Xorazm ma ’ mun akademiyasi axborotnomasi – /2020 Ўзбекистон республикаси фанлар

XORAZM MA
’
MUN AKADEMIYASI AXBOROTNOM
А
SI 
–
8/2020 
84
Туризм индустриясида унинг моддий техник базаси, яъни туристик фирмалар, 
турагентликлар, мехмонхоналар, турбазалар, овқатланиш, савдо ва маиший хизмат 
соҳаларини қамраб олади. Шу жиҳатдан туризм жаҳон хўжалиги тармоқларида энг 
сердаромад ва тез ривожланиб бораётган соҳага айланди. У жаҳон ялпи даромадининг 10% 
ини ташкил этиб, жаҳон экспортининг 8% ини, жаҳон хизматлар савдосининг 30% ини, 
жвҳон ялпи маҳсулотининг 11% ини, солиқ тушумининг 5% ини ташкил этмоқда. Ўтган 
асрнинг 50
-
йилларида 2,1 млрд АҚШ долларини ташкил этган бўлса, ҳозирги кунда 444,7 
млрд АҚШ долларига ўсган. Бу соҳадан катта миқдорда АҚШ (74,2 млрд), Италия (30,4 
млрд), Франция (29,7 млрд)
, 
Испания (29,6 млрд)
, 
Буюк Британия (21,3 млрд)
, 
Германия (16,8 
млрд), Хитой (12,5 млрд), Австрия, Канада (10 млрд) каби давлатларда туризмдан келадиган 
даромад юқори бўлиб, хўжаликнинг ажралмас қисмига айланган. Кейинги йилларда дунё 
бўйича туризм соҳасида 820 млн киши иштирок этиб
, 
уларнинг миграцияси минтақаларда 
туризм индустриясини ривожлантиришга катта хисса қўшмоқда. Бу эса ўз навбатида 
туризмни ижтимоий
-
иқтисодий аҳамияти ортиб кўплаб давлатларда энг асосий хўжаликнинг 
тармоғига айланганини кўрсатади. ТИ ривожланиши натижасида қўйидаги омиллар 
ривожланади:
- 
ҳудуднинг миллий даромадининг ошиши;
- 
янги иш ўринларининг яратилиши;
- 
ишлаб чиқаришнинг туристик хизматлар билан боғлиқ турли соҳаларининг 
ривожланиши;
-
туристик марказларда ижтимоий ва инфратузилманинг шаклланиши;
-
маданият марказлари, халқлар маданий меросини янада яхшилаш;
-
аҳолининг яшаш тарзи ва салохиятининг ўсиши;
-
валюта тушумининг ошиши.
Шу жиҳатдан мамлакатимизда
миллий иқтисодиётнинг устунлари ҳисобланган 
саноат, қишлоқ хўжалиги, транспорт ва бошқа соҳалар сингари туризм индустрияси тез ўсиб 
бормоқда. Аммо ТИ янада ривожлантириш, ҳудудлардаги имкониятларни
кенгроқ халқаро 
туристик маршрутларга киритилиши, улардаги мавжуд инфратузилма муаммоларини ҳал 
этиш каби масалалар мавжуд.
Мамлакатимизда ортиқча меҳнат ресурсларини янги иш ўринлари билан таъминлаш 
масаласига хукуматимиз томонидан катта эътибор қаратилмоқда. Шу жиҳатидан туризм 
индустрияси соҳасида
янги иш ўринларининг яратилиши бевосита келадиган туристларнинг 
сони ошиб бориши билан ҳам боғлиқдир.
Бунинг учун мавжуд турсалоҳиятимиздан фойдаланиб, ханузгача маҳаллий туризмда 
тартибсиз фойдаланиб келинаётган нодир ва ноёб туробъектлар, рекрация масканларини 
кадастрлаш, карталаштириш, салоҳияти бўйича таснифлаш, географик тадқиқотлар олиб 
боришни тақозо этади.
Туризм индустриясини ҳаракатга келтиришда малакали мутахассислар тайёрлаш ва 
соҳага жалб этиш, мавжуд имкониятларни туристларга қизиқарли ва хайратланарли 
тушунтириб берувчи гид таржимонлар салоҳиятидан, халқаро интернет тизимидан 
фойдаланишга ҳамда реклама қилишни кучайтириш катта аҳамиятга эга. Минтақа туризмини 
ривожлантириш айни пайтда кўпгина муаммоларни ҳал этишни тақозо этади. Бу борада 
кичик ва ўрта туристик корхоналарини бапо этиш хусусий тадбиркорлар олдида турган энг 
муҳим муаммолардан ҳисобланади. Бунинг учун қуйидаги муаммоларни ҳал этиш талаб 
этилади: 
- 
сайёҳлик фирмаларига дастлабки имтиёзли сармояларни мақсадли ажратиш ва 
моддий
техник базасини мустаҳкамлашга ёрдам бериш;
- 
туризм соҳаси бўйича тадқиқот олиб борадиган олий ўқув юртлари билан 
ҳамкорликда иш олиб бориш;
- 
турли йўналишда фаолият юритадиган малакали кадрлар масаласи ва мавжуд 
мутахассислар малакасини хорижий давлатларда ошириш; 
- 
хорижий давлатларда фаолият кўрсатадиган кичик сайёҳлик фирмалар иш 
фаолиятини ўрганиш; 
- 
кичик ва ўрта туристик корхоналарининг мавжуд сайёҳлик имкониятларидан 
тўлалигича фойдаланишни йўлга қўйиш учун маркетинг хизматига эътиборни қаратиш
. 

---