Xirurgik kasalliklar

 
Tug’ma yurak nuqsonlari 
Tug’ma yurak nuqsonlari, yurak embriogenezi jarayonlarining buzilishi 
yoki postnatal davrda normal shakllanish kechikishi oqibatida paydo bo’ladi. 
Ko’pchilik yurak nuqsonlarining asosiy belgisi – kichik va katta qon aylanish 
sistemasiga qonning aniq taqsimlanmasligidir. Bunga, odatda yurak to’siqlarida 
nuqson borligi sabab bo’ladi. 
Tug’ma yurak nuqsonlari shartli ravishda uchta guruhga bo’linadi: 
Birinchi guruh – venoz qonni arterial oqimga tushishi bilan bog’liq yurak 
ichida patologik tutashmalari bo’lgan nuqsonlar (o’ngdan chapga, birlamchi – 
ko’k): Fallo triadasi, tetradasi yoki pentadasi, uch tavaqali klapan atreziyasi, 
Eyzemenger sindromi, tomirlar transpozitsiyasi va b. 
Ikkinchi guruh – arterial qonni venoz oqimga tushishi bilan bog’liq yurak 
ichida patologik tutashmalari bo’lgan nuqsonlar (chapdan o’ngga, birlamchi – 
oq): bo’lmachalararo to’siq nuqsoni, qorinchalararo to’siq nuqsoni, ochiq 
arterial yo’l va b. 
Uchinchi guruh – qon aylanishining buzilishi. Ko’ks oralig’idagi magistral 
tomirlarning torayishi sababli kelib chiqqan nuqsonlar: o’pka arteriyasi stenozi, 
aortaning boshlanish qismi stenozi, aorta koarktatsiyasi.

---

81 
Hozirgi paytda yurak tug’ma nuqsonlarining yuzdan ortiq turlari ma’lum 
bo’lib, ulardan asosiylari ustida to’xtalib o’tamiz. 
 
Fallo tetradasi 
Ushbu xastalik 1888 yilda frantsuz patologoanatomi Fallo tasvirlagan 
to’rtta doimiy belgilar bilan kuzatiladi: 
1. O’pka arteriyasi torayishi. 
2. Qorinchalararo to’siqning yuqori nuqsoni. 
3. Aortaning o’ng tomonga surilishi. 
4. O’ng qorincha gipertrofiyasi. 
Fallo tetradasida gemodinamikaning buzilishi o’pkaga qon tushishining 
kamayishi va venoz qonni o’ng qorinchadan aortaga o’tishidan iborat bo’ladi.