Xalqaro munosabatlar va ijtimoiy-siyosiy fanlar fakulteti jamoatchilik bilan aloqalar kafedrasi

2.3. PR tamoyillari, PR texnalogiyalarini qo'llashda jahon tajribasi.
Turizmni rivojlantirishda qaysi texnologiyalar eng samarali boʻlishini aniqlash uchun maxsus ehtiyojlarni, maqsadli auditoriyani va marketing maqsadlarini baholash muhimdir.
Turizmni rivojlantirish Italiya strategik kun tartibidagi ustuvor yoʻnalish hisoblanadi. Italiyada turizm sanoatida turli PR texnologiyalari yoʻnalishlarni targʻib qilish, sayohatchilar bilan muloqot qilish va umumiy turizm tajribasini oshirish uchun qoʻllaniladi. Mazkur mamlakat turizmida keng qoʻllaniladigan ba’zi PR-texnologiyalar:
1. Ijtimoiy media bilan shugʻullanish: Facebook, Instagram, Twitter va YouTube kabi ijtimoiy media platformalari sayyohlar bilan muloqot qilish, jozibali vizual kontent bilan boʻlishish, diqqatga sazovor joylar va tadbirlarni targʻib qilish uchun turizm PRida keng qoʻllaniladi. Sayyohlik kengashlari, mehmonxonalar va sayyohlik agentliklari Italiyaning sayyohlik takliflarini namoyish qilish uchun ijtimoiy media kampaniyalari, ta’sir qiluvchi sheriklik va foydalanuvchilar tomonidan yaratilgan kontentdan foydalanadilar.
2. Italiyada moʻljal veb-saytlari diqqatga sazovor joylar, turar joylar, tadbirlar va mahalliy xizmatlar haqida toʻliq ma’lumot beruvchi muhim PR vositalari boʻlib xizmat qiladi. Ushbu veb-saytlar koʻpincha sayohatni rejalashtirishni osonlashtirish uchun interaktiv xaritalar, sayohat qoʻllanmalari va bron qilish funksiyalarini oʻz ichiga oladi.
3. Italiyada turizmga oid mobil ilovalar sayohatchilarga qimmatli ma’lumotlar, tavsiyalar va shaxsiy marshrutlarni taqdim etadi. Visit Italy kabi ilovalar tashrif buyuruvchilar tajribasini yaxshilash va samarali sayohatni rejalashtirishni taʻminlash uchun shahar yoʻriqnomalari, oflayn xaritalar, real vaqtda yangilanishlar va sharhlar kabi xususiyatlarni taklif etadi.
4. Jonli translyatsiya platformalari va vebinarlar PR-mutaxassislaiga real vaqt rejimida Italiyaning sayyohlik takliflarini namoyish qilish imkonini beradi. Ular virtual tadbirlarni oʻtkazishi, interaktiv savol-javob sessiyalarini oʻtkazishi va potentsial tashrif buyuruvchilar va sayohat mutaxassislari bilan muloqot qilish uchun faoliyat yoki diqqatga sazovor joylarning jonli namoyishlarini taqdim etishi mumkin.
5. Airbnb kabi onlayn bronlash platformasi Italiyada turar joy, sayohatlar va tadbirlarni targʻib qilish, keng auditoriyani qamrab olish va bron qilish tajribasini osonlashtirishga yordam beradi.
6. Influyenserlar Italiyada turizmni rivojlantirishda muhim rol oʻynaydi. PR guruhlari Italiya yoʻnalishlariga katta qiziqish va qiziqish uygʻotadigan kontent yaratuvchilari bilan hamkorlik qiladi. Ushbu hamkorliklar Italiyaning goʻzalligi va tajribalarini namoyish qilish uchun homiylik sayohatlari, ijtimoiy media kampaniyalari va kontentni oʻz ichiga oladi.
7. PR mutaxassislari sayohat bloggerlari, yozuvchilari va ta’sir oʻtkazuvchilar bilan hamkorlikda Italiyaning noyob takliflarini ta’kidlaydigan qiziqarli sayohat hikoyalari, yoʻnalish boʻyicha qoʻllanmalar va maqolalar yaratishadi. Ushbu kontent boʻlaklari veb-saytlarda, ijtimoiy media platformalarida chiqadi. Kontent marketingi va bloglar turizmdagi kuchli PR strategiyasidir.
