Aim.uz
XI-XV asrlarda Fransiya
Reja:
l. G'arbiy Yevropada siyosiy markazlashuv boshlanishi.
Fransiyaning birlasha boshlashi. General statlarining tashkil topishi.
Birinchi Kapitinglarning idora qilishi.
4.Korol hokimiyatining kuchaya borishi.
Adabiyotlar
1.V.F. Semyonov. O'rta asrlar. "O'qituvchi" nashr. Toshkent -1973 yil 200-230-betlar.
2. R.Qurbongaliyeva. O'rta asrlar tarixidan o'quv-metodik qo'llanma. O'qituvchi nashr Toshkent – 1980 yil. III-b.
3. Xrestomatiya po istorii srednix vekov."Prosvisheniye". Moskva -1988 god. II chast
4.V.F.Semyonov. Istoriya srednix vekov. Moskva-1973. 170-185 str.
Tayanch tushunchalar
Byurger - burjuaziya sinfming o'tmishdoshi. Balyaj-Fransiyada korolga qarashli mulk. Senisial-Fransiya Janubida balyalarni boshqaradigan zadagon. Vassallik to'lovi-Yirik feodallardan undiriladigan soliq.
Nazorat savollari
1. Yevropada markazlashishning tarixiy zarurligini izohlang?
2. General shtatlar to'g'risida nimalar bilasiz?
3. Kopetinglar dinastiyasining kuchayish sababi nimada?
G'arbiy Yevropada siyosiy birlashishning boshlanishi
XI asrning ikkinchi yarmidan boshlab shaharlarning va tavar-pul xo'jaligining rivojlanishi zaminida Garbiy Yevropada siyosiy Markazlashish jarayoni boshlandi. Tarqoq holdagi feodal davlatlarni birlashtirish,korol hokimiyatini musthkamlash va kuchaytirish jarayoni rivojlana boshladi. Shaklsiz feodal monarxiyasi asta-sekin ,ancha markazlashgan va tartibga tushgan toifaviy monarxiyaga aylanib, XV-XVI asrlarda esa absalyut (mutlaq) monarxiyaga aylandi.
Feodal tarqoqlikni bartaraf etish zaruriy va tarixan progressiv vazifa bo'lib qoldi. G'arbiy Yevropaning ikkita mamlakatida-Angliya va Fransiyada markazlashgan davlatlar juda tez tarkib topdi. Bu mamlakatlarda siyosiy markazlashish jarayoni, asosan XIII-XV asrdayoq tugatildi.Har ikkila mamlakatda savdo-sotiqning rivojlanishi, shaharlar va ichki bozorlarning tashkil topishida iqtisidiy rivojlanishning jadallik bilan borishi ularda birlashihs jarayoning tezlashuvini ta'minlaydigan omillarni hozirladi. Markazlashgan shaharlarning (London, Parij va boshqalar) paydo bo'lishham birlashish jarayonbiga ta'sirqildi.
Yevropa mamlakatlarida tavar-pul munosabatlari rivojlanishi oqibatida aholining yangi qatlami -shaharliklar pay do bo'ldi. Shaharliklar feodal tarqoqligini bartaraf etishdan manfaatdor bo'lganligi sababli korollikni qo'llab -quvatlashga tayyor edi.
F.Engels eng avvalo Fransiyaning tarixini nazarda tutib u bunday deb ta'niladigan bo'ldi: "Korol hokimiyati bilan byugerlar ittifoqi X asrdan boshlandi. Tanjal nizolar natijasida bu ittfoq tez-tez buzulib turdi,butun o'rta asrlar davomida rivojlanish uzluksiz bir yo'nalishda bormadi; bu ittfoq nihoyat korol hokimiytining batamom g'alaba qilishiga hozircha yordam berarkan u yangidan tiklanib, tobora mustahkamroq va tobora qudratliroq bo'ldi, buning evaziga korol hokimiyati esa o'z ittifoqchisini qullik asoratiga tushurdi va taladi."
Do'stlaringiz bilan baham: |