Xi-mavzu. Qishloq xo’jaligida innovatsion texnologiyalarning iqtisodiy samaradorligi

Rentabellik me’yori YE_p – bu diskontning shunday me’yoriki, unda muayyan yillardagi diskontlangan daromadlar kattaligi innovatsiyaviy qo’yilmalarga teng bo’ladi. Bunda innovatsiyaviy loyihaning daromad va xarajatlari hisob vaqtiga keltirilish yo’li bilan topiladi.

yoki

Ushbu ko’rsatkich muayyan investitsiyaviy qarorning, diskont stavkasi bilan ifodalanadigan daromadlilik darajasini boshqacharoq tavsiflaydi.Rentabellik me’yori ko’rsatkichi shuningdek, daromadlilikning ichki me’yori, foydaning ichki me’yori, investitsiyalarni qaytarish me’yori deb ham ataladi.Xorijda, rentabellik me’yori, investitsiyalar miqdoriy tahlilining birinchi qadami sifatida ko’p qo’llaniladi. Keyinchalik tahlil qilish uchun, daromadlilik ichki me’yori 15-20 %dan kam bo’lmagan innovatsiyaviy loyihalar tanlanadi.Rentabellik me’yori tahliliy tarzda, innovatsiyalar hayotining iqtisodiy muddatida hisoblangan integral samara nolga teng bo’lishini ta’minlovchi, rentabellikning chegaraviy qiymati sifatida aniqlanadi.Olingan ye_r kattaligini investor tomonidan talab qilinadigan rentabellik me’yori bilan taqqoslanadi. Innovatsiyaviy qarorni qabul qilish to’g’risidagi masala, ye_r qiymati investor talab qilgan kattalikdan past bo’lmagan taqdirdagina ko’rib chiqilishi mumkin.

Agarda innovatsiyaviy loyiha bank ssudasi hisobiga to’liq moliyalashtirilsa, unda ye_r bank foiz stavkasining mumkin bo’lgan maksimal darajasini ko’rsatadi, foiz stavkasining ushbu darajadan yuqori bo’lishi loyihani samarasiz qiladi.Boshqa manbalardan moliyaashtirishga yo’l qo’yilganda esa, ye_r-ning quyi chegarasi, avans kapitali qiymatiga teng bo’ladi. O’z navbatida, avans kapitali, undan foydalanish uchun olinadigan to’lovning o’rtacha arifmetik kattaligi sifatida hisoblanishi mumkin.

SHartli masalani ko’rib chiqamiz. Yirik kashfiyotni amalga oshirish uchun uzoq muddatli kreditlar, aktsiyalar va davlat byudjeti mablag’larini jalb etishga to’g’ri keldi. Moliyalashtirish manbalarining ulushi va ularga bo’lgan yillik to’lovlar misoli 10.2.2-jadvalda keltirilgan.

10.2.2- jadval