9. Italiyda PR guruhlari ma’lumotlarni tahlil qiladi va sayohatchilarning afzalliklarini tushunish, xabarlarni moslashtirish va tegishli takliflarni yetkazib berish uchun shaxsiylashtirish strategiyalaridan foydalanadi. Murakkab tahlil vositalari PR kampaniyalarini optimallashtirish va tashrif buyuruvchilarning umumiy tajribasini yaxshilash uchun veb-sayt trafigini, ijtimoiy media ishtirokini va foydalanuvchi xatti-harakatlarini kuzatishda yordam beradi.¹²
Italiyada PR guruhlari sayohatchilar bilan hamkorlik qilib, Italiya yoʻnalishlari, diqqatga sazovor joylari va tajribalarini namoyish etadigan taʻsirchan ijtimoiy media kampaniyalarini yaratadilar. Influyenserlar jozibali kontent, shov-shuv koʻtarish va boshqalarni Italiyaga tashrif buyurishga ilhomlantirish orqali sayohat tajribalarini oʻrtoqlashadi. Mamlakatda Turizm sohasidagi PR mutaxassislari oʻz kampaniyalari samaradorligini kuzatish uchun ma’lumotlar tahlili vositalaridan foydalanadilar. Ushbu tushunchalar PR strategiyalarini optimallashtirishga, maqsadli auditoriyani aniqlashga va ma’lumotlarga asoslangan qarorlar qabul qilishga yordam beradi. Italiya oshxonasi butun dunyoga mashhur. Bu mamlakatga sayohatchilar turli xil mazali taomlardan zavqlanishlari mumkin. Italiya jahon moda poytaxti. Milan kabi shaharlar hashamatli moda brendlari va dizaynerlik xaridlari bilan mashhur. Moda ixlosmandlari yuqori darajadagi butiklar, savdo markazlari va moda tadbirlarini oʻrganishlari mumkin. Italiya boy musiqiy va madaniy merosga ega, opera san’atning asosiy turi hisoblanadi. Sayohatchilar Milandagi La Skala yoki Arena di Verona kabi tarixiy joylarda opera tomoshalarini tomosha qilishlari mumkin. Italiyada turizm boʻyicha muammolar ham mavjud. Italiyaning baʻzi turistik hududlari soxta dizaynerlik mahsulotlari hamda tajovuzkor koʻcha sotuvchilarining tashrif buyuruvchilarga qaratilgan firibgarliklari bilan mashhur. Sayohatchilar ehtiyot boʻlishlari va qurbon boʻlmaslik uchun keng tarqalgan firibgarliklardan xabardor boʻlishlari kerak. Italiyada koʻpgina sayyohlik hududlarida ingliz tilida soʻzlashsa-da, sayohatchilar, ayniqsa, kichikroq shaharlarda yoki ingliz tilini yaxshi bilmaydigan mahalliy aholi bilan muloqot qilishda til toʻsiqlariga duch kelishlari mumkin. Italiyaning oʻziga xos madaniy me’yorlari va urf-odatlari bor, ular tashrif buyuruvchilar oʻrgangan narsalardan farq qilishi mumkin. Ushbu farqlarni tushunish va hurmat qilish yanada ijobiy va chuqurroq tajribaga hissa qoʻshishi mumkin. Florensiyadagi Uffizi galereyasi va Rimdagi Vatikan kabi muzeylar butun dunyodan san’at ixlosmandlarini oʻziga jalb qiladi. Manzarali qirgʻoq joylari: Italiya Amalfi qirgʻogʻi, Cinque Terre va Sardiniya kabi hayajonli qirgʻoq mintaqalarini taklif etadi. Bu hududlar ajoyib manzaralari, goʻzal qishloqlari va tiniq suvlari bilan faxrlanadi, bu ularni plyajni sevuvchilar uchun mashhur joylarga aylantiradi. Italiya vino ishlab chiqarish bilan mashhur, vino ixlosmandlari esa uning uzumzorlari va vino zavodlarini kashf qilishlari mumkin. Toskana, Piedmont va Veneto kabi hududlar vino ekskursiyalarini taklif qiladi, bu yerda tashrif buyuruvchilar turli xil italyan vinolarini tatib koʻrishlari va vinochilik jarayoni bilan tanishishlari mumkin. Italiya bir necha ming yilliklarni qamrab olgan boy tarixga ega, buning natijasida turli xil me’moriy uslublar va tarixiy joylar