Xorazm ma ’ mun akademiyasi axborotnomasi – /2020 Ўзбекистон республикаси фанлар

қаровул
 
қўшини
Мирзо 
Камроннинг 
қоравулларини
 
қўлга
олдилар ва ҳазратларининг олдига олиб бордилар”[5:71]. 
Қўрбегилик
 
мансаби.
 
Бобурномада “ …. Биз Қобул кегали туркман ҳазораси (қабиланинг номи) 
анвоъ беадаблиқлар ва раҳзанлиқлар қилиб эдилар. Аларни чопмоқ (тўполон, талон
-
тарож, забт этмоқ,
босиб олмоқ) ҳаёл қилиб, андин шаъбон ойида туркман ҳазорасини чопа отландук. Дараи Хуш
оғозида 
Жинглакта чопқун қўйдук. Оз
- 
оғлоқ ҳазора чопилди. Дараи Хуш ёвуғида бир сумжда бир пора ҳазора 
яшунғон экандур. Шайх Дарвеш кўкалтошким акар қазоқлиқларда менинг била эди, 
қўрбегилик
мансаби 
анда эди, ёйни кучлик тортар эди, ўқни хўб отар эди ….. ”[1:169] –
деб хотирлайди.
Маълум 

---

XORAZM MA
’
MUN AKADEMIYASI AXBOROTNOMASI 
–
12/2020
185
бўлишича, ушбу мансабдор жанг маҳали ҳукмдор ёнида юрган. Қўрбеги
- 
“қўрчи” –
қурол аслаҳа 
сақловчи мансабдор. 
Бобурнинг жосуслик хизмати. 
Бобурнинг муҳораба майдонидаги ғалабаларини таъминлаган 
омиллардан бири, балки энг муҳими, унинг разведка хизматидан фойдаланиш қобилиятидир
[6]. Айни 
шу маҳорат минглаб лашкарларни
ўлим балосидан асрашда, урушни ўз фойдасига ҳал қилишда, 
қолаверса, атрофидаги кишилар руҳияти, шахсиятини янада яхшироқ англашида, душман нияти –
сир
-
асроридан аввалроқ воқиф бўлишда Бобурга қўл келган.
Хисравшоҳнинг иниси Боқи Чағониёнийнинг Бобурга етказган разведка хабари билан боғлиқ 
Афғонистонда ўз ҳукмронлиги асосини солаётган Бобур бегона юртдаги шаҳар, қишлоқ, ўрмонзор, 
кўча ва пасткўча, дарё ва сойлар хусусиятини жуда синчковлик билан ўрганади. Айниқса, бу лашкар 
хавфсизлиги, салтанат тақдири билан боғлиқ бўлса, Бобурнинг синчковлик қобилияти янада ошган, 
эҳтиёт чораларини кўришга киришган. Ҳали Бобурнинг Кобул ҳокимияти мустаҳкам шаклланмаган 
бир пайтда, атрофидаги дўстлари ҳам душман рафторини қилганда уларнинг ҳар бир ҳаракатини 
ўрганиш, кейин хулоса чиқариш бениҳоя муҳим эди. Шу даврда Бобурга нисбатан ёвқарашда бўлган 
Боқи Чағониёний «арзға еткурдиким,
сув кечмай ушбу ердин (яъни Кўракатутдан –
қавс ичидаги баъзи 
изоҳлар муаллифники), қўнуб, Кўҳат отлуқ ерга борса бўлур эмиш...»
. 
Бироқ Бобур бу хабарга унчалик 
ишонмади. Чағониёний Бобурни ишонтириш мақсадида бир неча