Xalqaro birliklar tizimi (SI)

SI oʻlchov birliklari

Asosiy oʻlchov birliklar

Kattaliklar Oʻlchov birliklari Belgilanishi

oʻzbekcha nomlanishi xalqaro nomlanishi oʻzbekcha xalqaro

Uzunlik metr metre (meter) m m

Ogʻirlik (massa) kilogramm kilogram kg kg

Vaqt soniya second s s

Tok kuchi amper ampere A A

Termodinamik harorat kelvin kelvin K K

Yorug'lik kuchi kandela candela kd cd

Modda miqdori mol mole mol mol

Hosil boʻlgan oʻlchov birliklari

Hosil boʻlgan oʻlchov birliklari asosiy oʻlchov birliklarini ustida oshirilgan matematik amallar natijasida yuzaga kelgan.

Hosil boʻlgan oʻlchov birliklari

Kattaliklar Oʻlchov birliklar Belgilanishi Ifodasi

oʻzbekcha nomlanishi xalqaro nomlanishi oʻzbekcha xalqaro

Yassi burchak radian radian rad rad m•m−1 = 1

Hajmiy burchak steradian steradian sr sr m²•m−2 = 1

Harorat (selsiy) Selsiy darajasi degree Celsius °C °C K

Chastota Gerts hertz Gs Hz s−1

Kuch Nyuton newton N N kg•m/s²

Energiya joul joule J J N•m = kg•m²/s²

Quvvat vatt watt Vt W J/s = kg•m²/s³

Bosim Paskal pascal Pa Pa N/m² = kg•m−1•s−2

Yorug'lik oqimi lyumen lumen lm lm kd•sr

Yorug'lilik lyuks lux lk lx lm/m² = kd•sr•m−2

Elektr zaryadi kulon coulomb kl C A•s

Potentsiallar farqi volt volt V V J/Kl = kg•m²•s−3•A−1

Elektr qarshiligi om ohm Om Ω V/A = kg•m²•s−3•A−2

Elektr sig'imi farad farad F F Kl/V = kg−1•m−2•s4•A²

Magnit oqimi veber weber Vb Wb kg•m²•s−2•A−1

Magnit induktivligi tesla tesla Tl T Vb/m² = kg•s−2•A−1

Induktivlik genri henry Gn H kg•m²•s−2•A−2

Elektr o'tkazuvchanlik simens siemens Sm S Om−1 = kg−1•m−2•s³A²

Radioaktivlik bekkerel becquerel Bk Bq s−1

Kuchaytirilgan doza ionlashgan nurlanish grey gray Gr Gy J/kg = m²/s²

Samarali doza ionlashgan nurlanish zivert sievert Zv Sv J/kg = m²/s²

Katalizator shiddati katal katal kat kat mol•s−1

SI ga kirmaydigan oʻlchov birliklari

SI ga kirmaydigan baʼzi bir oʻlchov birliklari, Oʻlchashlar bosh konferentsiyasi qarori bilan „SI bilan birgalikda qoʻllanilishi mumkin“.

Oʻlchov birliklari Xalqaro nomlanishi Belgilanishi SI oʻlchov birliklarida

oʻzbekcha xalqaro

daqiqa minute min min 60 s

soat hour soat h 60 min = 3600 s

sutka day sut d 24 soat = 86 400 s

gradus degree ° ° (π/180) rad

burchak minuti minute ′ ′ (1/60)° = (π/10 800)

burchak sekundi second ″ ″ (1/60)′ = (π/648 000)

litr litre (liter) L l, L 1/1000 m³

Tonna tonne t t 1000 kg

neper neper Np Np

bel bel B B

elektronvolt electronvolt eV eV ≈1,60217733{10−19 J

massaning atom birligi unified atomic mass unit a. e. m. u ≈1,6605402{10−27 kg

astronomik birlik astronomical unit a. birl. ua ≈1,49597870691{1011 m

dengiz mili nautical mile mil 1852 m (aniq)

uzel knot uz 1 soatda bosib oʻtilgan 1 dengiz mili = (1852/3600) m/s

ar are a a 10² m²

gektar hectare ga ha 104 m²

bar bar bar bar 105 Pa

angstrem ångström Å Å 10−10 m

barn barn b b 10