Xirurgik kasalliklar, travmatologiya-ortopediya va xdj

Kardiya axalaziyasi
Tasnifi: kardiya axalaziyasining kuplab tasniflari mavjud. Klinik rentgenologik belgilari asosida kurilgan tasnif kuprok tarkalgan.
B.V. Petrovskiy (1957) kasallikni 4 boskichi ajratiladi: 1) kizilungachni kengaymasdan kechuvchi funksional spazmi: 2) kisman kengayish Bilan kechuvchi spazmi: 3) kizilungachni juda kengayishi bilan kechuvchi mushaklar chandikli uzgarishlari: 4) kizilungachni juda kuchli kengayishi bilan va S- simon buklanishi bilankechuvchi kardistenoz.
Klinik manzarasi: asosiy simptomlari- disfagiya, regurgitatsiya, tush ortida ogriklar. Erta va xarakterli belgisi bu disfagiya xisoblanadi, avval utkinchi keyinchalik doimiy bulib koladi. Odatda ovkat tushni pastki kismida turib koladi. Kup xollarda disfagiya tusatdan, xech kanday sabablarsiz, ba'zan shoshib, tez ovkat yeyishdan keyin boshlanadi.
Asoratlar: kasallik kuchayishi bilanogir asoratlar — ezofagit, kizilungachni yaralanishi, upka asoratlari, rak rivojlanishi mumkin. Kizilungachdan suyuklik nafas yullariga tushishi okibatida aspiratsion zotiljam, bronxit, upka abssessi, bronxoektazlar, bronxial astma paydo bulishi kuzatiladi. Kam uchraydigan asoratlariga kizilungachni uz-uzidan yorilishi, Kizilungach-traxeya okmalari kiradi.
Diagnostikasi: kardiya axalaziyasining diagnostikasi kasallik tarixini yigish, klinikasi, rentgenologik va ezafagomonometriya tekshirishi parosimpatomimetikoarga sezgirligini aniklashga asoslanadi. Kupchilik bemorlarda rentgenologik tekshiruvdiagnoz kuyish imkoniyatini beradi. Kasallikni sunggi boskichlarida Kizilungach bir xil kengaygan va kup mikdorda ovkat va suyuklik saklaydi. Kizilungach peristaltikasi aniklanmaydi.
Endoskopiya: diagnozni aniklash, usma xosil bulishini erta belgilarini aniklash uchun kullaniladi. Ba'zan ezofagit tufayli endoskopni kiritish ancha kiyinlashadi. Shillik kavatni naycha orkali yuvgaya kurish osonlashadi. Axalaziyada shillik kavat bir-birini ustida yotuvchi bumalardan tashkil topganligi uchun kurish kiyinrok. Kasallikni sungi boskichlarida Kizilungach kengaygan, uzaygan, shillik kavat Kir-kulrang rangda, shishgan, yugonlashgan bulib, ba'zi joylarda yaralar borligi kuzatiladi.