Xomashyo materiallari va ularni boyitish 41 6–mavzu: oltingugurt. Aglomeratsiya va yoqilgʻi gazlari. Sulfatli xomashyolar

XOMASHYO MATERIALLARI VA ULARNI BOYITISH 
44 
SO
2
+ C = S + CO
2 
Va nihoyat, oxirgi – pechning pastki zonasida (oksidlab suyuqlantirish va shlak 
hosil boʻlish zonasida) FeS yonadi: 
2FeS + 3O
2
= 2FeO + 2SO
2
Bunda temir(II)-oksid shixta komponentlari bilan suyuqlanadi va shlak 
tarkibiga oʻtadi, FeS ning oksidlanmagan qismi esa mis sulfidi bilan shteyn hosil 
qiladi. 
Sulfit angidridning koʻmir bilan qaytarilishida elementar oltingugurtdan 
tashqari turli xildagi oltingugurtli birikmalar (uglerod sulfid, uglerod sulfoksid va 
boshqalar) hosil boʻladi. Bundan tashqari, shixtadagi namlik va havo oltingugurt bilan 
ta’sirlashib, ma’lum miqdorda vodorod sulfid hosil qiladi: 
3S
2
+ 4H
2
O 

2SO
2
+ 4H
2
S 
Oltingugurt birikmalari (CS
2
, COS, H
2
S) pechning toʻrtinchi zonasida hosil 
boʻladigan sulfit angidrid ta’sirida parchalanadi va elementar oltingugurtga aylanadi: 
2H
2
S + SO
2

1
1
/
2
S
2
+ 2H
2
O 
CS
2
+ SO
2

1
1
/
2
S
2
+ CO
2
2COS + SO
2

1
1
/
2
S
2
+ 2CO
2
6.2 – rasmda mis kolchedani suyuqlantirilishidan elementar oltingugurt olish 
sxemasi tasvirlangan. Shixta germetik vaterjaket pechi 1 ning ikki yopqichli 
tirqishidan kiritiladi. Havo pechning pastki furmalari orqali shunday miqdorda 
beriladiki, bunda pechdan chiqadigan gaz tarkibida kislorod boʻlmaydi. Suyuqlanish 
natijasida hosil boʻladigan shlak va shteyn zichliklariga muvofiq ravishda bir-biridan 
ajraladi. Misli shteyn avtomatik quyish mashinalari yordamida keyingi bosqichdagi 
qora mis olishga yuboriladi, shlak esa chiqindixonagi chiqarib tashlanadi. 

---