mavjud. Kolizey kabi qadimiy Rim xarobalaridan tortib oʻrta asr qal’alari va Uygʻonish davri saroylarigacha Italiya tarix va mʻmorchilik ixlosmandlari uchun keng koʻlamli me’moriy moʻjizalarni taklif etadi. Jonli shaharlar: Italiya shaharlari oʻzining joʻshqin muhiti, maftunkor koʻchalari va jonli madaniy sahnalari bilan mashhur. Florensiya, Rim va Neapol kabi shaharlar tarixiy diqqatga sazovor joylar, zamonaviy mahallalar, gavjum bozorlar va gavjum tungi hayotni taklif etadi. Italiyaning Yevropadagi markaziy joylashuvi uni boshqa qoʻshni davlatlarni oʻrganish uchun qulay boshlanish nuqtasiga aylantiradi. Sayohatchilar Fransiya, Shveytsariya yoki Avstriya kabi yaqin-atrofdagi yoʻnalishlarga osonlik bilan qisqa sayohatlarga chiqishlari mumkin, bu esa sayohat tajribasini kengaytiradi. Yozning eng yuqori oylarida Italiya yuqori harorat va sayyohlar oqimini boshdan kechirishi mumkin. Bu kombinatsiya mashhur sayyohlik hududlarini issiqlik va haddan tashqari gavjumlik tufayli bezovta qilishi mumkin. Avtoturargohda qiyinchilik: toʻxtash joyini topish, ayniqsa Italiya shaharlarida qiyin boʻladi. Turistik hududlarda xavfsizlik masalalari: Italiyaning Rim va Florensiya kabi yirik sayyohlik shaharlarida choʻntak oʻgʻrilik holatlari qayd etilgan. Sayohatchilar hushyor boʻlishlari va oʻz narsalarini himoya qilish uchun zarur choralarni koʻrishlari kerak. Italiyaning sayyohlik maskani sifatida mashhurligi mashhur saytlar, ayniqsa mavsumning eng yuqori choʻqqilarida gavjum boʻlishi mumkinligini anglatadi. Uzoq navbatlar va gavjum attraksionlar, ayniqsa, tinchroq tashrif buyurishni istaganlar uchun umumiy tajribani buzishi mumkin. Italiyada yashash narxi nisbatan yuqori, bu turar joy, ovqatlanish va tadbirlar uchun yuqori narxlarga aylanishi mumkin.
Italiyada Virtual tadbirlar va vebinarlar mashhur boʻlib, PR mutaxassislariga sayyohlik agentliklari, soha hamkorlari va potentsial tashrif buyuruvchilar bilan muloqot qilish imkonini beradi. Ushbu mamlakatda turizm sanoatida Gamifikatsiya usullaridan turizm PRida ishtirok etish va oʻzaro taʻsirni ragʻbatlantirish uchun qoʻllanilib kelinmoqda. Italiyada turizm industriyasidagi PR sa’y-harakatlari barqarorlik va masʻuliyatli sayohat amaliyotlarini targʻib qilishga tobora koʻproq eʻtibor qaratilmoqda. PR mutaxassislari barqarorlik tashabbuslarini bildirish uchun turli texnologiyalardan foydalanadilar, masalan, maxsus veb-saytlar, ijtimoiy media kampaniyalari va ekologik toza turar joy va turoperatorlar bilan hamkorlik.
Turizmda PR tashrif buyuruvchilarni belgilangan joyga jalb qilishni va madaniy tadbirlarni targʻib qilishni oʻz ichiga oladi. Bu oʻz navbatida turistik sport tadbirlari, festivallar va belgilangan joyda boʻlib oʻtadigan madaniy tadbirlarni targʻib qilishni oʻz ichiga oladi. PR mutaxassislari nashrlar, tadbirlar va reklama orqali manzil uchun qulay imij yaratishlari mumkin. Ushbu maqsadlarga erishish uchun turizm tashkilotlari oʻzlarining marketing faoliyatini boshqa manfaatdor tomonlar bilan integratsiyalashgan holda yaxlit yondashuvni qabul qilishlari kerak.PR texnologiyalari turistik mahsulotlar va xizmatlarni sotish va reklama qilish hamda kengroq auditoriyani qamrab olishda muhim rol oʻynaydi. Bu sayyohlik agentliklariga oʻz mijozlari uchun aviachiptalar, mehmonxonada turar joy ijarasi va boshqa koʻplab sayyohlik bilan bogʻliq xizmatlarda yordam beradi.
