Xammurappi Mil avv. XVIII asrda Bobil podshosi Xammurapi butun Mesopotamiyani yagona davlatga birlashtirishga muvaffaq bo‘ladi Xammurapi hukmronligi davrida Bobil

Qutayba ibn Muslim

• 
  Xurosonga noib qilib tayinlangan Qutayba ibn Muslim arablarning Movaroun nahrga harbiy yurishiga boshchilik qiladi. Qutayba harbiy yurishni 705-yilda Balx  viloyati  atroflarini  zabt  etishdan  boshlaydi.
  
• 
  Chag‘oniyon hokimi jangsiz taslim bo‘ladi. Qutayba qiyinchilik bilan Poykandni egallab, Buxoro tomonga yo‘l oladi va 709-yil da Buxoroni egallaydi. Buxoroliklar har yili xalifalikka boj to‘lashga, uylarining yarmini arablarga bo‘ shatib berishga majbur etiladi.
  
• 
  710-yilda Qutayba Naxshab va Keshni bosib olib, Samarqandga hujum boshlash uchun tayyorgarlik ko‘radi. Biroq Xorazm da boshlangan ichki ziddiyatlar oqibatida yuzaga kelgan qulay fursat Qutaybani Sug‘d yurishini kechiktirib, Xorazmga qo‘shin tortishga jalb etadi. Negaki, Xorazm shohi Chag‘on ukasi Hurzod boshliq xalq qo‘zg‘olonidan qo‘rqib, 711-yilda Qutaybaga yordam so‘rab murojaat qiladi. Hurzod garchi dushman qo‘li bilan tor-mor qilinib o‘ldirilsa hamki, Xorazmshoh bundan o‘z mustaqilligini yo‘qotib, arablarga boj to‘lashga majbur bo‘ldi. Uning qo‘shini esa Qutaybaning harbiy yurishlarida ishtirok etishga majbur etiladi.
  
• 
  712-yilda Qutayba qo‘shinlari Samarqandga tashlanadi. Bu davrda G‘urak (710–737) Sug‘dga podsho qilib ko‘tarilgan edi. G‘urak arablarga qarshi kurash olib bordi. Kuchlar teng
  
• 
  bo‘lmaganligi oqibatida Samarqand taslim bo‘ladi. G‘urak bilan Qutayba o‘rtasida sulh tuzilib, unga ko‘ra Sug‘d xalifalikka qaram bo‘lib qoladi.
  
• 
  713-yilda Qutayba qo‘shinining bir qismi Choch viloyatiga, o‘zi boshliq asosiy kuch esa Farg‘ona vodiysi tomon yo‘l oladi. Choch vohasi bosib olinib, uning bosh shahri Madinat ash-Shoshva juda ko‘p qal’a va qo‘rg‘onlar hamda qishloqlarga o‘t qo‘yilib vayron etiladi.715-yilning boshida esa Farg‘ona vodiysini uzilkesil egallab, Koshg‘argacha kirib boradi. Hamma viloyatlarga arablardan amirlar tayinlanadi. Lekin Qutayba xalifa Sulaymonga qarshi isyon ko‘targani oqibatida Farg‘onada arab askarlari tomonidan o‘ldiriladi.
  
• 
  QutaybaBuxoro shahrining markazida joylashgan zardushtiylar ibodatxonasini jome masjidiga aylantirdi, sug‘diy yozuvda bitilgan asarlarni yo‘qotdi. Mahalliy aholini Islom diniga kiritishga harakat qildi. Shu maqsadda masjidga kelib ibodat qiluvchilar uchun hatto
  

2 dirhamdan pul hadya etishni joriy etdi.