Xotiraning ierarxik strukturasi

Kompyuterning xotira tizimi

• 
  Kompyuter tizimi markaziy protsessor (CPU), xotira (RAM va ROM), kiritish/ chiqarish qurilmalaridan (I/O) iborat.
  
• 
  Kompyuter xotirasi - bu ma’lum vaqt davomida hisoblashda foydalaniladigan ma’lumotlarni saqlash uchun fizik qurilma yoki vosita.
  

• 
  Kompyuter xotirasining turlari:
  
• 
  Registrlar, to’g’ridan-to’g’ri protsessorda joylashgan
  
• 
  Kesh xotira, xotirada tez-tez ishlatiladigan qismlarni (fragmentlarni) saqlash uchun mo’ljallangan
  
• 
  Asosiy xotira (RAM), tezkor xotira
  
• 
  Diskli xotira (ROM) (HDD, SSD)
  
• 
  Magnit lentali xotira (стриммеры)
  

Xotiraning ierarxik strukturasi

• 
  Kompyuterlarda ma`lumotlarni saqlash bilan bog`liq muammolarni oldini olish uchun xotiraning ierarxik strukturasi ishlab chiqilgan.
  
• 
  Ierarxiyaning yuqori qismida protsessorning registri joylashgan. Bu registrlarga kirish qolgan xotira birliklariga nisbatan tez hisoblanadi.
  
• 
  Undan keyingi dajarada Kesh-xotira joylashgan, bugungi kunda kesh-xotira 32 Kbaytdan bir necha Mbaytgacha yetadi.
  
• 
  Keyingi darajada kompyuterning asosiy xotirasi joylashgan bo`lib, bugungi kunda 1 Gbaytdan boshlanadi (lekin amaliyotda deyarli ishlatilmaydi).
  
• 
  Keyingi darajada ma`lumotlarni uzoq muddat saqlashga mo`ljallangan HDD – qattiq magnitli disk (yoki SSD) qurilmalari joylashgan.
  
• 
  Quyi darajada esa lentali saqlovchilar, optik disklar va boshqa qurilmalar joylashadi.
  

Ierarxiyaning yuqorisidan pastga qarab harakatlanganda (xotiraning) 3 ta parametrlar o`zgaradi. Birinchidan:
Xotiraga kirish vaqti ortadi

• 
  Masalan, registrlarga kirish uchun bir necha nanosekund talab etilsa, asosiy xotiraga kirish uchun esa ber necha o’nlab nanosekundlar talab etiladi.
  
• 
  Undan so`ng kirish vaqti sezilarli darajada ortadi: masalan, magnit disklarga kirish vaqti registrlarga kirish vaqtiga nisbatan yuzlab marta sekin hisoblanadi.
  
• 
  Optik disklar va lentali tashuvchilarga kirish vaqtini sekundlarda o`lchash mumkin.
  
• 
  Ierarxiyaning yuqorisidan pastga qarab harakatlanganda (xotiraning) 3 ta parametrlar o`zgaradi. Ikkinchidan:
  

•