X bo b. Dvigatellarni elektr toki bilan yurgizib yuborish tizimi

10 11 1213 1 4 1 5 1 6
10.4- rasm.
X rapovikli erkin yurish muftasi:
1- v t u l k a ; 2 - s t o p o r h a l q a ; 3 - s h l i t s a l a r ; 4 - r e z i n k a l i d e m p f e r ; 5 - k o r p u s ;
6 —t a y a n c h s h a y b a ; 7 —p r u j i n a ; 8 —r e z b a ; 9 —y e t a k c h i y a r i m m u f t a ;
1 0 - k o n u s l i v t u l k a ; 1 1 - q u l f l a s h h a l q a s i ; 1 2 - y o ‘n a l t i r u v c h i s h t i f t ;
1 3 - s u x a r ; 1 4 , 1 6 - p o d s h i p n i k l a r ;
1 5 —y e t a k l a n u v c h i y a r i m m u f t a ( s t a r t e r s h e s t e r n y a s i ) .
271

---

(12) lard a n sirg‘alib uloqtiriladi. U n d a n keyin suxariklar vtulk an in g
qirrasiga tiralib xrapovik tishlarini b ir-b irid a n ajralgan h o ld a ushlab 
turadi. S tarterni o ‘ch irib shesternya (15) m axovik g ard ish id an c h iq a- 
r i l g a n d a n s o ‘n g m a r k a z d a n q o c h m a k u c h l a r y o ‘q o l i b ( s t a r t e r
s h e s t e r n y a s i n in g a y la n is h i t o ‘x ta s h i n a t ija s id a ) p r u j i n a v t u lk a va 
suxariklarni dastlabki holatga olib keladi.
S ta rter shesternyasining m axovik tishli g ard ish id an tok uzilgandan 
so‘ng chiqarilishi, odatd a, shesternyani valdagi vintsim on qirqim b o ‘yicha 
aylanib chiqishi hisobiga bajariladi. S ta rte r validagi vintli q irq im n in g
spiral b o ‘yicha y o ‘nalishi shesternyaning aylanishiga q a r a m a -q a rsh i qilib 
tayyorlanadi.
1 0 . 6 . F rik s io n e r k in y u r i s h m u f t a s i
Friksion E Y U M yetakchi (8) va yetaklanuvchi (3) friksion disklar 
yig‘ilgan o b o y m a (9) d a n iborat (10.5- rasm ). Y eta k ch i disk (8) lar 
vtulka (4) bilan ichki d o ‘ngliklar orqali birlashtiriladi. Y e ta kchi disk (3) 
lar o b o y m a (9) bilan o ‘zining tashki d o ‘ngliklari bilan b o g ‘langan.
Y etakchi disk (8) lar bilan vtulka (4) shlitsali vtulka (6) ning rezbasiga 
bu ra b qotirilgan.
Starter q o ‘shilganda m u ftac h a (7) to m o n g a shlitsali vtulka (6) y o r d a ­
m id a o b o y m a (9) h a m d a y u ritm a shesternya (1) ni m axovik to m o n g a
siljitadi. Starterning elektr zanjiri ulangan p aytda unin g yakori aylana 
boshlaydi, lekin tirsakli val va o b o y m a (9) hali q o ‘zg‘alm aydi. Y etakchi 
disklar qotirilgan rezbali vtulka (4) shu dav rd a aylan a y o tg an shlitsali 
vtulka (6) n ing rezbasi orqali siljib yetakchi disk (8) larni yetaklanuvchi
*
10.5- rasm.