II BOB. JAHON IQTISODIYOTI GLOBALLASHUVI SHAROITIDA XIZMATLAR SOHASINING ASOSIY YO‘NALISHI
2.1. Iqtisodiyotga ta’sir ko‘rsatuvchi asosiy xizmat sohasi - turizmning davlatlar bo‘yicha joriy holati
Turizm iqtisodiyotning eng yirik va eng dinamik sohalaridan biridir. Rivojlanishning yuqori sur'atlari, katta miqdordagi valyuta tushumlari iqtisodiyotning turli sohalariga faol ta'sir ko‘rsatadi, bu esa o‘z turizm sanoatining shakllanishiga yordam beradi. Turizm sektori dunyo yalpi milliy mahsulotining qariyb 6 foizini, jahon investitsiyalarining 7 foizini, har 16 - chi ish joyini, jahon iste'mol xarajatlarining 11 foizini tashkil qiladi. Shunday qilib, hozirgi kunda turizm sanoatining jahon iqtisodiyotiga qanday katta ta'sir ko‘rsatayotganini sezmaslik mumkin emas. Dunyoning ko‘plab hududlarida turizm ma'lum bir mamlakat va uning xalqlarining tarixi, madaniyati, urf - odatlari, ma'naviy va diniy qadriyatlari bilan tanishish uchun barcha imkoniyatlarni ta'minlaydigan va daromad keltiradigan tizim sifatida rivojlanmoqda. Turizm muhim daromad manbaidan tashqari, mamlakat obro‘sini oshirish, uning jahon hamjamiyati va oddiy fuqarolar oldida ahamiyatini oshirishning kuchli omillaridan biridir. Jahon iqtisodiy forumi har ikki yilda bir marta 136 mamlakatda iqtisodiyotning ushbu bo‘limining farovonlik darajasini baholovchi Turizm raqobatbardoshligi indeksini e’lon qiladi. Turizm uchun eng yaxshi mamlakatlar reytingi quyidagi mezonlarga asoslanadi: xavfsizlik, infratuzilmaning ishonchliligi, mavjudlik, tabiiy boyliklar, narx siyosati, gigiena va sog‘liqni saqlash darajasi. Quyida turizm sohasida yetakchi davlatlar qatoridan joy olgan bir nechta davlatlarning mazkur soha bo‘yicha holarlarini ko‘rib chiqamiz:
Ispaniya
Ispaniya nafaqat Evropada, balki butun dunyo bo'ylab eng ko'p sayyohlar kelgan mintaqada, balki butun dunyoda rivojlangan turizm bozoridir. 2013 yilda Ispaniya 100 milliondan ortiq xalqaro tashrif buyuruvchilarni ro'yxatdan o'tkazdi , bu 2019 yilga qadar o'sish tendentsiyasida davom etdi va bu raqam 125 million belgidan oshdi. Bu oxirgi raqam Ispaniyaning umumiy aholisidan 2,5 baravar ko'pni tashkil etdi , o'sha yili bu raqam 47,1 million kishiga etdi. Shuning uchun turizm Ispaniya iqtisodiyotining asosiy omillaridan biridir. 2010-yillarning birinchi yarmida mamlakatda turistlarni joylashtirish va oziq-ovqat xizmatlari bilan bog‘liq bo‘lgan sanoat tarmoqlarining yalpi qo‘shilgan qiymati (YQQ)har bir yilda 50 milliard evrodan ko'proq edi. Bu ko‘rsatkich o‘n yillikning ikkinchi yarmida o‘sib, 2019-yilda 70,3 milliardga yetdi. O‘sha yili Ispaniyaning turizm yalpi ichki mahsuloti 150 milliard yevrodan oshdi. Ispaniya poytaxti Madrid va Barselona oʼziga eng koʼp sayyoh jalb qiluvchi maskanlardir. Mamlakat sayyohlarining aksari qismini nemis, golland va inglizlar tashkil qiladi. Chet ellik sayyohlar, ayniqsa, yoz oylarida kelganlar poytaxt Madrid, Barselona, Ibitsa, Balear orollariga tashrif buyurishadi va ular mamlakat iqtisodiyotiga katta hissa qoʼshib kelmoqda. Bu davlatning turizmda ajralib turadigan yana bir tomoni Butunjahon turizm tashkiloti Madrid shahrida joylashganidir. Evropaning janubi-g‘arbiy qismida joylashgan bu mamlakatda ko‘plab go‘zal qirg‘oqlar, go‘zal shaharlar, tarixiy va madaniy markazlar mavjud. Ispaniya arxitektura durdonalari, tarixiy diqqatga sazovor joylar, ajoyib restoranlar va do‘konlar bilan to‘lib-toshgan. Bu yerda ajoyib tabiat, shuningdek, flamenko va buqalar jangi - sevuvchilar uchun. Deyarli butun qirg‘oq Ispaniyada (Kosta-Brava, Kosta-del-Sol, Kosta-Dorada, Salou, Sevilya, Valensiya) va butun orol arxipelaglarida (Balear, Kanareyka) plyajda dam olish uchun mos keladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |