Xirurgik kasalliklar

Xirurgik davo
kasallikning II-III bosqichlarida qo’llaniladi. Jarrohlik 
amaliyotidan oldingi tayyorgarlik 1-2 kun davomidagi parhez, operatsiyadan bir 
kun oldin kechqurungi va ertasiga ertalabki huqnalarni o’z ichiga oladi. 
Umumiy og’riqsizlantirish qo’llaniladi. 
Eng keng tarqalgan jarrohlik usullaridan 1930-yillarda ingliz jarrohlari – 
Milligan va Morgan tomonidan taklif etilgan usul (Milligan-Morgan usuli) 
hisoblanib, hozirgi kunda uning turli xil modifikatsiyalari qo’llaniladi. Bunga 
ko’ra uch asosiy gemorroidal tugunlar kesiladi va ularni qon bilan ta’minlab 
turuvchi qon tomir oyoqchasi bog’lanadi. Buning uchun anal sfinkterni keng 

---

401 
qilib ochilgandan so’ng, tugunchaga halqali qisqich qo’yilib tortiladi, ikkala 
tomonidan shilliq qavati kesilib, tugun oyoqchasi ajratilib qon to’xtatuvchi 
qisqich qo’yiladi. Tugun kesib olib tashlanadi, oyoqchasi esa tikib bog’lanadi, 
ustidan shilliq qavat defekti ketgut bilan tikib qo’yiladi. Bu usuldan keyin 1-3% 
xolatlarda kasallik retsidiv beradi. Operatsiyadan keyingi davrda bemorlar 
shlaksiz parhezni davom ettiradilar, har kuni bog’lam almashtiriladi. 
Operatsiyadan keyingi 5-6 kuni bemorning mustaqil ichi keladi. U og’riqli va 
biroz qon ketishi bilan kechishi mumkin. 
87-rasm. Milligan-Morgan bo’yicha gemorroidektomiya.
 
Bundan tashqari, Subbotin, Lokxard-Mammeri, Martinov, Rijix (88-rasm) 
usullari ham mavjud, ammo ular hozirigi kunda juda kam qo’llaniladi. 

---

402 
88-rasm. Rijix bo’yicha gemorroidektomiya. 
1993 yili italiyan jarrohi Antonio Longo yangi operatsiya usulini taklif 
qildi. Unga ko’ra to’g’ri ichak shilliq qavati tishsimon chiziq yuqorisidan 
rezektsiyasi va bir qismini olib tashalash amaliyoti bajarilib, shu yo’l bilan 
gemorroidal tugunlarni qon bilan ta’minlanishi keskin kamayadi va ular o’rnini 
asta-sekinlik bilan biriktiruvchi to’qima egallaydi. Bu operatsiya steppler 
usulida ishlovchi mahsus tsirkulyar tikuvchi apparat yordamida amalga 
oshiriladi. 
Gemorroyda 
xirurgik 
davoga 
qarshi 
ko’rsatma 
bo’lib, 
dekompensatsiyalashgan portal gipertenziya va arterial gipretenziyaning og’ir 
darajasi hisoblanadi.