Xalqaro iqtisodiy munosabatlar kafedrasi а. М л ы м о V, Z. M. Otaqo‘z iy e



Download 2,2 Mb.
Pdf ko'rish
bet25/112
Sana04.02.2022
Hajmi2,2 Mb.
#428618
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   112
Bog'liq
makroiqtisodiyot kutubxonachi.uz

Iste’mol narxlari indeksi. 
Iqtisodiy amaliyotda deflyator bilan bir 
qatorda inflyatsiya darajasining yana bir ko‘rsatkichi - iste’mol narxlar 
indeksi (INI) yoki hayot kechirish qiymati indeksi keng qo'llaniladi.
Bu ko'rstakich ham deflyator kabi bozor savati yordamida aniq- 
lanadi. Ammo, bu yerda bozor savatiga faqat aholining iste’mol 
byudjetini tashkil etuvchi iste’mol mollari (kiyim-kechak, oyoq- 
kiyim) va xizmatlar (tibbiy, transport xizmati, aloqa) kiritiladi
xolbuki, deflyatomi hisoblanayotganda bozor savatining sezilarli 
qismini ishlab chiqarish uchun mo‘ljallangan tovarlar tashkil etadi. 
Iste’mol narxlar indeksi joriy yilda bazis yilga qaraganda qayd etil- 
gan iste’mol buyumlar va xizmatlar turkumining qiymati qanday 
o‘zgarayotganini aks ettiradi.
Hamdo‘stlik mamlakatlarida INIni xalqaro standartlami hisobga 
oluvchi usul buyicha hisoblash 80-yillaming oxirlaridan boshlandi.
Yalpi ichki mahsulot mamlakat ijtimoiy - iqtisodiy rivoj- 
lanishining umumlashtiruvchi ko‘rsatkichi bo‘lib, u ishlab chiqarish 
va xizmat ko‘rsatish sohalaridagi korxona va tashkilotlar faoliyati- 
ning pirovard natijalarini o‘z ichiga oladi.
0 ‘zbekiston iqtisodiyoti uchun 1995 yil burilish yili bo‘ldi. 
YalM ishlab chiqarishning pasayishi keskin sekinlashdi. 1996 yildan 
boshlab hozirgacha yalpi ichki mahsulot ishlab chiqarishning 
barqaror ijobiy dinamikasi davom etmoqda.
YalM hajmi qanchalik universal ko‘rsatkich bo‘lmasin, lekin 
baribir u iqtisodiyotda kechayotgan chuqur sifat o‘zgarishlarini o'zida 
to‘la aks ettira olmaydi. Shuning uchun ham uni to‘ldiradigan, 
qo‘shimcha iqtisodiy ko‘rsatkichlardan foydalanish lozim bo‘ladi.
1997 yil natijalariga ko'ra, YalM ishlab chiqarish umumiy hajmi 
sur’atlari birinchi marta aholi soni o'sish sur’tlaridan ustun bo‘lishiga 
erishildi. Bu o‘ta muhim sifat ko‘rsatkichi bo‘lib, iqtisodiyotimizda 
1980 yildan key in kuzatilmagan edi. Bu mamlakat iqtisodiy qudrati
21


va aholi turmush darajasini belgilaydigan muhim mezonlardan biri 
bo‘lib hisoblanadi. Yana muhim sifat ko‘rsatkichlardan biri ijtimoiy 
ishlab chiqarish hajmining o'sishi iqtisodiyotda band bo‘lganlar 
sonining o‘sishi bilan birga kechishidir.
Qanday bo‘lmasin iqtisodiy o‘sishni ta’minlash yagona va piro- 
vard maqsad emas. YalM tarkibini takomillashtirish, bozor tan oladi­
gan, kishilaming kundalik ehtiyojini bevosita qondiradigan, sifatli va 
eksport talablariga javob beradigan mahsulot va xizmat turlarini mut- 
tasil ko‘paytirib borish bosh maqsadlardan hisoblanadi. Shundagina 
islohotlar chuqur mazmun kasb etadi, kishilami samarali mehnatga 
rag‘batlantiradi.

Download 2,2 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   112




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish