X. X. Kamilova, N. A. Isaxojayeva, K. R. Fuzailova kostyum kreativ grafikasi

39-rasm. Ayol qomatini harakatdagi tezkor qalamchizgilari.

Ma’lumki, sousni suvga qorib mo‘yqalamda qog‘ozga surtib tus berilsa, so'ngra tasvirni retush qalamida ishlansa, o‘chirg‘ichdan ham unumli, bilib foydalanilsa, har qanday o‘quv-mashq vazifani na- munali va chiroyli qilib chiqarish mumkin. Tasviming eng yorug‘ qismlarini o‘chirg‘ich yordamida ustalik bilan o‘chirib bo‘rttirilsa, eng to‘q soyalaming sathi quyuq, qora sous bilan bo'yab yopilsa, ish hajm tomondan juda fazoviylik kasb etadi.

Sangina qalamtasvirlarni ishlashda qo‘llanilishi ham foydali. U bilan har qanday tasvirni tez va ifodali qilib chiqarsa bo‘ladi. Faqat buning uchun uning texnikasini egallash kerak.

Ma’lumki, sanginaning to‘q jigarrang hamda qizg‘imtir jigar- rang turlari bo‘ ladi. Ularni ham tus berilgan oxrasimon rangli qog‘oz- larda unumli qo‘llash mumkin. Sanginani surkatib soyalaming katta- katta qismlarini yopish imkoniyati ham borligi, ish rivojini tezlash- tiradi.

Yuqorida keltirib o‘tilgan barcha tasvirlash vositalarini uzoq muddatda bajariladigan, hamda tezkorlik bilan ishlanadigan qalam- tasvirlarda birdek muvaffaqiyat bilan qo‘llash mumkin.

Odam qomatini turli holatlarda, vaziyatlarda harakatli ko‘rinish- larda interer muhiti sharoitida tasvirlash ancha murakkab vazifalar- dan hisoblanadi. Agar ular tez muddatda ishlanishi kerak bo‘lsa, tezchizgi lavhalari ko‘rinishida bo‘lsa, bir nechta tasvirni bitta qog‘oz sathida chiroyli kompozitsiyada joylashtirib bajarish ko‘p samara beradi. Chunki unda har bir chizilgan har turli holatlarda turgan odamlar qiyofasi o‘zaro solishtirib ishlanadi, o‘lchamlari bir-biriga moslanadi va shuning natijasida tasvirlar guruhi bog‘iangan mazmun kasb etib, badiiy ko‘rinishga ega bo‘ladi.

Inson qaddi-qomatini chizishga albatta tezkor tasvirlar ishlash, ko‘proq mashq qilish talab etiladi. Ayniqsa, suratning qismlari nisbatlari, katta shaklning yaxlitligiga e’tibor qaratilishi kerak. So‘ng tana holati, uning qanday harakat holatida namoyon boMayotganligi muhim bo‘lib, uni to‘g‘ri topish va aks ettirish kerak.

Qomatni turish holatini tasvirlashda dizayner harakatlami amalda ko^:rishi va his qilish lozim. Qomat harakatlanganda yelka qismning burilishi uning bo'ksagacha boMgan chizig‘i, oyoq turishi holati va qomat vazni qanday taqsimlanganligi inobatga olish lozim. Qomat turish holatida tana vazni qanday balansga ega bo'ladi. a - tik holatda qollar tepaga harakatlanish jarayoni. b - yon tomondan qo‘llar tepaga harakatlanish ko‘rinishi. с va d- tik va qiya holatidagi qomat ko‘rinishi. Umurtqa pog‘o- nasi qiyalanganda bo‘ksa va taz qismlar oldi tarafga harakatlanadi. Tana vazni oyoqlar bilan boshqariladi.

e - bu tabiiy holatdagi harakatlanuvchi qomat bolib, bir oyoq oldinga boshqasi orqaga yo‘naltirilgan. Bu holat model va libos harakatini chiroyli ifodalaydi.

f - bu turish holatida tana qismi qiyalangan boMib, oyoqga tayangan.

g - bu modadagi oddatiy turish holati bo‘lib, tananing uchdan to‘rt qismi qiya turish holatida, bo‘ksa oldinga harakatlangan, tana og‘irli chap oyoqga tushib ong oyoq balansni ta’minlaydi.

h,ij - bu uch guruhdagi tik qomat turish holatida, bo‘ksa qiya holatda va qoM harakatlari eskizni tasvirlashda qo‘l keladi.