Turizmda PR quyidagi maqsadlarni koʻzlaydi:

• 
  turistik korxona va aholi oʻrtasida oʻzaro ishonchli aloqalarni oʻrnatish;
  
• 
  brend xabardorligini taʼminlash;
  
• 
  kompaniya imijini yaratish va saqlash;
  
• 
  turistik mahsulotni va umuman turizmni ommalashtirish;
  
• 
  ikki tomonlama aloqani oʻrnatish.
  

Turizmda PRni ikki asosiy yoʻnalishga boʻlish mumkin: mamlakatlarning turistlarni jalb qilish boʻyicha faoliyati va turistik firmalarning mijozlarni jalb qilish faoliyati. Ushbu ikki sohada PR-harakatlarning sabablari, shartlari va usullarini talab qiladi. Turizm nuqtai nazaridan dunyoning barcha mamlakatlarini uch guruhga boʻlish mumkin:
1. Turizm muhim daromad manbai boʻlmagan va shuning uchun turistlarni qoʻshimcha ravishda jalb qilishdan unchalik qiziqmaydigan mamlakatlar.
2. Turizm muhim daromad manbai boʻlgan “gullab-yashnayotgan” mamlakatlar va turistlar ularga faol tashrif buyurishadi.
3. Turizm muhim daromad manbai boʻlgan, lekin negadir shakllangan salbiy imij tufayli turistlar oqimi kam boʻlgan mamlakatlar.
Birinchi guruh mamlakatlarida sayyohlarni qoʻshimcha jalb qilishga unchalik eʻtibor berilmaydi. Turizm industriyasini rivojlantirish uchun davlat tomonidan mablagʻ ajratilmaydi, amalga oshirilmaydi yoki toʻgʻridan-toʻgʻri reklama bilan cheklanadi. Bunday davlatlarga Ozarbayjon va Iroq misol boʻla oladi.
Ikkinchi guruh mamlakatlari eng koʻp tashrif buyuruvchilardir. Bular anʻanaviy ravishda gullab-yashnagan mamlakatlar boʻlib, mavjud turistik oqim ularning ehtiyojlarini toʻliq qondiradi.
Turizm PR tegishli zamonaviy kommunikatsiya texnologiyasi sifatida sayyohlik kompaniyasining maqsad va vazifalarini samarali amalga oshirishga qaratilgan jamoatchilik bilan aloqalarni tashkil etishning izchil qoʻllaniladigan uslub va usullar majmuidir. Zamonaviy ijtimoiy-madaniy oʻzgarishlar sharoitida turizm sohasining asosiy PR-texnologiyalar quyidagilardan iborat:
– matbuot anjumanlari, turoperatorlar tomonidan yangi turistik mahsulotlar taqdimoti, davra suhbatlari;
– ommaviy axborot vositalari, nashriyotlarda tashkilot haqidagi materiallarni yoritish;
– imij reklama va PR kampaniyalar;
– internetda sayyohlik kompaniyasixizmatlarini taqdim etish, turistik brendni onlayn targʻib qilish;
– turizm kompaniyalari xodimlari uchun tahliliy va konsalting treninglar, malaka oshirish kurslari tashkil etish;
– kompaniya, uning mahsulotlari va xizmatlarini taqdim etish boʻyicha koʻrgazmalar,yarmarkalar hamda sayyohlarning yoʻnalishi, boradigan joyi, viza va bojxona xususiyatlarini ochib beradigan maxsus tadbirlar tashkil etish.
