Xirurgik kasalliklar

 
Klinik manzarasi jarohatlangan a’zo turiga, qon 
ketishning hajmi yoki darajasiga bog’liq. Davolash
 
– xirurgik yo’l bilan amalga 
oshiriladigan operatsiya hajmi – jarohat turi va xarakteriga bog’liq. 
 
Yallig’lanish kasalliklari 
O’tkir mediastenit 
– ko’ks oralig’i kletchatkasining o’tkir yiringli 
yallig’lanishi. Uning paydo bo’lishiga, aksariyat hollarda ko’ks oralig’ining 
ochiq jarohatlari, o’tkir uchli yot jismlar vositasida teshilishi, kimyoviy 
moddalar ta’sirida kuyishi, ba’zan esa asbob-uskunalari yordamida tekshirishda 
jarohatlanishi yoki bo’yinning chuqur flegmonasining tarqalib ketishi sabab
 
bo’ladi. 
Klinik manzarasi.
 
O’tkir mediastenit umumiy va mahalliy simptomlarning 
jadal rivojlanishi bilan xarakterlanadi. Kasallik haroratning birdaniga 39-40°S 
darajagacha ko’tarilishi, gektik xarakterdagi isitma, et junjikishi, kuchli terlash 
bilan boshlanadi. Shu holatda nafas qisishi, tsianoz, taxikardiya erta boshlanadi, 
arterial qon bosimi pasayadi, og’ir intoksikatsiya belgilari namoyon bo’ladi. 
Bemorlar odatda ko’krak va bo’yin sohasidagi tortishadigan sanchiqli kuchli 
og’riqlarga shikoyat qiladilar. Bo’yinni egish va to’g’rilashda, boshni yon 
tomonlarga burishda, ko’krakni bosishda og’riq kuchayadi. Bemorlar majburiy 
holatni egallaydilar (boshini oldinga qilib qaddini baland qo’yib yotadilar). 
Qizilo’ngach, bronxlar teshilganda mediastinal, so’ngra esa teri osti emfizemasi 
vujudga keladi. Qon tahlilida yuqori leykotsitoz, leykoformulaning chapga 

---

71 
siljishi, EChTning oshganligi ma’lum bo’ladi. Rentgenogrammalarda ko’ks 
oralig’i ko’lankasining kengayganligi, ichi bo’sh a’zolar teshilganda esa, ko’ks 
oralig’ida gaz borligi qayd etiladi. 
Davolash: Muolaja tadbirlarini o’tkazish bilan birga jarrohlik amaliyoti 
(operatsiya) qo’llaniladi. Bundan maqsad infektsiya manbaini bartaraf etish, 
ko’ks oralig’ini antiseptik eritmalar bilan doimiy yuvib turish uchun qo’sh 
bo’shlig’li silikon naychalar bilan adekvat drenajlashdan iborat. Muolaja 
tadbirlari bakteriologik tekshiruvlar tahlili va nazorati ostida antibakterial 
muolaja, diurez stimulyatsiyasi bilan birga detoksikatsion infuzion muolaja, 
hamda bemorning immunologik holatini quvvatlaydigan muolajalar 
o’tkazishdan iborat.