2. Tili o`rganilayotgan mamlakat madaniyati namunalarini to`g`ri tanlash va darsga tatbiq etish.
Madaniyat inson faoliyati va shu faolliyatning ahamiyatini belgilovchi ramziy qurilmalar va asarlar majmuidir. Madaniyat musiqa, adabiyot, badiiy tasvir,, me’morchilik, teatr, kinometografiya, turmush tarzi kabi faoliyatlarda namoyon bo’lishi mumkin. Antropologiya “madaniyat” atamasi ostida mahsulotlar va ularni ishlab chiqarish, estetik ma’no berish, hamda shu jarayonlarga bog’langan ijtimoiy munosabatlar tushuniladi. Bu ma’noda madaniyat o’z ichiga san’at, fan va ma’naviy tizimlarni oladi.
Madaniyat –jamiyat, inson ijodiy kuch va qobilyatlarni tarixiy taraqqiyotining muayyan darajasi. Kishilar hayoti va faoliyatning turli ko’rinishlarida, shuningdek, ular yaratadigan moddiy va ma’naviy boyliklarda ifodalanadi. Madaniyat tushunchasi muayyan tarixiy davr (antik madaniyat) konkret jamiyat, elat va millat shuningdek inson faoliyati yoki turmushning o’ziga xos sohalarini izohlash uchun qo’llaniladi. Tor ma’noda madaniyat atamasi kishilarning faqat ma’naviy hayoti sohasiga nisbatan ishlatiladi.
Madaniyat arabcha madina (shahar) so’zidan kelib chiqqan. Arablar kishilar hayotini ikki turga:Birini badaviy yoki sahroi turmush; ikkinchisini madaniy turmush deb ataganlar.
Badaviylik- ko’chmanchi holda dashtu sahrolarda yashovchi xalqlarga, madaniylik- shaharda o’troq holda yashab, o’ziga xos turmush tarziga ega bo’lgan xalqlarga nisbatan ishlatiladi.
Yevropada madaniyat deyilganda dastlab insonning tabiatga ko’rsatadigan maqsadga muvofiq ta’siri, shuningdek, insonga ta’lim tarbiya berishtushunilgan (lot. Cultura – yerni ishlash, parvarishlash; shundan olingan ). Madaniyat faqat mavjud norma va urf-odatlarga rioya qilish qobilyatini rivojlantirishni emas, balki ularga rioya qilish istagini rag’batlantirish ham o’z ichiga olgan. Madaniyatga
bunday ikki yoqlama yondashuv har qanday jamiyatga xos . Ellinlar “madaniyatsiz” varvarlardan o’zlarining asosiy farqini “paydey”, ya’ni “ tarbiyalanganlik “ da deb bilganlar.
Madaniyat umuminsoniy hodisa, faqat bir xalqqa tegishli, faqat bir xalqning o’zigina yaratgan sof madaniyat bo’lmaydi va bo’lishi ham mumkin emas. Har bir milliy madaniyatning asosiy qismini shu millat o’zi yaratgan bo’lsada unda jahon xalqlariyaratgan umuminsoniy madaniyatningulushi va ta’siri bo’ladi albatta.Madaniyat hej qachon sinfiy hodisa bo’la olmaydi . U barchagabaravar xizmat qiladi.
Har qanday davlat madaniyatining ajralmas qismi uning bayramidir. Buyuk Britaniyaning bayramlari, xususan, Angliya, Uels, Shimoliy Irlandiya va Shotlandiyaning to’rtta hududiy bo’linmasining madaniy xususiyatlari bir biri bilan chambarchas bog’langan va bir vaqtning o’zida bildirilgan .
Tili o’rganilayotgan mamlakatning davlat va milliy bayramlari.
Buyuk Britaniyada istiqomat qiluvchi sakkizta davlat bayrami : 25-26 dekabr Yangi yil bayrami, Yaxshi juma, Pasxa, Erta May bayrami(mayning birinchi dushanba kuni) yoki bahor festivali va yozgi dam olish kunlari (avgustning so’ngi dushanbasi).
