Xalq ta’limi vazirligi Toshkent shahar Hamza tumani 307 –diut maktabi matematika fani o’qituvchisi 6-sinfda “prosentlar” mavzusidagi umumlashtiruvchi dars ishlanmasi

ANIQLIK, ZIYRAKLIK, QA’TIYAT, SABOT, MANTIQ
MEZONIDIR.

Xalq ta’limi vazirligi Toshkent shahar Hamza tumani 307 –DIUT maktabi matematika fani o’qituvchisi

6-sinfda “prosentlar” mavzusidagi umumlashtiruvchi dars ishlanmasi

I. Mavzu:_ “prosentlar” mavzusida umumlashtiruvchi dars. II. Darsning maqsadi: a)Talimiy: Mavzuga oid asosiy tushuncha, ta’rif, teoremalarni bilish.O’tilgan mavzu bo’yicha xossa va alomatlarni masalalar, misollar yechishda qo’llay olish.
b)Tarbiyaviy: Vataniga,,oilasiga,hayotga muhabbat.O’zaro do’stlik va hamkorlik, limning inson hayotidagi ahamiyati,mehnatga muhabbat.
c)Rivojlantiruvchi:Bilimning boqiyligi bilan hayotimizning mustahkam poydevori ekanini uqtirish, fanlarning o’zaro bog’liqligi,o’quvchilar dunyoqarashining kengayishiga erishish.

2. 
   Tayanch so’zlar:
   
3. 
   Dars jihozlari:
   
4. 
   Darsda foydalaniladigan metodlar:
   
5. 
   Dars rejasi: 1.Tashkiliy qism: guruhlar bilan tanishish --- 5min.
   

2. b)o’quvchilarga uyga berilgan vazifa va topshiriqlarni tekshirib baholash ----10min.

3. o’tilganlar bo’yicha umumlashtiruvchi takrorlash---10min.

4. Yangi mavzu bayoni ---- 15min.

5. Yangi mavzuni mustahkamlash ----5min.

6. Dars yakunlarini chiqarish va uyga vazifa berish---3min

1-tur. Aqliy hujum texnologiyasi

Savollar:

1. Prosent nima?

2. 10% ni o’nli kasr ko’rinishi.

3. 1 propen 1% dan qancha katta?

4. 100sonining 25% necha

5. Berilgan sonning berilgan foizi qanday topiladi?

6. Diagramma necha xil bo’ladi?

7. Qanday sonlar musbet sonlar deyiladi?

8. Son moduli nima?

9. Butun sonlar tarifi

10. -8+5=

1. Pronill nima?

2. 30%ni o’nli kasr ko’rinishi.

3. 2 propen 2% dan qancha katta?

4. 100sonining 30% necha

5. Berilgan foizga ko’ra sonning o’zi qanday topiladi?

6. to’liq aylana necha foiz? Necha gradus?

7. Qanday sonlar manfiy sonlar deyiladi?

8. │-8│ = ?

9. Butun sonlarni qo’shish qoidasi?

10. -18+(-5)=

1. Miqdorning 1/100 ulushi nima?

2. 40%ni o’nli kasr ko’rinishi.

3. 1% kattami yoki 10propen?

4. 100sonining 75% necha

5. Ikki sonning protsent nisbati qanday topiladi?

6. 50% doiraviy diagrammada necha gradus bvo’ladi?

7. Qanday sonlar qarama-qarshi deyiladi?

8. │-12,5│ = ?

9. Butun sonlarni ayirish qoidasi?

10. -6-5=

2011-yil kichik biznes va xususiy tadbirkorlik yili

Krossvord

					1
				2
3
				4
	5
6

1. 
   1 sonning 2 songa bo’linmasi
   
2. 
   Aylana markazidan istalgan nuqtasigacha bo’lgan masofa.
   
3. 
   Diagramma turi.
   
4. 
   Tekislikning aylana bilan chegaralangan bo’lagi.
   
5. 
   Sonning 1000dan 1 ulushi
   
6. 
   Oldida minus turadigan son.
   

					N	i	s	b	a	t
				r	A	d	i	u	s
d	o	i	r	a	V	i	Y
				d	O	i	r	A
	p	r	o	m	I	L	L
m	a	n	f	i	Y

G’urbatda g’arib shodmon bo’lmasemish,

El anga shafiq-u, mehribon bo’lmas emish.

