X to‘xtaboyev kimyo 9

elek trolitlar 
deyiladi. Elektrolitlarga suvda eriydigan 
kislo talar, ishqorlar va tuz lar kiradi.
eleKtrOlItIK DISSOtSIatSIYalaNISh
NaZarIYaSI
1- ras m. Moddalar 
erit ma la ri ning elektr 
o‘tkazuv chanligini 
aniqlaydigan asbob.
+
+
+
+
+
+
+
+
+ +
+
+
+
+
+ +
+
+
+
+
+
+
+ +
Cl
–
Anod
Katod
http:eduportal.uz

---

21
Eritmalari yoki suyuqlanmalari elektr tokini o‘tkazmaydigan 
moddalar 
elek trolitmaslar (noelektrolitlar) 
deyiladi.
Elektrolitmaslarga qutbsiz kovalent bog‘lanishli moddalar 
hamda metan, karbonat angidrid, shakar, spirtlar va distillangan 
suv kiradi.
Elektrolitlar faqat suvda eritilganda yoki suyuqlan tiril gan-
dagina elektr tokini o‘t kazadi. Kristall holda ular elektr tokini 
yomon o‘tkazadi yoki butunlay o‘tkazmaydi.
elektrolitik dissotsiatsiyalanish nazariyasi
Nima uchun elektrolit faqat suvda eritilganda yoki 
suyuqlantirilganda elektr tokini o‘tkazadi?
Nima uchun elektrolitlarning suvdagi eritmasi yoki suyuqlan-
tirilgani elektr tokini o‘tkazadi, aksincha, elektrolitmaslarning 
suvli eritmalari esa elektr tokini o‘tkazmaydi? Ushbu savollarga 
to‘liqroq javob berishga harakat qiling.
Elektrolitlar (tuzlar, kislotalar hamda ishqorlar) — suvda eri-
tilganda yoki suyuqlantirilganda ionlarga ajraladi:
KCl 
→→
K
+ 
+ Cl
–
yoki NaOh 
→→
Na
+
+ Oh
–
.
Ion la r mu sbat za r yad la n ga n (k ation la r) yok i m a n f iy 
zaryadlangan (anionlar) zarralardir. Ular bitta atom dan yoki bir 
necha atomdan iborat atomlar guruhi bo‘lishi mumkin. Ammo 
atomlar bilan ionlar bir-biridan keskin farq qiladi. Masalan, 
natriy o‘yuvchi xossaga ega bo‘lib, kuchli qaytaruvchi, xlor esa 
kuchli zahar bo‘lib, oksidlovchidir. Natriy va xlor ionlaridan 
iborat bo‘lgan osh tuzi sizga juda yaxshi tanish (5- jadval).