Xatoliklar arifmetikasi. Xatoliklarni aniqlashda differensial hisobini qoʻllash

Xatoliklar arifmetikasi. Xatoliklarni aniqlashda differensial hisobini qoʻllash.

Taqribiy sonlar kompyuter texnologiyalarida bo’lga hatolik

• Taqribiy sonlar. Kompyuterlarda sonlar qo‘zg‘almas va suzuvchi vergul shaklida tasvirlanadi. Haqiqiy sonlar to‘plami cheksizdir, lekin kompyuterlarning sonlar tasvirlanuvchi qurilmasida chekli xonalarga ega bo‘lgan sonlar yozilishi mumkin. Shuning uchun haqiqiy sonlar kompyuterlarda taqribiy tarzda tasvirlanadi.
• Taqribiy sonlar ustida amallar bajarilganda xatolikni baholash katta ahamiyatga ega.

Xatoliklarning turlari

Hatolikning tushuncahsi

• Sonlarning aniq qiymati ko‘p masalalarni yechishda noma’lum bo‘ladi. Shuning uchun absolyut xato tushunchasi kiritiladi: u absolyut xatolar modullarining yuqori chegarasidir, ya’ni
• Arifmetik amallar bajarishda absolyut va nisbiy xatolarning o‘zgarishini ko‘rib chiqaylik.

Arifmetik amallar bajarishda absolyut va nisbiy xatoliklar.

Ko’paytma xatoligini xisoblash

Bo‘linma xatoligi.

Bo‘linmaning absolyut xatosini topish uchun ayrim almashtirishlarni bajaramiz:

Arifmetik amallarni bajarishda nisbiy xatolar quyidagicha topiladi:

Hatolikni topshish uchun masala

Yuqoridagi masalaning dasturi

• #include
• #include /* erf */
• using namespace std;
• double findProbability(double a)
• {
• double prob_x_a = erf(a);
• return prob_x_a;
• }
• int main ()
• {
• double a = 0.25;
• cout << "probability that normal r.v "
• "X takes value between "
• << -a << " & " << a << " is "
• << findProbability(a) << endl;
• return 0;
• }