Xavfsizlik qoidalari

2-Amaliy ish
Kuchlanishi 1000 V dan Yuqori bo‘lgan elektr uzatish havo liniyalarini ekspluatatsiya qilishda texnik talablar
1. Mazkur qoidalar korxonalarda ekspluatatsiya qilinayotgan kuchlanishi 1000 V dan 220 kV gacha, shu jumladan 220 kV bo‘lgan XL uchun taalluqlidir.

Qoidalar, ekspluatatsiya qilinishi maxsus qoidalar bilan belgilangan kontakt tarmoqlarining XL va bopщa maxsus havo liniyalari va inshootlariga taallukli emas.

2. XL ni ekspluatatsiya qiluvchi korxona «Elektr tarmoqlari xo‘jaligi ob’ekglarini muhofaza qilish qoidalari» ga muvofiq belgilangan tiklash zonalarida ekspluatatsiya qilishning normal sharoitlarini, baxtsiz hodisalarni, yong’inlarni bartaraf qilishni va boshqalarni ta’minlaydi.

3. XL ni ekspluatatsiya qiluvchi korxona (qishloq xo‘jaligi va boshqa ishlar boshlash muddati haqida xabar olganidan keyin) yyerdan foydalanuvchilardan muhofaza zonasiga kiruvchi yer uchastkalarida XL ning butligini ta’minlash, ekspluatatsiya qilishning normal sharoitlarini yaratish maqsadida «Elektr tarmoqlari xo‘jaligi obyekglarini muhofaza qilish qoidalari» ga qatiy rioya qilishni talab qiladi.

4. XL va tok o‘tkazgichlarni ko‘rikdan o‘tkazishda quyidagilarni tekshirish zarur:

trassaning yonginga qarshi holatini: XL ning muhofaza zonasida begona predmetlar, qurilishlar, pichan g‘aramlari, taxlangan yogochlar, liniyaga qulashi mumkin bo‘lgan yoki simlarga xavfli yaqinlashgan daraxtlar, yonuvchan matariallarni saqlaniishi, gulxanlarni bo‘lmasligini; XL ni ekspluatatsiya qiluvchi tashkilot va egasining yozma ruxsatisiz ularning muhofaza zonasida ishlar bajarilmasligi shart;

poydevor, qo‘shilgan (ulangan) moslamalarning holatini: poydevor atrofida tuproq o`tirib qolgan yoki qavargan bo‘lmasligi, poydevorda (qo‘shilgan moslamalarda) Yorliqlar va shkastlanishlar bo‘lmasligi kerak; etarli darajada chuqurlikda bo‘lishi shart;

tayanchlarning holatini: ularning og‘ishlari yoki tuproqda siljishlari, yog‘och detallarning kuyganligi va parchalanganligi bulmasligini, bandajlar, payvandlangan choklar, metall tayanchlardagi boltli va parchin mixli birikmalar yaxlitligi buzilmasligini, metall elementlarning uzilishlari, metall korroziyasi, temir - beton tayanchlarda yoriqlar va nosozliklar, ularda qush uyalari va boshqa begona predmetlar yo‘qligini. Tayanchlarda plakatlar va xavfsizlik belgilari bo‘lishi kerak;

simlar va troslar holatini: alohida simlar tolalarining uzilishlari va erigan joylari, simlarga va troslarga yyerdan turib irg‘itib taShlangan sim bo‘laklari bo‘lmasligini, ular sozlanganligini buzilishlari, simlarning salqiligini va simlardan yyergacha va obyektlargacha bo‘lgan masofani ruxsat etilmagan o‘zgarishlarini, XL loyihasida ko‘zda tutilgan titrashlarni sundiruvchi qurilmalar joylaridan siljiganligini;

tok o‘tkazgichlarning egiluvchan shinalari holatini: aylangan, ajralib ketgan va yorilgan simlar bo‘lmasligi shart;

