Xirurgik kasalliklar

Perikard kistalari. 
Embrional davrda to’qimalarning rivojlanish nuqsoni 
bilan bog’liq. Aksariyat o’ng kardiodiafragmal burchakda joylashadi. Kechishi 
ko’pincha simptomlarsiz. Katta o’lchamlarda bo’lganda yurak sohasida og’riq, 
aritmiyalar qayd qilinishi mumkin. Rentgenologik tekshirishda aniqlanadi. 
Davolash – kistani xirurgik yo’l bilan olib tashlashdan iborat.
Bronxogen kistalar. 
Odatda traxeya va yirik bronxlarga taalluqli bo’ladi. 
Ularning o’lchamlari kattalashgan sari, bemorlarda shikoyatlar birin-ketin paydo 
bo’ladi. Ular quruq yo’tal, nafas qisishi, stridoroz nafas olish holida yuzaga 
chiqadi. Rentgenologik tasvirda traxeyaga tegib turgan yumaloq soya 
aniqlanadi. Davolash – kistani xirurgik yo’l bilan olib tashlashdan iborat. 
Operatsiyaga ko’rsatma bo’luvchi asoratlari: yiringlash, perforatsiya (teshilish) 
hisoblanadi. 
Enterogen kistalar.
Orqa ko’ks oralig’ining pastki bo’limlarida joylashadi. 
Birlamchi ichak naychasidan rivojlanadi. Kistalarning ichki pardasi xlorid 
kislota ishlab beradigan me’da epiteliysi bilan qoplanganligi tufayli devorida 
yaralar paydo bo’lishi, qon oqishi, perforatsiyasi yuz berishi mumkin. Ular ichi 
kovak a’zolarga, perikard, plevra bo’shlig’iga teshib kirib, yiringlashni hosil 
qilishi ehtimoli bor. Diagnostika uchun pnevmomediastenografiya ko’p 
ma’lumot beradi. Davolash – kistalarni operatsiya yo’li bilan olib tashlashdan 
iborat. 

---

76 
Lipomalar
– ko’pincha o’ng kardiodiafragmal burchakda joylashadi. 
Simptomsiz kechadi. Katta o’lchamlargacha etishi mumkin, shundagina ko’ks 
oralig’i a’zolarining bosilish simptomlari yuzaga keladi. Rentgenologik 
tekshirishda aniqlanadi. Davolash – operatsiya qilinib, o’sma olib tashlanadi. 
Limfomalar.
Mediastinal limfatik tugunlardan rivojlanadi. Odatda oldingi 
ko’ks oralig’ida joylashadi. Tabiatiga ko’ra xavfli hisoblanadi. 
Simptomlari intoksikatsiya bilan bog’liq – lohaslik, darmon qurishi, tana 
haroratining ko’tarilishi (isitma), oriqlab ketish, terida qichima paydo bo’lishi 
kabilardir. Katta o’lchamlarga etganda: yo’tal, ko’krakda og’riq, ko’ks oralig’i 
a’zolarining ezilishi belgilari bo’ladi. Diagnostika uchun rentgenologik 
tekshiruv, mediastenoskopiya, mediastenotomiya o’tkaziladi. 
Davolash – xirurgik yo’l bilan davolash erta bosqichlaridagina amalga 
oshiriladi, keyinchalik nur va kimyoviy preparatlar bilan davolanadi.