Xorazm ma ’ mun akademiyasi axborotnomasi – /2020 Ўзбекистон республикаси фанлар

XORAZM MA
’
MUN AKADEMIYASI AXBOROTNOM
А
SI 
–
9/2020 
14
bog’
i gerbariy fondlaridan gerbariy to'plamlari, Moskva davlat pedagogika universiteti botanika 
kafedrasi prof. Elenevskiy 
nomidagi gerbariy to’plamlar
i, jami 2500 dan ortiq gerbariy varaqlari 
ko'rildi. 
MO’YoA 
ro'yxatini tuzishda O'zR FA QB Tabiiy fanlar instituti ekspeditsiyalari 
materiallari ham hisobga olingan. 
1-jadval 
Oilalarda madaniy o'simliklarning yovvoyi ajdodlarining nasl va turlarining miqdoriy tarkibi
MO’YoAning e'lon qilingan ro'yxatini tuzishda asosiy adabiy manbalar Qoraqalpog'
iston va 
Xorazmning yuqori o'simliklari uchun kalitlar (1981, 1982); O'rta Osiyo o'simliklarining kalitlari, 
O'zbekiston florasi, O'zR Qizil kitobi, "Rossiyada o'stirilgan o'simliklarning yovvoyi ajdodlari" 
katalogi (2005), SSSR florasida o'sadigan o'simliklarning yovvoyi ajdodlari (Brejnev, Korovina, 
1981), madaniy o'simliklar va ularning ajdodlari (Jukovskiy, 1971), Qoraqalpog'iston Florasi 
(Erejepov, 1978), O'zbekistonning yovvoyi tolali o'simliklari (Burygin, 1942), Rossiyaning yovvoyi 
foydali o'simliklari (Budantsev, Lisovskaya, 2001), foydalanish uchun ruxsat berilgan selektsiya 
yutuqlarining davlat reestri (2014) edi. 
Oziq-ovqat, yem-xashak, dorivor, dekorativ, asal beruvchi va texnik ahamiyatga ega 
MO’YoA 
turlari tahlilning ob'ekti bo'ldi (Katalog, 2005; Davlat reyestri, 2014). Takson nomlari 
S.K.Cherepanov (1995) xulosasiga muvofiq berilgan. 
Biz MO’YoA
ning taksonomik tuzilishi umuman flora bilan solishtirganda o'ziga xos 
xususiyatlarga ega ekanligini aniqladik. Qoraqalpog'iston va Xorazm floralarida 117 avlod va 39 
oilaga tegishli madaniy o'simliklarning 171 turi uchraydi. Madaniy o'simliklarning yovvoyi 
ajdodlari turlarining eng ko'p miqdori Compositae (
Chenopodiaceae
Vent.) oilasida uchraydi, 11 
avlod, 29 tur mavjud bo'lib, mos ravishda 9,44 va 16,9% ni tashkil qiladi. Donli o'simliklar oilasi 
(
Poaceae
Barnbart) 25 ta yovvoyi qarindoshlarga ega, ular 20 avlodga jamlangan (mos ravishda 
14,6% va 17,12%).