Xirurgik kasalliklar

Infektsion yallig’lanish kasalliklarida ikkilamchi gipersplenizm. 
Ba’zi 
bir o’tkir infektsion kaslliklarda eritrotsitlarning qisman gemolizi, shuningdek 
ularning suyak ko’migi tomonidan ishlanishining pasayishini kuzatiladi. Bu 
retikuloendotelial sistemaning giperreaktivligi sababli ro’y beradi. Bu xil 
splenomegaliya, keyinchalik ikkilamchi gipersplenizmning rivojlanishi bilan 
bog’liq bo’ladi. O’tkir infektsiyani tegishlicha davolash gipersplenizm 
simptomlarining yo’qolishiga olib keladi. 
Surunkali yallig’lanish va parazitar kasalliklari.
Retikuloendotelial 
sistema to’qimalarining giperplaziyasi bilan o’tishi mumkin va keyinchalik 
splenomegaliya va gipersplenizmga olib kelishi mumkin. Ikkilamchi 
gipersplenizmning eng ko’p uchraydigan sabablaridan biri bezgak hisoblanadi. 
Bezgakda taloq juda katta o’lchamlargacha kattalashib, yaqqol gipersplenizm 
hodisalarini, atrofdagi a’zolarning ezilishini keltirib chiqaradi. Bundan tashqari, 
bezgakda kattalashib ketgan taloq birdaniga yorilib, qon ketish xavfini 
tug’diradi. 
Portal gipertenziya va taloq venasi trombozida gipersplenizm. 
Aksariyat jigar tsirrozi oqibatida yuzaga kelgan portal gipertenziyada va 

---

530 
infektsion kasallikni boshdan kechirish natijasida taloq venasi trombozi (Banti 
sindromi), qopqa vena sistemasidagi bosimning ortishi, taloqning 
splenomegaliya o’lchamlarigacha kattalishishiga va pantsitopeniya holati bilan 
yuzaga chiqadigan ikkilamchi gipersplenizmga olib keladi. Splenektomiya 
gipersplenizm hodisalarini tugatadi. Ba’zan qopqa vena sistemasidagi 
sindromini davolash uchun xirurgik operatsiyani portokaval anastomoz bilan 
to’ldirishga to’g’ri keladi. Banti sindromida splenektomiya yaqqol portal 
gipertenziya rivojlanishiga qadar samaralidir. Portal gipertenziyada 
splenektomiya qopqa vena sistemasida venoz bosimining sezilarli kamayishiga 
olib kelmaydi.