Buyuk Britaniya unitary davlat bo’lganligi sababli, uni tashkil etuvchi davlatlar milliy bayram deb nomlanadigan davlat bayramlarini nishonlashadi. Shunday qilib shimoliy Irlandiyada davlat bayramlari Patrik kuni , Irlandiyaning patron azizligi 17- mart va Boyne daryosida 12 iyul jangning yubileyidir. Shotlandiyada shunday milliy bayram –Sankt –Andrey 30-noyabr kuni Uels uchun – bu Devidning kuni 1-mart va Buyuk Britaniya uchun -23-aprelda nishonlanadigan Jorj kuni.
Buyuk Britaniyadagi boshqa milliy bayramlar qatorida, onalar kuni (6-mart) va va bugungi kunda yashayotgan qirolicha Elizabeth II (21 aprel) tug’ilgan kunini ham takidlash lozim. Qizig’i shundaki, Qirolicha Buyuk Britaniyada tug’ulgan kun, har yili ikki marta-haqiqiy tug’ulgan kun va iyunning shanba kuniga to’g’ri keladigan monarxning rasmiy tug’ilgan kunida nishonlanadi. Ushbu an’ana o’tgan asirning boshida qirol Edvard VII tomonidan o’rnatildi. U noyabr oyining boshlarida tug’ilgan , lekin u har doim uzining tug’ilgan kunini katta olomon va yaxshi ob-havo bilan nishonlashni xohlagan .
Bundan tashqari , Buyuk Britaniyaning chegaralaridan tashqarida ham o’zining yorqin an’anaviy bayramlari va festivallari bilan mashhur: Angliyada bu eng shovqinli bayramlaridan biri deb hisoblangan Guy Foxes kni (5 noyabr); katta miqyosdagi shkala , Xongmanayning an’anaviy Shotlandiya bayrami (31 dekabr), katta va kichik shaharlardagi yirik yong’inlar sodir bo’lganligi bilan ajralib turadi, chunki yong’in Xokmanaya (Yangi yil forslar)ning asosiy ramzi hisoblanadi.
An’anaviy ravishda Buyuk Britaniyada xotira va qadirlash kuni nishonlanadi ( 11 noyabr Birinchi Jahon Urushi tugashi). Har yili (iyun oyining oxirgi haftasi va iyul oyining birinchi haftasi) 120 yillik an’analari va hatto sirlari ( masalan, mahkumlar uchun maxsus chim qopqoqni ishlab chiqarish va saqlash) bo’yicha tennis Wimbledon musobaqasi mavjud . Shu bilan birga iyul oyining boshida Lady Godiva sharafiga festival tashkil etildi. 5 avgust mashhur Edingburgh (Shotlandiya) San’at festivali “Fridge” o’tkaziladi va yoz oxirida Peterburgda kamida mashhur pivo festivali o’tkaziladi .
Milliy va milliy bayramlardan tashqari, Buyuk Britaniyada ko’p odamlar bayramlari bo’ladi . Brinchidan bu albatta Hallowen sifatida yaxshi tanilgan , barcha Azizlar kuni (1 noyabr). Katolik Rojdestvoning II kunni (26 dekabr ) St Shensning kuni nishonlanadi. 1 Aprel – Hazil va zarafatlarning kulguli kuni va aprel oyining oxirida ko’pchilikni sevadigan viskiy festivali o’tkaziladi.
Buyuk Britaniyada qiziqarli va noodatiy bayramlar. Rangli hodisalar muxlisari Rojdesterda (may oyinig boshida) g’alati ovqat festivaliga tashrif buyurishadi yoki oktyabr oyida Apple kuniga tashrif buyurishadi va bu mevadan oling eng uzun ipni kesib, rekordni sindirisha harakat qilishadi (52 metr 51 santimetr, Ginnes rekordlar kitobiga kiritilgan).
Do'stlaringiz bilan baham: |