Xamsa alisher Navoiy xamsa

21 Zavraq -  qayiq.

22 Maxlasingg'a -  xalos bolishingga.

23 Tab’ rog'ib emas -  istamayman.

24 Intiqomingdan -  qasos olishingdan.

---

nilufar rangida kiyinishib, shoh saroyiga borishdi 

va motam izhor qilishdi. Mehming otasi ham jigar- 

go'shasidan ayrilgani uchun o‘zi shu rangli kiyim 

kiyib, saroy ahliga ham shu tarzda motam kiyimi 

kiyishni buyurdi. Dengiz safariga ketganlar qaytib 

kelishgach,  shoh ulardan bolib  o'tgan voqealar, 

qizining ahvolini batafsil surishtirib, fig‘on kotar- 

di, uning ко‘ziga jahon qorong'i bolib, iqboli quy­

osh  botgandek ko‘rindi.  Achchiq-achchiq yiglar 

ekan, o‘z-o‘ziga: «Bu xil yigidan foyda yo‘q. Uning 

o'miga qizimni zolim qolidan qutqarish chorasini 

ko‘rmog‘im  lozim»,  -   deganicha,  qoliga qog‘oz-u 

qalam  olib,  bolib  o'tgan  ishlar  bayon  qilingan 

maktub  yozdi-da,  shoh  No‘monga jo'natdi.  Xat 

ichida yashirincha mana bu  gaplar ham  taldd- 

langan  edi:  «Bolib  o*tgan voqealaming barchasi 

qazodan.  Choramiz  esa  qasos  olishdan  iborat. 

Mehr mening jonim payvandi bolsa,  senga ham 

farzand bolib edi. Uning dushman qolida bolishi 

ikkalamiz uchun ham nomusdir. Endi bu ishning 

chorasini  ко‘rib,  lashkar  to‘plasak-da,  o‘gling 

Suhayl  o‘z qo‘shinini sohildan boshlab borsa va 

Jobir  manziliga  yetib  kelsa,  men  esa  sipohlar- 

imni dengizdan o‘sha manzilga olib borsam, ikki 

qo'shin qaroqchilami ikki yondan  qamalga olib, 

zolimlami yengsak-da, Mehmi ozod qilib, Jobir va 

uning qaroqchilarini jazolasak. Agar bu fikrimga 

qo'shilmasang, o‘z taklifingni tezroq yozib yubor- 

sang, yolg'iz o‘zim chorasini qilsam».

Shoh No‘mon bu maktubni o'qigach, voqeadan 

xabardor bolib, o‘glining ham o‘z maqsadiga yeti- 

sha olmaganini bildi-da, bu ikki ish motam ustiga 

motam bolib, Suhaylning taqdiridan xabar topol- 

may,  iztirob  chekib,  Navdar  nomasiga  shunday

---

javob yozdi: «Mehr ahvoli bayon qilingan maktub- 

ingni o‘qib,  g'amga tushdim.  Kuyib  o'rtanishim- 

dan foyda yofqligini ham bildim. Suhayl o‘z qo‘shi- 

ni bilan sohil bo У lab yov makoniga y o l olsin, deb 

yozibsan. Awal ayt-chi, qani Suhayl? Bundan olti 

oy muqaddam o ‘glim sening mamlakating tomon 

y o l  olgan  edi,  haligacha qaytgani yo‘q.  Shuning 

uchun  xavotirda  edik.  Endi  malum  boldiki,  u 

ko'zlagan  manziliga  yetib  bormabdi.  Endi  sen 

quruglikdan  y o l  olsang,  men  esa  dengiz  bilan 

borib,  o'glimdan  nishon  topsam.  Undan  biron 

xabar topmasam ham sen aytgan manzilga yetib 

boraman.  U  qaroqchidan qasosimizni olib, jazosi- 

ni beramiz.  Endi falon kuni,  falon  soatda yolga 

tushishga  ahdlashsak.  Sen  ham  o‘z  va’dangga 

ko‘ra  yurishni  boshlasang».  No'mon  belgilagan 

mul

ozim

  bu  maktubni  Navdar qoliga  topshirdi. 

U esa xatni o‘qigach, safar muddatidan xabardor 

bolib  sipoh  to'plashga  kirishdi  va  ko'rsatilgan 

muddatda  ikki  qo‘shin  y o lg a   tushdi.  Navdar 

sipohlari Jobir qaroqchilari hududiga yaqinlashar 

ekanlar, qalin o'rmonga duch kelib qolishdi. Shoh 

yovlarning  pistirmalardan  hujum  qilishi  oldini 

olish uchun qalin butalami kestirib, qo'shin bilan 

birga ilgarilar edi. Bu o‘rmon ichi kiyiklarga tola 

bolib, ovni yaxshi ko'radigan Navdaming havasini 

keltirardi. Har tarafda ko'zga tashlanayotgan ohu 

ko'zli kiyiklar yaqinlashib kelganda, shoh ulardan 

ko'zlarini olib qochar, xayoli faqat sipohlarda edi.

Nogahon  bir  gulrang  ohu  Navdar  oldidan  otib 

qoldi, shu chog‘ shoh chiday olmay, uning ketidan 

quva boshladi. Ohu changal ichiga o‘zini urgan edi, 

yol tor va chirmash bolgani uchun shoh ota olmay 

qoldi-da, o‘q otishga tushdi, bir-ikki o‘qi xato ketdi.

---

O'zini yo'qotib, dushman makonida yurganini ham 

unutib qo^di. Yana ohu ketidan quvib, qaroqchilar 

pistirmasi  q o ^ ga n  joydan  chiqib qoldi.  Jobir bir 

necha joyga pistirma qo^gan bolib, qaroqchilar bi­

ron kishini tutib olsalar, darhol uning huzuriga olib 

kelishardi.  Qaroqchilar bir chiroylik kiyik ketidan 

quvib kelayotgan otliqni koVdilar-da, otiarini qam- 

chilab, uning ketidan yugurdilar va yerga tushirdi- 

lar.  Navdar ov  qilmoqni  orzu  qilib,  o‘zi  sayyodlar 

qoliga tushib qoldi.