Xonqa pedagogika kolleji

Nazorat savollari:

1. 
   Suhbat mashg’ulotlarida tarbiyachi nimalarni amalga oshirishi zarur?
   
2. 
   Nutqning qanday ko’rinishlari mavjud?
   
3. 
   Monologik nutq deganda nimani tushunasiz?
   
4. 
   Dialogik nutq deganda nimani tushunasiz ?
   
5. 
   Bolalarda diologik nutqni tarkib toptirishda anday mashg’ulotlarni amalga oshirish zarur?
   

15-Mavzu :Suhbat turlari va uning mazmuni
Reja :

1. 
   Suhbat turlari va uning mazmuni.
   
2. 
   Suhbat qismlari.
   
3. 
   Suhbatga tarbiyachining tayyorlanishi va o’tkazishi.
   

Tayanch tushunchalar: axloqiy mavzu, dialogik metod, axloqiy lasawur, didaktik maqsad, old ko ‘makchi, chet та ’no, sintaktik qator, kirish suhbati
Suhbat turlari. Suhbat - ta’limning dialogik metodi bo‘lib, savol-javob o‘tkazish, o‘z nuqtayi nazarini ifodalashni talab etadi. Suhbat bolalar narsa-hodisalar, voqealar to‘g‘risida ayrim bilim va tajribalarga ega bo‘lgan holatda o‘tkaziladi. Suhbat jarayonida bolalaming mavjud bilimlari aniqlashadi, boyiydi, tizimlashtiriladi. Suhbatda ishtirok etish bolalar uchun foydali qator ko‘nikma va malakalarni paydo qiladi: bir-birini tinglash, aytilganlarini to‘ldirish, ularni takrorlamaslik, bildirilgan fikrlarni samimiy baholash va boshqalar. Suhbat fikming aniq yo‘nalganligini, diqqatni va o‘z xulq-atvorini boshqara olishni talab etadi. U mantiqiy fikr yuritish, aniq fikr bildirish, xulosa qilishga o‘rgatadi. Suhbat orqali tarbiyachi bolalarda his-tuyg‘ularni tarbiyalaydi, fikr yuritilayotgan voqea- hodisaga munosabatni tarkib toptiradi. Mazmuniga ko‘ra ikki turdagi suhbat farqlanadi: axloqiy mavzudagi va bilishga doir.
Axloqiy mavzudagi suhbatlar faqat katta maktabgacha yoshdagi bolalar bilan o‘tkaziladi, bilishga doir suhbat- lami esa o‘rta guruhdanoq boshlab o‘tkazish mumkin. Axloqiy mavzudagi suhbatlar bolalarda axloqiy his-tuyg‘uni tarbiyalash, axloqiy tasavvur, mulohaza va bahoni shakllantirish maqsadini ko‘zda tutadi. Turli mavzularda axloqiy suhbatlarni o‘tkazish mumkin: «Xushmuomalalik haqida», «Do'stlik va o‘rtoqlik haqida», «Salomlashish odobi», «Ovqatlanish qoidalari» va boshqalar. Axloqiy mavzudagi suhbatlar badiiy asarlar o‘qish, ko‘rgazmali materiallarni ko‘rsatish, film namoyish etish bilan uyg‘unlikda amalga oshiriladi. Bilishga doir suhbatlar mavzusi maktabgacha ta’lim dasturlarida aniqlab berilgan. Shuningdek, bunday suhbatlar kundalik turmush voqealari, atrof-muhit va kattalar mehnati bilan ham chambarchas bog‘liqlikda o‘tkaziladi. Didaktik maqsadiga ko‘ra suhbat qurish va umumlashtiruvchi turlarga bo‘linadi. Bolalarni amalga oshirilishi ko‘zda tutilayotgan faoliyatga, kuzatishga tayyorlash maqsadida kirish suhbatidan foy- dalaniladi. Ana shu maqsadda tarbiyachi bolalardagi mavjud tajribani aniqlaydi, ularning bilimlarini faollashtiradi, bajarilishi ko‘zda tutilayotgan faoliyatga qiziqishni hosil qiladi, amaliy yoki bilishga doir vazifalarni taqdim etadi. Umumlashtiruvchi suhbat bolalarning biror mavzuda tashkil etilgan o‘quv ishi natijasida qo‘lga kiritilgan bilimlarni jamlash, aniqlashtirish, tizimga solish maqsadida o‘tkaziladi.
Suhbat turlari. Suhbat asosan 3 xil bo‘ladi:
1 . Kirish suhbati.
2. Sayohat va kuzatish davomida o ‘tkaziladigan suhbat.
3. Yakuniy suhbat.