Xo`jalik yurituvchi subyektning tashkiliy boshqaruv faoliyati bilan tanishish

2. Xo`jalik yurutuvchi subyektning faoliyatining huquqiy-meyoriy hujjatlari bilan tanishish
1.Korxonaning ustav fondi uning ishtirokchilari ulushlarining nominal qiymatidan tarkib topadi.Jamiyat ustav fondi 33 000 000 000 so`mni tashkil etadi.
2.Korxoaning ishtirokchisi tomonidan hissaning to`liq kiritilganligi,uning ustav fondidagi ulushi,jamiyat tomonidan unga beriladigan guvohnoma bilan tasdiqlanadi. 3.Korxona ishtirokchisining ustav fondidagi ulushi miqdori foizlarda belgilanadi va nominal qiymati bilan jamiyat ustav fondining nisbatigan teng bo`lishi kerak.
4.Korxona ishtirokchisi ulushining haqiqiy qiymati korxona sof aktivlari qiymatining miqdoriga mutanosib bo`lgan bir qismiga mos bo`ladi.
5.Korxona ishtirokchilari orasida ustav fondidagi ulishlar quyidagicha taqsimlanadi:
51 % - aksiyadorlarga dividend puli sifatida;
31%-ishlab chiqarishni rivojlantirish uchun yo`naltirish,keyinchalik jamiyat ustav fondini ko`paytirish uchun;
1 % -innovatsion faoliyatini qo`llab-quvvatlash jamg`armasiga yo`naltirish uchun;
1 % - mehnatni muhofaza qilish jamgarmasiga yo`naltirish;
1 % - taftish komissiyasi a`zolarini mukofatlash uchun yo`naltirish;
10 % - Korxona kuzatuv kengashi a`zolarini mukofotlash uchun yo`naltirish;
5 % - Korxona ijroiya organi a`zolarini mukofotlash uchun yo`naltirish.
6.Korxona ustav fondining ko`paytirilishi jamiyatning mol-mulki
hisobiga va jamiyat ishtirokchilari tomonidan kiritiladigan qo`shimcha mablag`lar hisobiga,hamda uchinchi shaxslarning hissalari hisobiga amalga oshiriladi.
7.Korxonaning ustav fondi jamiyatning mol-mulki hisobiga ko`paytirilganda jamiyat barcha ishchilarning ulushlari miqdori o`zgarmagan holda ulushning nominal qiymati mutanosib ravishda ko`payadi.
8.Korxona ishtirokchilari tomonidan qo`shimcha hissalar qo`shish hisobiga jamiyat ustav fondini ko`paytirish jamiyat ishtirokchilarining umumiy yig`ilishida bu tog`risida qabul qilingan qarorga asoslangan amalga oshiriladi,unda qo`shimcha hissalarning muayyan umumiy qiymati, korxona har bir ishtirokchisining qo`shimcha hissasi qiymatining miqdori,ishtirokchilari tomonidan qo`shimcha hissalarni to`liq qo`shish muddati belgilanadi.
Arizalari asosida korxonaning ustav fondini ko`paytirish to`g`risida bir ovozdan qaror qabul qilingandan keyin amalga oshiriladi.
Korxona turlarining turlari quyidagilar hisoblanadi:

Davlat

Munitsipial

Jamoa

Qo’shma

Yakka

Xususiy

• 
  korxona, uyushmalar, korxonalarga, aholiga oziq-ovqat va xalq iste`moli mollarini ulgurji va chakana savdo orqali yetkazib berish;
  
• 
  -birja, yarmarka va boshqa savdolarda qatnashish, davlat,jamoa,qishloq xo`jalik shirkat va dehqon-fermer xo`jaliklari,xususiy,qo`shma korxonalar bilan o`zaro shartnoma asosida kelishilgan narxlarda xom-ashyo mahsulotlarini sotib olish,ularni qayta ishlash,maxsus firma do`konlarida sotishni tashkil qilish;
  
• 
  mineral o`g`it va ehtiyot qismlarini ishlab chiqarish va yetkazib berish;
  
• 
  texnik xom-ashyoni xarid qilish, qayta ishlash,chakana va ulgurji savdo orqali sotish,sanoat uchun yetkazib berish;
  
• 
  qurilish materiallarini,ehtiyot qismlari va maxsus kiyimlarni,sanoat,xo`jalik va qurilish materiallari qis hloq xo`jalik transporti avtotransporti va ehtiyot qismlarini sotib olish va iste`molchilarga yetkazib berish;
  
• 
  ishlab chiqaradigan maxsulotlar sifatini oshirishda yangi zamonaviy texnologiyalarni jalb qilish;
  
• 
  tovar ayirboshlash yo`li bilan va to`g`ridan to`g`ri shartnomalar asosida Respublikaning barcha hududlaridan olib kelinadigan maxsulot va tovarlarni sotish uchun firma do`konlar tashkil qilish;
  
• 
  investitsiya faoliyati, turli tashkilotlar faoliyatini tashkil etish hisobiga savdo uylarini,tijorat firmalarini tashkil etish;
  
• 
  korxona Respublika qonunlari,normativ hujjat va dalolatnomalariga zid bo`lmagan,biroq ustavda ko`zda tutilmagan har qanday boshqa turdagi faoliyatini amalga oshiradi.
  

