X to‘xtaboyev kimyo 9

Korrozion muhitga ishlov berish.
Metall atrofidagi muhitdan 
zararli qo‘shimchalar chiqarib tashlanib, erigan kislorod va 
tuzlar miqdori kamaytirilsa, ular ta’sirida korroziyalanadigan 
metallarning korroziyalanishini kamaytirish uchun korroziyani 
sekinlatuvchi ingibitorlar deb ataluvchi moddalar ishlatiladi.
Ingibitorlar 
— maxsus moddalar bo‘lib, korrozion muhitga 
oz miqdorda (10
6-
—10
3-
mol/l ) qo‘shilganda korrozion jarayon 
tezligini keskin pasaytiradi yoki butunlay to‘xtatadi. Ingibitorlar 
sifa ti da turli individual organik va noorganik moddalar hamda 
ular ning aralashmalari qo‘llanadi. Ingibitorlar atmosferadagi, 
kislo tali muhitdagi, dengiz suvidagi, sovitgich suyuqliklardagi, 
ok sidlov 
ch i lardagi, moylar va boshqalardagi kor roziyadan 
metallarni hi moya qilishda ishlatiladi. Ingibitorlarning himoya-
lash xususiyati ular ning metall sirtiga adsorbsiyalanib, katod va 
anod jarayonlarni sekinlashtirishi bilan bog‘liq.
Elektrokimyoviy himoya.
Elektrokimyoviy himoyaning mo-
hiyati shundaki, unda himoya qilinuvchi inshoot doimiy tok 
man basi katodiga ulanadi. Natijada inshootning o‘zi ka tod-
ga ayla nadi. Korroziyadan bunday saqlanish katod hi moyasi 
deyiladi. Bunda anod sifatida metall holidagi lom ish la tiladi 
va u korroziyaga uchrab, himoyalanuvchi buyumni korro ziya-
lanishdan saqlaydi. Protektor himoyada himoya qilinadigan 
metallga undan ko‘ra faol roq metall plastinkalar — protektorlar 
biriktiriladi. hosil bo‘l gan galvanik juftda protektor — anod, 
himoya qilinadigan konstruksiya esa katod vazifasini o‘taydi. 
Bunda protektor asta-sekin yemiriladi va metall konst ruk siya-
ning korroziyalanishi esa deyarli to‘xtaydi.
hozirgi vaqtda nafaqat yangi himoya usullari, balki metal-
larni almashtirish imkoniyatini beruvchi plastmassalar, kislotaga 
chidamli sement va boshqalar ham ixtiro qilinmoqda.
http:eduportal.uz

---

85