X. Vaxobov, A. A. Abdulqosimov, N. R. Alimkulov

 Daryolarning to’yinishi.
Yevrosiyo daryolari turli xil iqlim mintaqalaridan va 
iqlim tiplaridan boshlanadi hamda ularning hududidan oqib o’tadi. Shuning uchun 
daryolar to’yinishiga ko’ra xilma- xil va bir-biridan farq qiladi. Ular to’yinishiga 
ko’ra to’rt tipga bo’linadi: yomg’ir suvidan, qor suvidan, muz suvidan va yer osti 
suvidan tuyinuvchi daryolar. Lekin daryolar ko’pincha aralash holda to’yinadi. 
Masalan, yomg’ir va qor suvlaridan, qor va muz suvlaridan, muz suvlaridan, yomg’ir 
va yer osti suvlaridan to’yinadi. Daryolarning gidrologik rejimi, to’yinishi va 
oqimining yil davomidagi taqsimlanishi materikning iqlim sharoitiga va yil 
fasllariga bog’liq. Masalan, yozda qurg’oqchil joylarda tog’lardagi qor va 
muzliklarning erishidan, musson iqlimli o’lkalarda yomg’irdan, mo’tadil mintaqada 
bahorda qorning erishidan va yomg’irdan, nam subtropiklarda hamda ekvatorial 
mintaqada yil davomida yomg’irdan suv oladi. Shuning uchun A.I.Voyekov, 

---

228 
B.D.Zaykov, M.I.Lvovich va boshqalar daryolarni to’yinish xarakteridan tashqari 
iqlim xususiyatlariga karab ham tavsiflab, ularni bir necha iqlim tiplariga bo’lishgan. 
Jumladan, Yevrosiyo hududidagi daryolar quyidagi iqlim tiplariga bo’lingan. 
1.
 
Qorlardan to’yinib bahorda toshib oqadigan daryolar.
Bu tipidagi 
daryolar Sharqiy Yevropa va G’arbiy Sibir tekisliklarida yaxshi rivojlangan bo’lib, 
ular asosan bahorda qor qoplamining erishidan to’yinib toshib oqadi. Daryo 
oqimining maksimal qismi bahorga to’g’ri keladi, yozning kelishi bilan suv nisbatan 
kamayadi. Yozda va kuzda yomg’ir suvidan to’yinadi. Daryolarning rejimi 
shimoldan janubga, tundra va o’rmon-tundra zonalaridan dasht va chala cho’l 
zonalariga tomon o’zgarib boradi.
 
2.