Xorazm ma ’ mun akademiyasi axborotnomasi – /2020 Ўзбекистон республикаси фанлар

Ключевые слова:
 
гомогенат печени, аллоксан, апигенин, гликоген, As AT, Al AT.
 
Abstract. This article deals with the results of in vivo experiments in which apigenin 
flavonone which was extracted from Scutellaria schachristanica influences the amount of glycogene 
in healthy and alloxan diabetic rats
’
liver homogenate as well as activity aspartate 
aminotransfe
rase (AsAT) and alanine aminotransferase (AlAT). Apigenin was injected by “per os” 
method once a day during 8 days.It was revealed that the amount of glycogen in diabetic rats
’
 liver 
was almost in control (intact) level. It was determined that apigenin flavonone can restore the 
activity of AsAT and AlAT in diabetic animals. 
Key world: liver homogenate, alloxan, apigenin, glycogene, As AT, Al AT
Ҳозирда ўсимлик бирикмаларининг турли патологик ҳолатларда тўқима ва 
ҳужайраларда бўладиган бузилишларни қайта тиклаши учун уларга бўлган қизиқиш ортиб 
бормоқда ҳамда уларнинг таъсир механизмларини ўрганиш зарурати пайдо бўлмоқда. 
Ўсимлик бирикмаларидан бири бу флавоноидлар гуруҳи бўлиб, уларнинг ҳозирда кўплаб 
биологик фаолликлари кенг ўрганилмоқда [2;7]. Флавоноидлар структуравий тузилиши, 
хилма
- 
хиллиги, юқори биологик фаоллиги ва кам токсиклиги билан ажралиб турадиган 
фенол бирикмаларнинг энг катта синфидир. Флавоноидларнинг структура тузилишига 
боғлиқ биологик фаолликларидан антиоксидант хусусияти кўплаб ўрганилган бўлиб, 
ҳужайраларда кислороднинг фаол турини камайтириши билан изоҳланади [3]. 

---

XORAZM MA
’
MUN AKADEMIYASI AXBOROTNOMASI 
–
8/2020
57
Флаваноидларнинг 
кўплаб 
вакиллари 
антиоксидант 
[3], 
кардиопротектор 
[11], 
гепатопротектор, нейропротектор [6] ва мембранани барқарорлаштириш хоссаларини намоён 
қилиши мумкин
[10]. Мана шундай флавоноидлардан бири апигенин флавонони бўлиб, 
турли органларда ривожланадиган ўсмаларни нейтраллаш хусусиятига эга. Бундан ташқари, 
апигениннинг антиоксидант ва антирадикал фаолликлари ҳам тадқиқ этилган. Бироқ, 
апигенин флавононининг қандли диабет шароитида жигар тўқималаридаги гликоген 
миқдори, АсАТ ва АлАТ ферментлар фаоллигининг ўзгаришига таъсири ўрганилмаган. 
Гликоген ҳайвон
организмида
углеводларнинг асосий заҳира шакли
ҳисобланади. Организм 
фаолиятида жигарнинг гликоген ва глюкоза ҳосил қилиш функцияси алоҳида ўрин тутади. 
Бунинг асосида бир томондан унинг қон таркибидаги глюкозадан гликоген синтез қилиши 
бўлса, иккинчи томондан, гликогенни глюкозага парчалаб, организм эҳтиёжига қараб, қонга 
чиқариши ётади.
Шу нуқтаи назардан ҳозирда кўплаб илмий лабораторияларда бу борада 
жадал илмий изланишлар олиб борилмоқда. Биз олиб борган тажрибалар ҳам қандли диабет 
шароитида ҳужайраларда бўладиган бузилишларни ўсимлик препаратлари ёрдамида қайта 
тиклаш ва таъсир механизмлари устида олиб борилган изланишлар йўналишдаги 
тадқиқотларнинг узвий давоми ҳисобланади.
Ишимизнинг мақсади –
Scutellaria schachristanica 
ўсимлигидан ажратиб олинган 
апигенин флавононинг аллоксан билан ҳосил қилинган диабетда каламушлар жигар 
гомогенатидаги гликоген миқдорига, АсАТ ва АлАТ фаолликларига таъсири ўрганилди.