PR kampaniya-aniq maqsadlar va xususiyatlarga ega boʻlgan PR loyihasini amalga oshirishga qaratilgan oʻziga xos harakat. Masalan, mini-seminarda yirik turoperator menejeri bir yoki ikkita agentga yangi mehmonxona haqida gapirib beradi, materiallar, broshyuralar, kataloglar toʻplamini koʻrsatadi. Bunday PR-kampaniyaning maqsadi mijozni jalb qilish va uni mahsulotning oʻziga xosligiga ishontirishdir. Turizm biznesida qoʻllaniladigan PR-aksiyalar xayriya tadbirlari, koʻrgazmalar, yarmarkalar, seminarlar, kollokviumlar, chiqishlar, taqdimotlardir. PR kampaniyalarni tashkil qilishda har bir firma quyidagilar haqida aniq tasavvurga ega boʻlishi kerak: har yili oʻtkaziladigan PR aksiyalarning soni, ushbu tadbirlarning sifati va miqyosi
XULOSA
Mamlakatning turizm sanoatida qoʻllaniladigan PR-texnologiyalar haqidagi ilmiy ishimizga yakun yasar ekanmiz, bu mavzu jamoatchilik bilan aloqalar mutaxassislari uchun nechogʻlik muhim ekanligini yana bir bor eslatib oʻtmoqchimiz. PR-texnologiyalar PR olamining eng ahamiyatli, ajralmas boʻlagidir. Albatta, birgina kichik ilmiy ish doirasida, jamoatchilik bilan aloqalarni mustahkamlash va mamlakat imijini namoyish qilishga xizmat qiluvchi PR-texnologiyalar kabi keng mavzuga oid barcha masalalar haqida toʻliq ma’lumot berish juda qiyin, ammo ushbu ilmiy ishimiz orqali turizm sohasida qoʻllaniladigan PR-texnologiyalarning aloqa maqsadlariga qanday xizmat qilishini muhokama qildik hamda ularning amaliyotdagi tahlilini Madaniyat va turizm vazirligi misolida koʻrib chiqdik. Ular asosida shuni xulosa qilish mumkinki, turizm sanoatida mamlakat imijini shakllantirishda PR-texnologiyalarsiz tasavvur etib boʻlmaydi. Chunki ular jamoatchilik bilan aloqalarning ajralmas boʻlagi, eng muhim instrumentidir. Amaliyotda qoʻllash jarayonida PR-mutaxassislarning mahorati, bilim va tajribalari yuzaga chiqadi. Butunjahon turizm va sayohatlar boʻyicha kengashi tomonidan oʻtkazilgan reytingda mamlakatimiz turizm sohasida sayyohlar tashrifi boʻyicha xorijiy davlatlar orasida 150-oʻrinni qayd etishi -bu tarmoqda hali ancha orqada ekanligini guvohi boʻlyapmiz. PR ilmini chuqur oʻrganish va uni amaliyotga tatbiq etish shu soha vakillari oldida turgan asosiy vazifadir. Yurtimizda PR sohasining u qadar rivojlanmaganligining asosiy sababi PR boʻyicha mutaxassislar yetishmovchiligi, deb oʻylayman. Deyarli barcha tashkilot axborot xizmati rahbarlari – jurnalist, toʻgʻri, PR ham jurnalistika zamirida, unga qarindosh soha sifatida paydo boʻlgan, lekin PR ilmidan bexabar jurnalistlar bu soha rivojiga hissa qoʻsha olmaydi. Birgina misol: Oʻzbekiston Respublikasi Madaniyat va turizm vazirligi axborot xizmati faoliyatida xodimlarning asl kasbi madaniyat xodimi, filolog, iqtisodchi, ularning esa PR boʻyicha bilimlari qoniqarsiz boʻlishi tabiiy. Buni har qaysi tashkilotlarda koʻrish mumkin. Aynan shu sababli, Ipak yoʻli xalqaro turizm universitetida Turizm PR yangi yoʻnalish ochib, shu yoʻnalishda kadrlar tayyorlash zarur.
Mamlakatimiz turli xil jahon sayyohlik koʻrgazmalarida faol ishtirok etib keladi. Shuningdek, bunday yirik tadbirlarda qatnashish bilan bogʻliq bir qancha kamchiliklar ham mavjud. Koʻrgazma namoyish etiladigan joylarda reklama stendlarini oʻrnatish narxining yuqoriligi bu koʻplab sayyohlik firmalar faoliyatini rivojlanishida toʻsiq boʻlmoqda.
Shuningdek, memonxonalar yetarli emas, bori ham yuqori narx xizmatlarini koʻrsatmoqda. Borgan sari narx sezilarli darajada oʻsmoqda. Turkiyada esa, mehmonxonalar narxi past. Bu ham sayyohlarni mamlakatga jalb qilish uchun ta’sir qiladi.
Diyorimizdagi 4000 mingdan ziyod tarixiy qadamjolar YUNESKO roʻyxatidan oʻrin olgan. Maqtasa arzigulik boy tariximiz bor. Jahondagi davlatlarning birgina shahriga tashrif buyuruvchi sayyohlar soni ham mamlakatimizning butun hududlariga tashrif buyuruvchilar sonidan koʻp.