Kotxonaning boshqaruv organlari
1.Korxona boshqaruv idoralari saylab qo`yiladigan va hay`at yo`sinda ish olib boriladigan quyidagi idoralar hisoblanadi:
-Korxona ishtirokchilarining umumiy yig`ilishi
-kuzatuv kengashi
-boshqaruv organi
2.Korxona ishtirokchilarining umumiy yig`ilishi jamiyatni boshqarishning oliy organi bo`lib,quyidagi mutlaq vakolatlarga ega:
-Korxona faoliyatining asosiy yo`nalishlarini belgilash;
-Korxonaning ustaviga o`zgartirishlar va qo`shimchalar kiritish yoki korxonaning yangi tahrirdagi ustavini tasdiqlash;
-korxona yillik hisobotlarini ,buxgalteriya balanslarini,foyda va zararlar hisobini tasdiqlash,uning foyda va zararlarni taqsimlash,umumiy yig`ilish reglamentini tasdiqlash;
-korxona mol-mulk sotib olish va mol-mulkni begonalashtirishi bilan bog`liq yirik bitimlarni tuzish;
-ulushlarni maydalashtirish yoki yiriklashtirish.
3.korxonaning kuzatuv
kengashi 48 kishidan iborat tarkibda saylanadi. Kuzatuv kengashining faoliyat tartibi,vakolatlari,ularga to`lanadigan xalqlar miqdori jamiyatning ustavi bilan belgilanadi.
4.Korxona faoliyatiga rahbarlik qilish jamiyat boshqaruv organi tomonidan jamiyat ustavida ko`rsatilgan unga beriladigan vakolatlar asosida amalga oshiriladi.
5.Korxona boshqaruv organi jamiyat kuzatuv kengashiga yilning har bir choragi yakunida umumiy yig`ilish tasdiqlangan biznes rejaning bajarilishi bo`yicha hisobot beradi.
Korxonaning maqsad va vazifalari:
1.Korxona faoliyatining maqsadlari bo`lib quyidagilar hisoblanadi:
-foydaning korxona ishtirokchlari talabiga mos maqsadida ajratilishi va foydalanishi,konsern va turdosh korxonalar(filiallar)ni rivojlantirish strategiyasini ishlab chiqadi va vositachilik faoliyatini amalga oshiradi,markazlashgan boshqaruvchilik funksiyalarini ijtimoiy iqtisodiy rivojlantirishning aniq ma`lumotlari asosida yo`nalishini ishlab chiqqan holda amalga oshirishda ishtirok etadi;
-rekonstruksiya,texnik yangilanish,jamiyat tarkibiga kiruvchi va jamiyat chet el firmalari bilan ochadigan qo`shma korxonalar,filiallar ishlab chiqarishni takomillashtiradi va kengaytiradi;
-ishlab chiqariladigan mahsulot sifatini tashqi bozorda raqobatlashadigan darajaga yetkazadi;
-jamiyatga mol yetkazib beruvchi va mol qabul qiluvchi korxonalar bilan aloqani mustahkamlab boradi,ularni majburiyatlarini to`liq bajarilishini ta`minlaydi,davlat buyurtmalarini bajarilishi va samaradorligini ta`minlaydi.
2.O`zining umumiy maqsadlarini rivojlantirish uchun quyidagi yo`nalishlarda ish olib boradi:
-o`z hisobidagi mablag`lardan o`z xo`jaligi va ishlab chiqarishni rivojlantirish uchun foydalanadi,vositachilik paychilikni amalga oshiradi,investitsiyaning to`g`ridan to`g`ri shartnomasini amalga oshiradi;
-yuridik va jismoniy shaxslarning intellektual imkoniyatlarini jalb etadi;
-o`z mablag`laridan samarali foydalanish maqsadida korxonalar tuzadi yoki tuzishda ishtirok etadi va bunda foydaning mustaqil qismini shartnoma asosida olib ishlatish huquqiga ega bo`ladi;
-korxona ishlab chiqarish hajmini o`zini mustaqil hal etadi,jamiyatni boshqaruv organi qaroriga asosan korxonalarda oziq-ovqat va keng iste`moli mollarini ishlab chiqarishni rivojlantirish maqsadida capital qurilishni va rekonstrukisyani amalga oshiradi.
Korxonaing boshqaruv tuzlimasi biz bilamiz direktor bu yani korxonani boshi boshqaruvchisi va uning ish boshqaruvchisi no’ladi menejer u ishlab chiqarish faoliyatini kuztadi va masul shaxs etib tayarlanadi uning yordamchisi yordamchi menejer keyin albatta korxonada pul operatsiyalari bo’ladi bu yani bugalteriya hisob bo’limi uyerda hisobchi bosh bo’ladi hamma moiyaviy ishlarga keyingisi texnolog bu ishlab chiqarilayotgan mahsulot jarayonini boshqaruvchi shaxs.