X. Vaxobov, A. A. Abdulqosimov, N. R. Alimkulov

Tropik iqlim mintaqa.
Bu iqlim mintaqasi materikning Osiyo qismi uchun 
xarakterli bo’lib, u bir-biridan keskin farq qiluvchi g’arbiy va Sharqiy sektordan 
tashkil topgan. G’arbiy sektorda (Arabiston yarim oroli, Mesopotamiyaning janubiy 
qismi, Eron tog’ligining janubiy chekkalari) kontinental iqlim hukmronlik qiladi. Bu 
iqlimning xususiyati tipik tropik cho’l iqlim xarakteriga ega bo’lib, yillik va sutkalik 
harorat amplitudasi katta. Qishda harorat 0°S gacha pasayishi mumkin. Atmosfera 
yog’inlari juda kam miqdorda tushadi va namlanish yetarli darajada emas. Sharqiy 
okeanbo’yi sektori (Janubiy Xitoy, Hindixitoy yarim orolining shimoliy qismi) nam 
dengiz musson iqlimga ega. Harorat yil davomida, tog’li rayonlardan tashqari 
hamma joyda juda yuqori, yog’in ko’p yog’adi, namlik darajasi yuqori. 
Subekvatorial iqlim mintaqa.
Bu iqlim mintaqasi materikning Janubiy va 
Janubi-Sharqiy Osiyo hududi uchun xarakterli bo’lib, musson iqlim tipi hukmronlik 
qiladi. Subekvatorial mintaqada harorat yuqori bo’ladi, ayniqsa bahor oyi quruq va 
issiq keladi. Atmosfera yog’inlarining yillik taqsimlanishida mavsumiylik yaqqol 
seziladi. Qish va bahor oylari quruq, yoz va kuz nam mavsum hisoblanadi. Quruq 
mavsum to’siqlar (bar'er) soyasida va mintaqaning shimoli-g’arbida 8-10 oygacha 
davom etadi. 
Ekvatorial iqlim mintaqa.
Ekvatorial mintaqaga Malakka yarim orolining 
janubi, Malay arxipelagi, Shri-Lanka oroli, Filippin orollarining janubiy qismi 
kiritiladi. Uning iqlimi tipik ekvatorial iqlim hisoblanadi va bu iqlim tipi uchun yil 
bo’yi yuqori va kam o’zgaruvchan harorat, bir tekisda yog’adigan atmosfera 
yog’inlari, quruq davrsizlik, namlikning ko’pligi kabi xususiyatlar xarakterlidir. 
Iqlim tiplari. 
Yevrosiyoning iqlim tiplari boshqa materiklarga nisbatan 
o’zining xilma-xilligi bilan farq qiladi. Har qaysi iqlim mintaqasida zonal farqlar 
tufayli iqlim tiplari hosil bo’ladi. Ularning soni bittadan tortib bir nechtagacha 
bo’lishi mumkin. Masalan, Arktika iqlim mintaqasida arktik sahrolar iqlim tipi, 
subarktika iqlim mintaqasida tundra va o’rmon-tundra iqlim tiplari bor. 
Yevrosiyoning iqlim mintaqalari ichida iqlim tiplarining rang-barangligi bilan 
ayniqsa mo’tadil iqlim mintaqasi ajralib turadi. Uning hududida tayga, aralash 
o’rmonlar, keng bargli o’rmonlar, mussonli aralash o’rmonlar, o’rmon dasht, dasht, 
chala cho’l va cho’l iqlim tiplari mavjud. Subtropik iqlim mintaqasi O’rta dengiz 
bo’yi, nam subtropik, quruq subtropik va subtropik musson iqlim tiplaridan tashkil 
topgan. Xuddi shunday tropik, subekvatorial va ekvatorial iqlim mintaqalarining 
o’ziga xos iqlim tiplari bor.