X. L. bilan oldindan jinoiy til biriktirib Uchtepa tumanida joylashgan Farxod dehqon bozori hududida o‘zining xovlisida etishtirgan 5 qop sabzilarni sotish uchun olib kelgan fuqaro E

KAZUS-6
X.L.bilan oldindan jinoiy til biriktirib Uchtepa tumanida joylashgan Farxod dehqon bozori hududida o‘zining xovlisida etishtirgan 5 qop sabzilarni sotish uchun olib kelgan. fuqaro E.ga do‘q qilib faqat unga sabzilarni sotish uchun berishga yoki ulush berishga majburlab, bo‘lmasa bozorda sabzilarni sottirmasligi xaqida qo‘rqitib E.ga tegishli 5 qop sabzilarni olib qo‘yib sabzilarni sotib yuborib xar bir qop sabzidan 2 000 so‘m jami 10 000 so‘m miqdorda ulush olib qo‘yib E.ga jami 10 000 so‘m miqdorda moddiy zarar etkazgan. SHuningdek ular fuqaro O.ni sotish uchun olib kelgan 2 qop 100 kg sabzilarni ancha arzon narxda unga berishini talab qilib ushbu sabzilarni olib qo‘ymoqchi bo‘lganida O yig‘lab shovkin qo‘tarib boshqa fuqarolarni o‘ziga jalb qilganligi uchun X. va L.lar o‘z xarakatlarini oxiriga etkaza olmagan va vokea joyidan yashiringan. Ular fuqaro T.sotish uchun olib kelgan 5 qop jami 250 kg sabzilarni majburlab u sotib olishini va ancha arzon narxda berishini ko‘rkitib talab kilganda T. 5 qop 250 kg sabzilarni unga arzon narxda berishga bosh tortganida uning sog‘ligiga o‘rtacha og‘irloikdagi tan jaroxati etkazgan. Aybdor shaxslarning xarakatlarin kvalifikatsiya qiling.

30.04.1999 yildagi
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY SUDI PLENUMINING
QARORI
O‘ZGALAR MULKINI O‘G‘RILIK, TALONCHILIK VA BOSQINCHILIK BILAN TALON-TOROJ QILISH JINOYAT ISHLARI BO‘YICHA SUD AMALIYOTI TO‘G‘RISIDA gi qaroriga asosan Tovlamachilik harakatlari sifatida quyidagilar mustahkamlab qo‘yilgan:
Aybdor, jabrlanuvchi va boshqalarning ko‘z oldida o‘zganing mulkini egallab olayotganligini va ular uning harakatlarining jinoiy xususiyatini tushunganligini anglaganda, o‘zganing mulkini oshkora talon-toroj qilish talonchilik hisoblanadi.
Jinoyat kodeksining 166-moddasi 2-qismi “a” bandi bilan qilmishni tavsiflashda quyidagilarni e’tiborga olish lozim:
zo‘rlik ishlatib talonchilik qilish nafaqat hayot yoki sog‘liq uchun xavfli bo‘lmagan aniq zo‘rlik ishlatilganda, balki shunday zo‘rlikni ko‘llash bilan qo‘rqitgganda ham, mavjud bo‘ladi;
zo‘rlik yoki uni qo‘llash bilan qo‘rqitish mulk ixtiyorida, tasarrufida yoki qo‘riqlovida bo‘lgan shaxsga nisbatan, shuningdek, o‘zganing mulkini ochiqdan-ochiq egalik qilishga qarshilik qiluvchi shaxslarga nisbatan ham qarshi yo‘naltirilgan bo‘lishi mumkin;
hayoti yoki sog‘liq uchun xavfli bo‘lmagan zo‘rlik deganda, yengil tan jarohati yetkazishni tushunish lozim. Bunday zo‘rlik jabrlanuvchiga jismoniy azob beruvchi yoki uning erkinligini cheklab qo‘yuvchi harakatlarda ifodalanishi mumkin.
Tovlamachilikni bosqinchilik va talonchilikdan farqlashda tovlamachilikda zo‘rlik ishlatish bilan qo‘rqitish mulkni zo‘rlik ishlatayotgan vaqtda emas, balki kelajakda ko‘lga kiritishga qaratilishiga e’tibor berish lozim. Agar qo‘rqitish amalda ishlatilsa, qilmish JKning tovlamachilik haqidagi moddasi bilan va asoslar bo‘lganda qo‘rqitish amalga oshirilayotganda sodir etilgan harakat uchun javobgarlikni nazarda tutuvchi moddasi bilan ham tavsiflanishi lozim.