Oltin qafas ichra gar qizil gul bitsa,

Bulbulga tikondek oshion bo’lmas emish.

Iqtisodiy masalalar

1. Maktab bog’ining 45% ga archa, 30% ga turli daraxt va qolgan qismiga gullar ekilgan. Agar gul ekilgan maydon yuzi 45m² bo’lsa, butun bog’ning yuzini hisoblang.

Oq yuza – 45m² Jami - ? Zangori- ? Qizil - ?

Yechish: 1) 45m² - 30% 45 ·100

x m² - 100% 30

2) 150m² - 100% 150 ·25

x m² - 25% 100

3) 150 – (32,5 + 45) = 150 – 77,5 = 72,5 m² Javob: 150m², 32,5m² va 72,5m².

|-120 Umida Sobir |120

Beshikdan qabrgacha ilm izla

Inson umnri qisqa, vaqt chegarali,

Ilm taraqqiyot chegara bilmas.

Imkoning borida o’qib o’rganib,

Bilim chashmasidan bo’lgin bahramand.

I.Mavzu;_Sonning moduli

II. Darsning maqsadi: a)Talimiy: Mavzuga oid asosiy tusuncha, ta’rif,teoremalarni bilish.O’tilgan mavzu bo’yicha xossa va alomatlarni masalalar, misollar yechishda qo’llay olish.
b)tarbiyaviy: vataniga,,oilasiga,hayotga muhabbat.O’zaro do’stlik va hamkorlik, limning inson hayotidagi ahamiyati,mehnatga muhabbat.
c)Rivojlantiruvchi:Bilimning boqiyligi bilan hayotimizning mustahkam poydevori ekanini uqtirish, fanlarning o’zaro bog’liqligi,o’quvchilar dunyo qarashining kengayishiga erishish.
III. Darsning jaroyoni:a) guruhlar bilan tanishuv.
b)o’quvchilarga uyga berilgan vazifa va topshiriqlarni tekshirib baholash.
c)o’tilganlar bo’yicha umumlashtiruvchi takrorlash.
d)YANGI MAVZU BAYONI.
e) mustahkamlash va uyga vazifa.

IV. Darsni mustahkamlash uchun zarur ashyolar:ko’rgazmali qurollar,texnik vositalar,asosiy ma’lumot manbalari-darslik,uslubiy qo’llanma,o’quv qurollari.
Dars bosqichlari va vaqt taqsimoti:
1.tashkiliy qism --2 daqiqa
2. o’tilgan mavzular bo’yicha takrorlash 12 daqiqa
3.guruhlarda ishlash 5 daq
3. .yangi mavzuni yoritish. 13 daq
4 yangi mavzuni mustahkamlash. 5 daq
5. darsni yakunlash va baholash . 5daq
7.Uyga vazifa , xulosa 3 daq

Darsning rejasi:
1.Xonaning va sinf o’quvchilarining sanitar holatini aniqlash, darsni tashkil qilish
2.uy ishini baholash
3.”Aqliy hujum,”,test,kartochkalar yordamida o’tilgan mavzularni takrorlash, bo’shliqlarni to’ldirish
4.yangi mavzu bayoni, mustahkamlash bunda har bir guruhga 8 tadan misol beriladi va javoblar ketma-ket teriladi,natijada “2010 YIL BARKAMOL AVLOD YILI “ YOZUVI HOSIL QILINADI
I-topshiriq: “Aqliy hujum ”texnologiyasi asosida savol-javob

• 
  1).Qanday sonlar natural son deyiladi?
  
• 
  2). 2.5 natural sonmi?
  
• 
  3)musbat son-qanqay son?
  
• 
  4)Koordinata o’qi nima?
  