izolyatorlar, XL partalni: shtirli izolyatorlar singan, kuygan, yorilgan, kirlangan, sirlangan yuzalari shikastlangan, shtirga yoki ilgaklarga noto‘g‘ri o‘rnatilgan, himoya shoxlari shikastlangan bo‘lmasligi kerak; gaykalar, qulflar va shplintlar o‘z joyida bo‘lishi shart;

armatura holatini: unda yoriqlar, alohida detallar ishqalanib emirilgan yoki deformatsiyalangan bo‘lmasligi shart;

razryadlagichlar, XL dagi kommutatsiya apparatlari, tushishlardagi kabellarning tugallovchi muftalari holatini: yerga ulovchi tushishlarni tayanchlarda va er oldida bo‘zilishlari va o‘zilishlari, yashindan himoya trosining yerga ulovchi tushish yoki tayanch tanasi bilan boltli birikmalaridagi kontaktlarni bo‘zilishlari, yerga ulovchi qurilma elementlarining korroziyadan emirilishlari bo‘lmasligi shart.

5. Titrashdan simlarni shikastlanishlari aniqlanganda, XL ni to‘lik, simlarni ushlab turuvchi qisqichlardan chiqarib, tekshiruvi o‘tkaziladi.

Qisqichlardagi simlar va troslar holatini tanlab tekshirishni, XL ni o‘chirib, yoki uchirmasdan (izolyatsiyalovchi qurilmalardan) o‘tkazish mumkin.

6. XL da profilaktik tekshiruvlarni, o‘lchashlarni va sinashlarni elektr uskunalarni SD va M da ko‘zda tutilgan hajmlarda va mudsatlarda o‘tkaziladi,

7. XL tayanchlari uchun yog’ochni belgilangan talablariga qatiy rioya qilgan xolda qo‘llash zarur.

8. Ruxlanmagan metall tayanchlarni va temir-beton va yogoch tayanchlarning metall elementlarini, shuningdek pulat troslarni va simlar tortkilarini korroziyaga qarshi koplamalari zarurat bo’yicha tiklanadi.

9. Intensiv ifloslanadigan HL va tok o‘tkazgichlar uchastkalarida maxsus yoki kuchaytirilgan izolyatsiya qo’llaniladi va zarur bo‘lganda izolyatsiyani tozalash (yuvish), ifloslangan izolyatorlarni almashtirish amalga oshiriladi.

10. HL tayanchlari detallarini va boshqa elementlarini sinashga chiqarishni ekspluatatsion ruxsatlari va me’yorlari, elektr uskunalarni SNvaM ga mos kelishi shart.

11. Yuqori chastotali telemexanika va aloqa kanallari mavjud XL ni ta’mirlashda, ushbu kanallarni ishchi holatda saklash maqsadida, yerga ulash uchun kuchma yerga ulash tusiqdardan foydalanish lozim.

12. IV va o’ta mo‘zlash xududlardan, shuningdek qattiq shamollar bilan bir paytda tez-tez muzlaydigan, qirovli va qattiq sovuqli II va III xududlardan o‘tadigan XL uchastkalarida muzni elektr toki bilan eritish amalga oshirilishi kerak.

Eritish usulini tanlash, XL I ni ishlash sharoitlariga qarab aniqlanadi (tarmoq sxemasi, iste’molchi yuklamasi, mo‘z xosil bo‘ladigan zona, liniyalarni uchirish mumkinligi va sh.u.).

13. Yerga kichik tok bilan tutashishadigan elektr qurilmalarda yerga tutashish bartaraf qilinguncha XL ni yerga ulangan faza bilan ishlashiga ruxsat beriladi. Bu xolda xodimlar buzilish joyini qisqa mudsatlarda aniqlashi va bartaraf qilishi shart.

Generator kuchlanishida bir fazali yerga tutashuv rejimi 2 soat bilan cheklanadi.

Iste’molchilar elektr qurilmalarini texnik ekspluatatsiya qilish qoidalariga