|
- Xalqaro etiketning asosiy xususiyatlari uning universal-ligidadir. Turli mamlakat vakil-larining, siyosiy qarashlar va turli dinlarga e’tiqodning, milliy an’analar turli hayot tarzi va madaniyatlarning bevosita mu-loqotlari xalqaro etiketning aso-sini tashkil etadi. Har bir mam-lakat o‘z etiket tamoyillariga ega va ular xalqaro etiketning
- ajralmas qismi hisoblanadi.
- Fransiya etiketning vatani hisoblansada, unga boshqa mamlakatlardagi kabi katta e’tibor berilmaydi. Bir necha asrlar davomida Fransiyada “fransiyalik o‘zini qay tarzda tutsa bu etiketdir”, degan fikr saqlanib kelmoqda. Fransiyada bir-birini qay darajada bilishidan qat’i nazar qo‘l berib salomlashish zaruriy odat tusiga kirgan. Bir kun davomida bir kishi bilan ikki marta, go‘yo bu insonni birinchi bor ko‘rayotgandek, qo‘l berib salomlashish, ayni hurmatsizlik belgisi hisoblanadi.
- Suhbat chog‘ida fransuzlar bir-birlarining gaplarini bo‘laveradilar. Bu narsa tarbiyasizlik alomati sifatida tan olinmaydi, balki aksincha suhbatdoshlarini diqqat bilan tingla-yotganliklarini anglatadi va suhbatga qiziqishlari yuqori darajada bo‘lgani uchun o‘z fikrlarini tezroq bildir-moqchi bo‘lganliklarini namoyon qiladi.
- Fransiyaliklar suhbat davomida qo‘llari bilan harakat qilishni yaxshi ko‘radilar. Ular ayni qo‘llari yordamida o‘z fikrlarini aniqroq yetkazadilar. Fransiyaliklar qo‘llari harakatidan suhbatdoshning ichki dunyosi, intellektual darajasi va ichki hissiyotlari haqida bilishi mumkin. Ular hayotdagi barcha hollar uchun qo‘l harakatlarini ishlatadilar: biror narsa yoqmagan hollarda, ishonchsizlikda, kechirim so‘raganda, taajjublanganda, o‘zini yo‘qotib qo‘yganda va sog‘inganda.
- Inglizlarning asosiy fazilatlariga o‘z-o‘zini tuta bilshi, aytmoqchi bo‘lgan gaplarini oxirigacha suhbatdoshiga yetkazmaslik, o‘z muammolarini ichida saqlab yurish qobiliyati, yetarli darajada ochiq emaslik, mulkni qadrlash, mustaqil bo‘lish xususiyatlari kiradi. Fikr almashganda inglizlarning bosiqligi — suhbatdoshga bo‘lgan hurmat belgisi. Suhbat davomida inglizlar qat’i iboralar-dan voz kechib, “ menimcha”, “mening fikrimcha”, “ men o‘ylaymanki” kabi iboralarni ishlatadilar.
- Muzokaralar odatda qisqa ob-havo to‘g‘risidagi yoki dunyo va mamlakat, sport yangiliklari haqidagi xabarlardan boshlanadi. Ob-havo haqida suhbatlashish inglizlar uchun nafaqat suhbat uchun eng qulay mavzu hisoblanadi, balki asosiy mavzuga o‘tishga yoki suhbat davomida paydo bo‘ladigan bo‘shliqlarni to‘ldirishga yordam beradi.
- Angliyada ko‘rishganda, ayollar qo‘lini o‘pish va hamma borligida “Naqadar go‘zal libos !” yoki “Juda ajoyib tort!” kabi maqtovlar juda noo‘rin hisoblanadi.
- Stol atrofida alohida suhbatlar qurish mumkin emas. Barcha o‘tirganlar gapirgan kishini tinglashi va notiq, o‘z navbatida, boshqalarga eshitilarli qilib so‘z yuritishi zarur.
- Germaniya. Germaniyada ehtirom,
- yaxshi muomala, sipo va kamtar kiyinish
- uslubi, murojaatlarda shartliliklarga amal
- qilish, aniqlik va ishbilarmonlik
- qadrlanadi.
- Germaniyaliklar o‘z hurmatlarini
- biladilar hamda Germaniya Yevropa
- yuragi ekanligini hamisha yodlarida
- tutadilar. Muomala qilinayotgan paytda
- daraja va familiyalarni aytish qabul
- qilingan. Har bir muomaladagi shaxsning
- titulini aytib ketish muhimdir. Agar titul
- noma’lum bo‘lsa, “doktor janoblari” deb
- murojaat qilish mumkin.
- Germaniyada yoshi kattaroq yoki
- mansabi yuqori bo‘lgan shaxsning
- tashabbusi bilan kelishib olinmagan
- bo‘lsa, “sen”, deb murojaat qilish tavsiya
- etilmaydi. Qo‘l berib salomlashish keng
- tarqalgan bo‘lib, hatto qisqa muddatlik
- xayrlashish chog‘ida ham keng ishlatiladi.
- Ayollar qo‘l berish istagini bildirgunga
- qadar kutib turish tavsiya qilinadi.
- Odatda, taklif etilganlarning hammasi
- bilan qo‘l berib salomlashish keng
- tarqalgan. Istisnoni juda ko‘p kishilar
- taklif etilgan hollartashkil etadi.
- Restoranda atrofdagi taklif etilganlar, hatto noma’lum shaxslar bilan “Yoqimli ishtaxa” ma’nosini anglatuvchi iboralar bilan salomlashiladi. Biror ichimlik iste’mol qilishdan avval bokal ko‘tarilib, mezbon bokali bilan urishtiriladi (ammo, masalan, Fransiyada bokal ko‘tariladi, lekin
- urishtirilmaydi).
- Amerika Qo‘shma Shtatlari.
- Amerika Qo‘shma Shtatlari. Amerikada o‘z fikrini to‘g‘ridan-to‘g‘ri mumkin qadar ochiqchasiga bildirish qabul qilingan. Amerikaliklar o‘zlari nima haqida o‘ylasalar, hamisha shuni gapiradilar. Boshqa xalqlarda keng tarqalgan tildagi chuqur ma’no, mubolag‘a
- amerikaliklarni to‘g‘ri fikrdan yanglishtiradi: ular har bir jumlani so‘zma-so‘z qabul qilishga, aniq ekanligiga ishonch hosil qilib, tushunmagan narsani qabul qilmaslikka o‘rganib qolganlar.
- Amerikaliklar uchun eng asosiysi bu – individuallik va shaxs huquqidir. Shu bilan birga, ularning xususiyatlaridan biri, bu to‘g‘ri so‘zlik va samimiylikdir.
- Amerikaliklar sodda va qulay kiyinishni, o‘zaro oddiy va norasmiy muloqotni hamda korxonalarda rahbar va ishchilar o‘rtasida demokratik munosabatda bo‘lishni afzal ko‘radilar. Ular vaqtni tejab, punktuallikni qadrlaydilar. Kechka qolishga yo‘l qo‘yilmaydi, kechka qolish hech bir narsa bilai oqlanmaydi. Muzokaralarda ular tezda asl maqsadga o‘tadilar va rasmiyatchilikka vaqt ketkazishni yoqtirmaydilar. Muzokaralar qisqa fursatli, yuzma-yuz olib boriladi va professionalizm hamda maqsad sari intilishlarga qaratilgan bo‘ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