• 
  5).Manfiy sonlar noldan qaysi tomonda joylashadi?
  
• 
  6).Butun songa ta’rif bering, belgilanishi
  
• 
  1).natural son to’plami qaysi harf bilan belgilanadi?
  
• 
  2). 2/3 sonichi?
  
• 
  3).manfiy songa ta;rif bering
  
• 
  4).son koordinatasi nima?
  
• 
  5).musbat sonlar noldan qaysi tomonda joylashadi?
  
• 
  6).qanday sonlar qarama-qarshi son deyiladi?
  
• 
  1).Natural sonning bosi va oxirini ayting.
  
• 
  2). 5 nat.sonmi?
  
• 
  3). 0 soni musbatmi yoki manfiy?
  
• 
  4).Koordinata bosi nima?
  
• 
  5).Qaysi son nolga yaqin -0.5 mi yoki -2
  
• 
  6). butun belgilanishi
  

6”G” sinf o’quvchilarining yil davomida o’zlashtirish natijalari

Kartochkalar – belgilarni nomlang

Test sinovi:

• 
  1). -5ga qarama-qarshi sonni ko’sating
  
• 
  A) 5 B) +5 C)5.5
  
• 
  2).Qaysi tenglik to’g’ri
  
• 
  A) 4=-4 B) -5.3=-3.5 C)-4=-(+4)
  
• 
  3)Agar A(-5) bo’lsa A nuqtaning koordinatasini ko’rsat ing
  
• 
  A) -5 B) 5 C)-2.5
  
• 
  4) 3.5*2= ko’paytmaga qarama –qarshi sonni ko’rsating
  
• 
  A) -7 B) 7 C) 5.5
  
• 
  5) qaysi son katta + (-15) yoki –(+15)
  
• 
  A) teng B) 1-son C)2-son
  

Test sinovi javoblari:

• 
  1) A 2) C 3) A 4) A 5) A
  

Yangi mavzu bayoni
Mavzu : Sonning moduli.

Ta’rif: Sonning moduli deb koordinata o’ida sanoq boshidan (0 dan) shu songa mos keluvchi nuqtagacha bo’lgan masofaga aytiladi.

Sonning moduli sonning ABSOLYUT qiymati ham deyiladi va yozuvda quyidagicha belgilanadi | a |
quyidagicha o’qiladi : modul ostida a, yoki a soning moduli.

Misollar: | -456| | 5|; | -6 |; | 25 |; | -20.3 |; | 125|
| -456|=456 | 5|=5; | -6 |=6; | 25 |=25;

| -20.3 |=20.3; | 125|=125

Musbat sonning moduli musbat son, yani uning o’ziga teng misol: | 8|=8 | 5 |=5 | 79 |=79 | 48 |=48

| 1387|=1387 | 655 |=655 | 2,6 |=2,6 | 2/3 |=2/3

Manfiy sonning moduli unga qarama-qarshi bo’lgan songa ,

yani musbat songa teng. | a | = -a

Misollar:| -5 |=5 | -79 |=79 | -48 |=48 | -1387|=1387
| -655 |=655 |-2,6 |=2,6 | -2/3 |=2/3

0 sonining moduli 0ga teng |0| = 0

Qarama-qarshi sonlarning moduli o’zaro teng bo’ladi.

Misollar:| -6 |= |+6| = 6 | -1 |= |+1| = 1

Modul ostidagi noma’lum son quydagicha topiladi:

571 – misol. Quyidagi sonlarning modullarini toping va javobni tenglik ko’rinishida yozing hamda hosil natijani o’qing.

1) | -6 | = 6; 2) |-5,2| = 5,2;

|44| = 44; |3,9| = 3,9;

|-150| = 150; |-3/4| = 3/4;

|75| = 75; |-12/7| = 12/7;

|-78| = 78. |-0,45| = 0,45.

573- misol. Tenglamani yeching:

1.

Uyga berilgan vazifalar: 573 misol 3,4 579 va 580 misollar

• 
  579 misol. 1.-52 moduli =52
  
• 
  580 misol1.