Yurtimizda sayyohlikni ommalashtirish borasida bir qancha ishlar amalga oshirilmoqda. Sayyohlik tarmogʻini rivojlantirishga oid quyidagi takliflarni boʻlishmoqchiman:
1. Mamlakatimizdagi turizm PR- menejerlarning bilim va tajribalarini orttirish uchun, ularni chet ellarda amaliyot oʻtab kelishiga keng yoʻl ochish kerak, shuningdek, soha mutaxassislarini jalb qilgan holda, oʻquv-seminarlarni doimiy tashkil etish lozim.
2. Bundan tashqari, “Milliy PR-markazi” bu borada oʻz faoliyatini tubdan isloh qilishi talab etiladi. Turfirmalar bilan aloqalarni kuchaytirish, zamonaviy, yangicha reklama tizimlarini, usullarini ishlab chiqishni joriy etish, jahonda turizm xizmatlari hamda milliy mahsulotlarni keng targʻib qilishda turistik tashkilotlarni qoʻllab-quvvatlash muhim. Bu borada chora-tadbirlar dasturi ishlab chiqilishi kerak.
3. Shuningdek, “Milliy PR-markazi” kelgusida mamlakatimizning turizm tarmogʻini ommalashtirish uchun dunyoda turizm PR-texnologiyalar bilan shugʻullanuvchi yirik kompaniyalar (misol uchun, TMI, Holyrood PR agency, TMC,) bilan kommunikatsiya oʻrnatishi va jahon tajribalarini oʻrganishi lozim.
4.Oʻzbekiston xalqaro turizm sanoatida oʻz oʻrniga ega boʻlishiga qaramasdan, sayyohlarning servis xizmatini yaxshilash, goʻzal maskanlarimizni targʻib qilish maqsadida reklamani oshirish nihoyatda muhim.
5. Qolaversa, yurtimizda soʻlim goʻshalar bisyor. Yangi sayyohlik yoʻnalishlar ochish darkor. Ekologik, gastronomik, ekstremal, etnografik, ziyorat turizm tarmoqlarini xorijiy brendlarni jalb qilgan holda rivojlantirish zarur.
6. Shu bilan bir qatorda ichki turizm tarmogʻiga ham alohida e’tibor qaratish muhim. Muqaddas maskanlarni ziyorat qilish dasturini rivolantirish kerak.
7. Madaniyat va turizm vazirligi veb-saytida tarixiy qadamjolarimiz haqida video-materiallar bisyorgina. Biroq ekstremal mashgʻulotlarni sevuvchilarni jalb qilish uchun togʻli kurortlarimiz, tur-bazalar haqida koʻproq yoritish kerak.
8. Bugungi avlod oʻquvchimas, balki tomoshabin. Vizual axborotni koʻproq qabul qiladi. Qisqa va qiziqarliroq videokontentlar olish kerak.
9. Mijozlarni qoʻllab-quvvatlash uchun chatbotlar tashkil etish kerak. Turizm veb-saytlari yoki ijtimoiy media platformalariga integratsiyalangan chatbotlar sayohatchilarning soʻrovlariga zudlik bilan javob berishi, shaxsiy tavsiyalar berishi va bron qilish jarayonlarida yordam berishi mumkin. Ushbu chatbotlar mijozlarni qoʻllab- quvvatlab sayohatchilarga oʻz vaqtida yordam beradi.
10. Qadriyatlarimiz, milliy urf-odatlarimiz haqida badiiy filmlar ishlab, xorijiy tillarga dublyaj qilinsa, sayyohlar soni ortishi sayin. Chunki Turkiya davlati kinolari bilan ham sayyohlarni jalb qilmoqda.
11. Mamlakatimiz haqida turli tillarda turistlar uchun qoʻllanma va fotoalbomni nashrdan chiqarish hamda turistlar tashrif buyuradigan doʻkonlarda sotish kerak.
12. Oʻzbekistonning turizm salohiyatini targʻib qiluvchi xalqaro telekanalda koʻrsatuv tashkil etish lozim.
PR- mutaxassisning eng muhim vazifasi boshqalar kabi boʻlmaslikdir. Ijobiy harakatlar bilan ajablantirish, e’tiborni tortish, nostandart harakatlarni qidirish va muhimi shablon doirasida harakat qilmaslikdir.