mikroskopida ko’rish mumkin bo’lgan spiral tuzilma. Yana ham aniq qilib aytganda xromatin ipining yuqorida darajadagi zichlashgan ko’rinishini xromonema deyiladi, bunda hosil bo’lgan fibrillyar zanjirning diametri 30 nm gacha yetadi. Ilk marotaba xromonemani 1880-yilda O.V.Baranetskiy tradeskansiyaning chang hujayralarida ko’rgan. “Xromonema” atamasini esa 1912 yilda F.Veydovskiy fanga kiritgan.

• Xromonema – mitoz davridagi zichlashgan xromosomaning qayta yoyilish vaqtida yorug’lik mikroskopida ko’rish mumkin bo’lgan spiral tuzilma. Yana ham aniq qilib aytganda xromatin ipining yuqorida darajadagi zichlashgan ko’rinishini xromonema deyiladi, bunda hosil bo’lgan fibrillyar zanjirning diametri 30 nm gacha yetadi. Ilk marotaba xromonemani 1880-yilda O.V.Baranetskiy tradeskansiyaning chang hujayralarida ko’rgan. “Xromonema” atamasini esa 1912 yilda F.Veydovskiy fanga kiritgan.

Xromatida – interfaza davrida hujayra yadrosida ikki hissa ko’paygan xromosomaning strukturaviy elementi. Profaza bosqichidagi zichlashgan xromonema metafaza bosqichiga o’tgandan so’ng xromatida deb nomlanadi. Uni mitozning metafaza bosqichda yorug’lik mikroskopi orqali yaqqol ko’rish mumkin. Xromatida o’z nusxasiga birlamchi belbog’ orqali birikib turadi. Anafaza bosqichidan so’ng esa u mustaqil xromosomaga aylanadi.

• Xromatida – interfaza davrida hujayra yadrosida ikki hissa ko’paygan xromosomaning strukturaviy elementi. Profaza bosqichidagi zichlashgan xromonema metafaza bosqichiga o’tgandan so’ng xromatida deb nomlanadi. Uni mitozning metafaza bosqichda yorug’lik mikroskopi orqali yaqqol ko’rish mumkin. Xromatida o’z nusxasiga birlamchi belbog’ orqali birikib turadi. Anafaza bosqichidan so’ng esa u mustaqil xromosomaga aylanadi.

E’tiboringiz uchun rahmat